28.06.2013 Views

Sayılar Teorisi II Ders Notları

Sayılar Teorisi II Ders Notları

Sayılar Teorisi II Ders Notları

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

BÖLÜM 13. TAMSAYILARIN KARE TOPLAMLARI OLARAK GÖSTERIMLERI73<br />

olacak ¸sekilde bir r ′ sayısıvardır. (13.1)’i (r ′ ) 2 ile çarpalım ;<br />

(r ′ ) 2 r 2 + s 2 ≡ 0 (mod p)<br />

(r ′ ) 2 r 2 + (r ′ ) 2 s 2 ≡ 0 (mod p)<br />

(r ′ r) 2 + (r ′ s) 2 ≡ 0 (mod p)<br />

1 + (r ′ s) 2 ≡ 0 (mod p)<br />

(r ′ s) 2 ≡ −1 (mod p)<br />

Bu denklik, (−1/p) = 1 anlamına gelir. Dolayısyla Teorem 9.2.4’den p = 4k + 1<br />

formundadır.<br />

Sonuç 13.2.7. Pozitif bir n tamsayısının iki kare toplamı¸seklinde yazılabilmesi<br />

için gerek ve yeter ¸sart 4k + 3 formundaki asal çarpanların kuvvetlerinin çift<br />

olmasıdır.<br />

Örnek 13.2.8. 459 = 3 3 17 sayısıiki kare toplamı¸seklinde yazılamaz çünkü 3<br />

asalı4k + 3 formunda ve kuvveti tektir. Fakat 153 = 3 2 17 asalıiki kare toplamı<br />

¸seklinde yazılabilir.<br />

153 = 3 2 17 = 3 2 4 2 + 1 2<br />

= 3 2 4 2 + 3 2 1 2<br />

= (3.4) 2 + (3.1) 2<br />

= 12 2 + 3 2<br />

Örnek 13.2.9. n = 7 2 .5.13.17 sayısıiki kare toplamı¸seklinde yazılabilir.<br />

5 = 2 2 + 1 2<br />

13 = 3 2 + 2 2<br />

17 = 4 2 + 1 2<br />

Önce a 2 + b 2 c 2 + d 2 = (ac + bd) 2 + (ad − bc) 2 .<br />

e¸sitli˘gi yardımıyla 5.13 için<br />

5.13 = 2 2 + 1 2 3 2 + 2 2 = (6 + 2) 2 + (4 − 3) 2<br />

= 8 2 + 1 2<br />

elde edilir. Yine aynıe¸sitlikten (5.13) .17 için<br />

(5.13) .17 = 8 2 + 1 2 4 2 + 1 2 = (32 + 1) 2 + (8 − 4) 2<br />

elde edilir. Son olarak<br />

elde edilir.<br />

= 33 2 + 4 2<br />

n = 7 2 .5.13.17 = 7 2 33 2 + 4 2<br />

= 7 2 33 2 + 7 2 4 2<br />

= (7.33) 2 + (7.4) 2

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!