Eindrapport Lessen Uit Recente Arbeidsmigratie - Tweede Kamer

130 «Kader voor samenwerking tussen het
ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
en de sociale partners ten behoeve
van de handhaving van regelingen bij
grensoverschrijdende arbeid.» Bijlage bij
Kamerstuk 29 407, nr. 61, brief van 14 februari
2007.
5 HUISVESTING
5.1 Inleiding
Dit hoofdstuk gaat over de ontwikkelingen van de huisvesting van de
arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa, mede in het licht van de in
2007 gemaakte afspraken die zijn vastgelegd in het Handhavingskader.
Hierbij komt aan de orde:
– de feitelijke huisvestingssituatie: hoe zijn arbeidsmigranten gehuisvest
en wat zijn hun wensen (5.2);
– hoe de huidige huisvestingssituatie in de gemeenten zich heeft
ontwikkeld met een onderscheid in gemeenten in stedelijke en rurale
gebieden (5.3);
– de rol van woningcorporaties, de werkgevers, het Rijk en provincie
hierin (5.4);
– hoe deze situatie heeft kunnen ontstaan en welke problemen en
belemmeringen zich daarbij voor doen (5.5).
Hiermee worden de onderzoeksvragen 9 t/m 11 beantwoord die
betrekking hebben op de problemen met het huisvesten van arbeidsmigranten
uit Midden- en Oost-Europese landen, de instrumenten die zijn
ingezet, de belemmeringen die zich bij adequate huisvesting voordoen en
de effecten van de ingezette instrumenten.
5.2 Ontwikkelingen huisvesting van arbeidsmigranten
De werkgever heeft een morele verantwoordelijkheid
Begin 2007, kort voor de vrije toetreding van arbeidsmigranten uit de
landen die in 2004 tot de Unie zijn toegetreden, hebben de landelijke
sociale partners en de toenmalige staatssecretaris van SZW (Van Hoof)
een Landelijk handhavingskader vastgesteld. In dit handhavingskader
staat dat de zorg voor adequate huisvesting van tijdelijk in Nederland
verblijvende werknemers in de eerste plaats een taak én verantwoordelijkheid
is van de werkgever die deze werknemers tewerkstelt. 130 Daarbij
zijn twee situaties te onderscheiden. Allereerst de situatie waarbij een
tewerkstellingsvergunning moet worden aangevraagd voor de
werknemer. Het UWV kan deze vergunning weigeren wanneer er geen
sprake is van passende huisvesting. Voor de overige werknemers die niet
permanent in Nederland woonachtig zijn heeft de werkgever de morele
verantwoordelijkheid om huisvesting te verzorgen. De werkgever is
verplicht zich in te spannen om de hier tijdelijk verblijvende werknemers
tegen redelijke kosten te (doen) huisvesten overeenkomstig de wettelijke
voorschriften voor passende huisvesting. De Woningwet en het Bouwbesluit
geven de ondergrens van de kwaliteitsnormen.
Voor de handhaving van huisvestingsnormen zijn primair de gemeenten
verantwoordelijk en heeft de VROM-inspectie het tweedelijns toezicht. De
VROM-inspectie dient evidente misstanden te melden bij de betreffende
gemeente.
Kort verblijvende arbeidsmigranten vooral gehuisvest in onzelfstandige
woonruimte
Er zijn allerlei vormen voor huisvesting van (tijdelijke) arbeidsmigranten,
zoals hostels, pensions, woningen, wonen op het erf, containerwoningen,
omgebouwde slooppanden of kantoorgebouwen, bungalowparken en
campings.
De wijze waarop de arbeidsmigranten gehuisvest zijn, heeft een duidelijke
relatie met de verblijfsduur. Daarom worden drie groepen onderscheiden:
Tweede Kamer, vergaderjaar 2011–2012, 32 680, nr. 4 64