Eindrapport Lessen Uit Recente Arbeidsmigratie - Tweede Kamer

32 Verslag openbaar gesprek met Prof. Dr.
Bakker, manager taakgroep Sociaal Economisch
Totaalbeeld CBS, de heer van der Velde,
Gemeente Den Haag en Prof. Dr. Engbersen,
hoogleraar sociologie Erasmus Universiteit,
15 juni 2011.
33 Korsten en de Jong (2009).
3. Binationale migranten: zij komen hier voor langere tijd, hebben een
sterke verbondenheid met Nederland en het land van herkomst;
4. Vestigingsmigranten: zij blijven hier en hebben een sterke band met
Nederland en een minder sterke band met het land van herkomst.
De heer Engbersen: «Naar mijn overtuiging zal Nederland daar de
komende decennia mee te maken hebben. Het eerste is de seizoensmigratie
en de circulaire migratie, sterk georganiseerd door de uitzendbureaus
in Nederland. Een typisch kenmerk van de arbeidsmigratie naar
Nederland in vergelijking met andere Europese landen is de centrale rol
van de uitzendbureaus. De schatting is dat ongeveer 50% via de uitzendbureaus
plaatsvindt. Dat staat ook in de brief van de minister aan de
Kamer. Dan praten we vooral over tijdelijke arbeid. Het gaat vaak over een
all inclusive-arrangement, inclusief huisvesting. Als het werk is afgelopen,
gaat men terug.
Het tweede patroon is simpelweg de vestigingsmigratie. Het CBS
(Centraal Bureau voor de Statistiek) heeft daarover wat cijfers gepubliceerd.
Er is ook een categorie mensen die zal blijven.
Het derde patroon noemen we met een modieus begrip «transnationale
migratie». Hierbij gaat het om mensen die een patroon hebben à la de
expats. Zij blijven hier drie tot vijf jaar en zijn goed geïntegreerd. Ze
hebben contacten met Nederlanders en spreken redelijk Nederlands, maar
hebben ook nog een sterke binding met het thuisland en zullen op termijn
teruggaan. We kunnen dit ook het «expatpatroon» noemen.
Het vierde patroon betreft de groep die we «footloose» noemen, een
groep die slecht is geïntegreerd in Nederland en niet goed een voet aan
de grond krijgt, maar ook slecht is geworteld in het thuisland. Het
archetypische voorbeeld in Frankrijk zijn natuurlijk de Roma en de Sinti. In
Nederland gaat het deels om de Bulgaren uit het Turkssprekende deel van
Bulgarije. Zij hebben een werkvergunning nodig, maar hebben die vaak
niet. Ze komen hier op goed geluk en hebben moeite om een plek te
vinden. Tegelijkertijd is de binding met de plek waar ze vandaan komen
ook niet al te best. Deze groep is het meest problematisch» 32
3.3 Gemeenten hebben slecht zicht op het aantal
arbeidsmigranten
Een belangrijke bron om na te gaan hoeveel migranten er zijn in
Nederland is de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA). De GBA, voor
1994 het bevolkingsregister, bevat persoonsgegevens van iedereen die in
Nederland woont of gewoond heeft. Voor een juiste toepassing van deze
administratie is de «Wet gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens
(WGBA)» in het leven geroepen. Deze wet regelt hoe een
gemeente moet te handelen bij het opnemen, wijzigen en inzien van
gegevens. Door het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) wordt
toegezien op naleving van deze wet.
In de praktijk blijkt de kwaliteit van het GBA onder de maat. Zo blijkt uit
onderzoek dat in 2009 bij vijf procent van de personen fouten zaten in de
administratiegegevens. 33 Daarnaast blijkt dat een groot deel van de
migranten zich niet laat registreren. Professor Engbersen gaf tijdens de
openbare gesprekken aan dat ruim een derde van de arbeidsmigranten
zich niet laat registreren. Het gaat dan vooral om de circulaire en
footloose migranten. Van hen laat iets meer dan veertig procent zich niet
registreren. Van de transnationale groep en de vestigingsmigranten laat
dertig respectievelijk tien procent zich niet registreren. 32
Tweede Kamer, vergaderjaar 2011–2012, 32 680, nr. 4 33