nowa ukraina

Ukraina — walka o władzę czy zderzenie cywilizacji? 121
cji językowej w Ukrainie. Rozszerzenie systemu wartości europejskich całkowicie
nakłada się w czasie i przestrzeni z rozszerzeniem areału funkcjonowania odrodzonego
języka ukraińskiego.
Fenomen „pomarańczowej rewolucji” dał odpowiedź na wiele palących pytań.
Czym była owa rewolucja? Czy było to powstanie milionerów przeciwko milionerom?
Rewolucja drobnego i średniego biznesu przeciwko oligarchom? Czy może było
to huntingtonowskie zderzenie cywilizacji? Należy uznać pierwsze i drugie. Jednak
analiza byłaby mało znacząca, gdybyśmy nie wzięli pod uwagę najważniejszego.
Pomarańczowa rewolucja pokazała niemożność dalszego zwyrodniałego chimerycznego
współistnienia trzech socjokulturowych paradygmatów. Po pierwsze odkryła,
że dyskurs rosyjski i komunistyczny są w rzeczywistości tylko różnymi postaciami
tego samego euroazjatyckiego dyskursu i praktyki. Po drugie pokazała, że naród ukraiński
odrodził się na swych właściwych archetypowych oraz socjokulturowych fundamentach
i już nie jest w stanie zrezygnować z całej pełni swego bytu, że dąży do
realizacji w ramach własnej cywilizacji — w państwie ukraińskim, a nie w państwie
euroazjatyckim pod nazwą Ukraina. Po trzecie potwierdziła, że rozłam cywilizacyjny
przebiega dziś nie wzdłuż Zbrucza i nawet nie Dniepru, a brzegami Sejmu i Dońca
Siewierskiego, ściślej wzdłuż granic Rzeczypospolitej sprzed powstania Chmielnickiego.
Wilhelm von Humboldt, założyciel współczesnej filozofii języka, każdy język
analizował jako niepowtarzalny światopogląd. Od momentu rozpowszechnienia się
języka ukraińskiego mamy do czynienia z tworzeniem się dyskursu ukraińskiego.
Jak stwierdził Hans-Georg Gadamer, pośrednikiem między rzeczywistością społeczną
i człowiekiem jest zawsze język 14 . Właśnie ten socjokulturowy kontekst, który
tworzy się we współczesnej Ukrainie, daje możliwość aktualizacji archetypu
ukraińskiej tradycji.
Współcześnie mamy w jednym państwie dwie Ukrainy — pierwszą, zorientowaną
na wartości europejskie, wolność, człowieka, prywatną przestrzeń oraz drugą,
bazującą na wartościach innej cywilizacji, prymatu państwa i porządku zamiast wolności,
sprawiedliwości zamiast prawa. Posiadamy dwa z zasady kontrowersyjne dyskursy,
dwa paradygmaty socjokulturowe, dwa kody mentalne. Ich konwergencja
jest niemożliwa, a współistnienie problematyczne.
Tłumaczenie z języka ukraińskiego: Ola Kich-Masłej
Пасько І., Українa — боротьба за владу чи зіткнення цивілізацій?
У статті аналізується співвідношення системи політичної влади і різноманітних
опозиційних груп в сучасній Україні. Зосереджена увага на дослідженні
мовно-лінгвістичних текстуальних структур з архетипами колективного несвідомого.
Звертається увага на деякі позитивні моменти, що прослідковуються
в останнє десятиріччя в процесах формування української політичної і громадянської
нації. Разом з тим розглядаються також деякі контроверсійні моменти
сучасного українського громадянського процесу.
14 К. Г. Гадамер, Истина и метод, Москва 1998, s. 510.