Eindrapport Lessen Uit Recente Arbeidsmigratie - Tweede Kamer

100 Frouw, Ruig, de en Grijpstra (2010).
101 Bakker, de, Frouws, Jongeneel en Slangen
(2004).
102 Verslag openbaar gesprek met de heer van
Gool, directeur OTTO Workforce, 15 juni 2011.
103 Kamerstuk 32 500 XV, nr. 77.
104 Suwinet is de elektronische infrastructuur
gebruikt door UWV en gemeenten bij de
uitvoering van de taken die bij of krachtens de
Wet SUWI of enige andere wet aan de UWV
en bij of krachtens de ABW, IOAW en IOAZ
aan gemeenten is opgedragen.
105 Kamerstuk 29 407, nr. 1.
106 Kamerstuk 29 407, nr. 53, Kamerstuk
29 407, nr. 98.
107 Kamerstuk 29 407, nr. 56.
Tabel 7 Inspecties op naleving Wav en WML en de resultaten
2006 2007 2008 2009
% overtredingen Wav en/of WML 23% 18% 16% 17%
Illegaal tewerkstelde personen 5 478 2 894 2 007 2 506
Poolse 2 286 n.v.t. n.v.t. n.v.t.
Bulgaarse 384 574 542 656
Chinese 681 554 294 318
Turkse 570 332 277 212
Roemeense 61 67 196 167
Overige 1 496 1 367 698 1 153
Bron: Research voor Beleid 2010
Uit de tabel blijkt dat illegale tewerkstelling rond 2007 sterk is afgenomen.
Het percentage overtredingen daalde van 23 procent in 2006 naar 17
procent in 2009. Het aantal aangetroffen illegaal tewerkgestelden daalde
van 5478 in 2006 naar 2506 in 2009. Ongeveer 33 procent, ofwel 823
personen van het aantal illegaal tewerkgestelden is afkomstig uit Bulgarije
of Roemenië. Het jaar ervoor waren dit er 738. De belangrijkste verklaring
voor de afname in de afgelopen jaren lijkt het vrij verkeer van werknemers
uit Midden- en Oost-Europa, in het bijzonder Polen te zijn. Nadat Midden-
en Oost-Europeanen per 1 mei 2007 legaal in Nederland mogen werken, is
het aantal aangetroffen illegaal tewerkgestelde personen gedaald. 100
Uit het onderzoek van de Bakker, et al. blijkt dat de voordelen van het
inzetten van illegale arbeid groot kunnen zijn voor de tuinder. Bij een
vergoeding van € 14 per uur bedraagt het voordeel per 1/3 arbeidsjaar
illegale tewerkstelling € 2 700. Bij een vergoeding van € 10 per uur leidt
de inzet van illegale arbeid tot een loonkostenbesparing van € 4 700 per
1/3 arbeidsjaar illegale tewerkstelling. 101
De heer Van Gool: «Helaas zien we nu de Roemenen en de Bulgaren al
binnenkomen via zzp-constructies, voor wat die waard zijn, en via de
achterdeur. Die mensen hebben geen recht van spreken. Ik denk dat u
allen als geen ander hebt ervaren hoe belangrijk het is dat de arbeidsmigrant
recht van spreken krijgt in Nederland« 102
Het kabinet kondigde op 22 maart 2011 aan dat er gerichte inspecties
komen in sectoren waar relatief veel werknemers uit Midden- en
Oost-Europa werken. Verder zijn de inspecties gericht op het verkrijgen
van oneigenlijke toegang tot de arbeidsmarkt door zzp’ers, arbeidsgerelateerde
uitbuiting, de aanpak van notoire overtreders en onderbetaling in
het kader van de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag
(WML). 103 De Arbeidsinspectie heeft sinds 2006 toegang tot het
Suwi-net 104 en werkt samen met de vreemdelingenpolitie. 105 Daarnaast
worden er multidisciplinaire interventieteams ingezet. 105 Bovendien
hebben de Arbeidsinspectie en Belastingdienst een intentieverklaring met
hun Poolse counterparts over samenwerking en gegevensuitwisseling en
zijn er handhavingsovereenkomsten/bilaterale afspraken met diverse
EU-lidstaten in de vorm van Memoranda of Understanding. 106 Ten slotte
heeft de Arbeidsinspectie werkafspraken met decentrale sociale
partners. 107 De sociale partners houden toezicht op de naleving van
arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden in cao-afspraken (de Arbeidsinspectie
houdt slechts toezicht op de wettelijke normen). Verschillende
sectoren hebben hun eigen toezichthouder en/of meldpunt, bijvoorbeeld:
het Bureau Naleving (per 1 januari 2008 opgegaan in het Technisch
Bureau Bouwnijverheid), Stichting Naleving cao Uitzendbranche (SNCU),
Tweede Kamer, vergaderjaar 2011–2012, 32 680, nr. 4 55