Eindrapport Lessen Uit Recente Arbeidsmigratie - Tweede Kamer

8 procent op de derde plaats. 197 Prostitutie kan samengaan met mensenhandel
en uitbuiting. In een rapportage van 2002 werd door Unicef al
melding gemaakt van een groot aantal Bulgaarse vrouwen dat werd
verhandeld. 198 Mede doordat 2500 Bulgaarse slachtoffers hierover
klaagden bij de politie is er volgens Unicef veel veranderd. Prostitutie is
niet illegaal in Bulgarije maar er rust wel een groot stigma op. Ook in
Roemenië is mensenhandel een bekend fenomeen. Roemenië lanceerde
daarom een actieplan. Unicef concludeert dat het nog te vroeg is om de
effectiviteit hiervan te beoordelen. Prostitutie is in Roemenië illegaal. De
meeste prostituees zijn Roemeens, waarvan veel afkomstig uit de
Roma-minderheid.
De heer Korf: «Prostitutie is voor een deel zichtbaar in het Amsterdamse
Wallengebied. Overigens wist en weet een deel van de Roemeense
vrouwen wat zij kwamen doen. Hiervoor heb ik geen beleidsaanbeveling.
Er is onderzoek naar gedaan en politie en justitie hebben gekozen voor
een daadwerkelijk integrale aanpak. Wat er in flats gebeurt, is veel
moeilijker. Ons onderzoek is daar niet structureel op gericht geweest. In
Amsterdam-West en in de Bijlmer zit het in de sfeer van de prostitutie en
gebeurt het niet vrijwillig. De weg daar naartoe is vaak seksueel misbruik
van kinderen en incest.» 199
In Nederland rapporteert de Nationaal Rapporteur Mensenhandel
jaarlijks 200 over uitbuiting en mensenhandel. Het betreft niet alleen de
seksindustrie, maar ook andere sectoren zoals de bouw, schoonmaakwerk
en de horeca. Deze sectoren worden in het artikel 273f van het Wetboek
van Strafrecht aangeduid als «overige uitbuiting». De uitbreiding van het
mensenhandelartikel met overige vormen van uitbuiting is al ruim vijf jaar
een feit. Hoewel de vervolging van overige uitbuiting aanvankelijk
langzaam op gang kwam, neemt het aantal zaken dat voor de rechter
gebracht wordt steeds verder toe. Ook tekent de invulling van de
delictsomschrijving zich intussen steeds meer af.
Illegale tewerkstelling houdt veelal sociaaleconomische uitbuiting in,
waarbij lage lonen worden uitbetaald en veelal onder slechte arbeidsomstandigheden
moet worden gewerkt. Dit is op zichzelf echter onvoldoende
om van een vorm van mensenhandel te kunnen spreken die onder artikel
273f WvSr valt. Voor illegale tewerkstelling zal vooral de Wet arbeid
vreemdelingen met zijn bestuurlijke boete moeten worden benut. Om van
uitbuiting in de vorm van mensenhandel te spreken moet er meer aan de
hand zijn. Als er excessief misbruik wordt gemaakt van een situatie van
illegale tewerkstelling kan er sprake zijn van arbeidsuitbuiting in de zin
van artikel 273f WvSr. Bij arbeidsuitbuiting in de zin van mensenhandel is
er sprake van strijd met de mensenrechten en zal vanwege de ernst van
de gedragingen het strafrecht moeten worden ingezet.
Het blijft van belang dat uitvoerende instanties en personen worden
uitgerust met bruikbare definities, beleidsregels en kennis die meer
specifiek op arbeidsuitbuiting is gericht.
Over de periode 2000–2009 zijn Bulgaren en Roemenen relatief vaak
slachtoffer van mensenhandel, in de top vijf van slachtoffers staan zij op
respectievelijk de derde en vierde plaats 201 :
197 http://www.europa-nu.nl/id/vic6o6c4aipx/nieuws/meer_roemeense_en_bulgaarse_prostituees?ctx=vh9idso8w1nh&start_tab0=20
198 Unicef (2002).
199 Verslag openbaar gesprek met de heer
Korf, Hoogleraar Faculteit der Rechtsgeleerdheid,
Universiteit van Amsterdam, 17 juni
2011.
200 Dettmeijer-Vermeulen (2009).
201 Dettmeijer-Vermeulen (2010).
Tweede Kamer, vergaderjaar 2011–2012, 32 680, nr. 4 84