Eindrapport Lessen Uit Recente Arbeidsmigratie - Tweede Kamer

98 Aanhangsel van de Handelingen
2010–2011, nr. 3614.
99 Nieuwsblad Transport (14 juli 2011).
4.6 Effectiviteit handhaving moeilijk vast te stellen
Er zijn verschillende wetten ingesteld die de arbeid van vreemdelingen die
geen vrije toegang tot de arbeidsmarkt hebben (zoals Roemenen en
Bulgaren) in Nederland en de omstandigheden daarvan reguleren. De Wet
arbeid vreemdelingen (Wav) bevat regels en verplichtingen voor het laten
werken van vreemdelingen die geen vrije toegang tot de arbeidsmarkt
hebben in Nederland. Deze wet beoogt oneerlijke concurrentie en
arbeidsmarktfraude door illegale arbeid te voorkomen. Hieronder valt ook
de controle op illegale tewerkstelling en andere vormen van werkgeversfraude.
Wanneer er slechts tijdelijk in Nederland wordt gewerkt zijn de Detacheringsrichtlijn
(96/71/EC) vertaald in de Wet arbeidsvoorwaarden grensoverschrijdende
arbeid (Waga) en de kernbepalingen die genoemd
worden in de Wet op het algemeen verbindend en het onverbindend
verklaren van bepalingen van collectieve arbeidsovereenkomsten (Wet
AVV) van toepassing. De Waga stelt dat buitenlandse werknemers recht
hebben op bepaalde «harde kern» van arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden
als Nederlandse werknemers. Dit betekent dat bijvoorbeeld
de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag moet worden
nageleefd. 98 .
De Waga is van toepassing op alle sectoren. Voor alle sectoren geldt dus
dat de kernvoorwaarden van algemeen verbindend verklaarde
cao-verklaringen gelden voor tijdelijk in Nederland gedetacheerde
werknemers. Door deze brede werkingssfeer moet voorkomen worden dat
lager betaalde werknemers van de Midden- en Oost-Europese landen
Nederlandse werknemers verdringen.
Cao-partijen hebben zelf de verantwoordelijkheid als het gaat om de
handhaving van de cao, en kunnen indien gewenst (binnen de
voorwaarden van artikel 10 Wet AVV) de hulp inroepen van de Arbeidsinspectie.
Desondanks zijn er nog steeds duidelijke signalen over
verdringing, misbruik van werknemers uit Midden- en Oost-Europa, zoals
het opleggen van boetes door werkgevers aan werknemers en het niet
uitbetalen van het laatste maandloon. Een voorbeeld is het volgende
krantenbericht:
«Transport bedrijf X buit Poolse vrachtwagenchauffeurs uit», oordeelde de
vakbond naar aanleiding van eigen onderzoek. Transport bedrijf X heeft
volgens FNV circa tweehonderd Poolse chauffeurs te werk gesteld op de
Nederlandse markt onder Poolse arbeidsvoorwaarden (3 euro per uur). De
vrachtwagens staan volgens de vakbond geregistreerd op adressen in
België en Polen die beiden dubieus zijn. In België trof FNV een gesloten
pand aan met voor de deur een kartonnen doos voor de post. In Polen
stond een leeg kantoorpand in een straat waar opvallend genoeg een
bord stond: «verboden in te rijden voor vrachtauto’s». 99
De Arbeidsinspectie controleert jaarlijks meer dan tienduizend werkgevers
op overtreding van de Wav. De controles vinden niet willekeurig plaats,
maar in sectoren en bedrijven waar het risico op overtreding hoog wordt
geacht of naar aanleiding van meldingen.
Tweede Kamer, vergaderjaar 2011–2012, 32 680, nr. 4 54