nowa ukraina

Recommendations

Info

Wstęp Jacek Lubecki, Andrew Drummond University of Arkansas at Little Rock, Little Rock, AR Kultura polityczna na terenach byłej austriackiej Galicji (Polska i Ukraina) Tematem artykułu jest kultura polityczna byłej austriackiej Galicji we współczesnej Polsce i Ukrainie. W oparciu o sondaże zawarte w bazie danych Studium Porównawczego Systemów Wyborczych (Comparative Study of Electoral Systems — CSES) autorzy artykułu twierdzą, że współcześni „Galicjanie” w obu krajach są bardziej obywatelscy niż ich współobywatele: częściej głosują, mają wyższe poczucie politycznej efektywności i częściej popierają partie prawicowe. Instytucjonalnym mechanizmem przetrwania i tworzenia galicyjskiej kultury politycznej jest Kościół: rzymskokatolicki w Polsce i greckokatolicki w Ukrainie. W swojej Demokracji w Ameryce (1835 i 1840), a zwłaszcza w niedokończonej pracy Ancien regime i rewolucja francuska (1856) Alexis de Tocqueville wprowadził pojęcie kultury politycznej i społeczeństwa obywatelskiego jako niezbędnych składników dobrze funkcjonującej nowoczesnej demokracji 1 . Twierdził on, że w Stanach Zjednoczonych demokratyczna kultura polityczna funkcjonuje dzięki nieprzerwanemu dziedzictwu średniowiecznych instytucji samorządowych, które we Francji zostały zniszczone przez absolutyzm. Z kolei dziedzictwo obywatelskich wartości, takich jak tolerancja i umiejętność dbania o dobro publiczne było dla niego kulturową bazą dobrego, nowoczesnego społeczeństwa obywatelskiego. To samo pojęcie kultury politycznej jako dziedzictwa instytucjonalnej przeszłości i wartości obywatelskich jako bazy nowoczesnej demokracji w literaturze nowoczesnej politologii jest centralną ideą dla klasycznego dzieła Gabriela Almonda i Sidneya Verby The Civic Culture (1963), a zwłaszcza dla Demokracji w działaniu (1993) Roberta Putnama, która reprezentuje aparat pojęciowy Tocqueville’a od- 1 Zob. A. Tocqueville, Democracy in America, New York, NY, 1958 (1840); idem, Democracy in America, New York, NY, 1959 (1835); idem, The Old Regime i the French Revolution, Garden City, NY, 1955 (1856). 1–2/2009 XXXXXXXXXPOLITOLOGIA 75
76 Jacek Lubecki, Andrew Drummond świeżony w szacie językowej i empirycznej nowoczesnych nauk politycznych — i z tego względu może być zaliczona do szkoły „neo-tocquevillowskiej” 2 . Dwa klasyczne tematy studiów kultury politycznej to, po pierwsze, pytanie, na ile kultura polityczna — czyli wartości i zachowania polityczne będące dziedzictwem instytucjonalnej przeszłości — wpływa na zachowania polityczne danej grupy ludzi w przeciwieństwie do zachowań zdetermi<strong>nowa</strong>nych przez zmienne strukturalne, czyli współczesne instytucje polityczne oraz warunki socjalne i ekonomiczne danego społeczeństwa. Po drugie, rodzi się pytanie, w jaki sposób wartości polityczne mogą przetrwać, czasem w warunkach wrogich dla zachowania danej kultury politycznej. Państwa postkomunistyczne są wspaniałym polem do badania kultur politycznych. Mniej lub bardziej demokratyczny charakter państw powstałych na ruinach ancien regime’u można próbować wyjaśniać dziedzictwem kulturowym czasów komunizmu i wcześniejszych systemów politycznych. Politologiczne debaty na temat znaczenia i mechanizmów przetrwania kultur politycznych w państwach postkomunistycznych są więc ciekawe i skomplikowane 3 . Nasz artykuł ujmuje te zagadnienia w kontekście kulturowym historycznej Galicji — największej prowincji imperium austro-węgierskiego, należącej do jego austriackiej części, zaś dzisiaj leżącej na terenach współczesnej Polski i Ukrainy. Nasza teza, oparta na danych empirycznych, głosi, że współczesna ludność zamieszkała na terenach dawnej Galicji — Polacy i Ukraińcy — mają podobną kulturę polityczną, która różni ich od ich współobywateli w Polsce i w Ukrainie. Ta kultura polityczna, oparta na dziedzictwie przeszłości, czyni „Galicjan” bardziej obywatelskimi niż resztę Polaków i Ukraińców. Galicjanie w każdych wyborach od upadku komunizmu mają wyższy poziom frekwencji wyborczej, wyrażają wyższy poziom politycznej efektywności oraz są ogólnie bardziej „prawicowi” i przeciwni partiom postkomunistycznej lewicy, niż reszta obywateli Ukrainy i Polski. Specyfika galicyjskich zachowań politycznych, według nas, jest rezultatem kultury politycznej będącej dziedzictwem dawnej Galicji, ale została przetworzona i zachowana poprzez instytucje religijne — Kościół rzymskokatolicki w Polsce i greckokatolicki w Ukrainie. Empirycznie, zarówno w polskiej, jak i w ukraińskiej Galicji (Hałyczynie 4 ) jej mieszkańcy częściej uczęszczają do Kościoła/Cerkwi i praktykują swoją wiarę niż ich współobywatele w pozostałych regionach kraju. To właśnie Kościół jako instytucja, naszym zdaniem, wyzwalał mechanizmy pozwalające przetrwać galicyjskiej kulturze politycznej w niesprzyjających dla niej warunkach — w czasie komunistycznych represji. Kościół przetworzył również tę kulturę i jest dzisiaj gwarantem jej zachowania. Niestety nasze dane nie pozwalają nam odpowiedzieć na pytanie, na 2 G. Almond, S. Verba, The Civic Culture, Political Attitudes i Democracy in Five Nations, Princeton, NJ, 1963; R. Putnam, Demokracja w Działaniu, Kraków 2005 (Making Democracy Work, Civic Traditions in Modern Italy, 1993). 3 Zob. K. Jowitt, The New World Disorder Communist Extinction, Berkely, CA, 1992; H. Kitschelt, Constraints and Opportunities in the Strategic Conduct of Post-Communist Successor Parties, [w:] The Communist Successor Parties of Central and Eastern Europe, red. J. Ishiyama, A. Bozoki, New York, NY, 2002. O klasycznym tocquevillowskim ujęciu tematu zob. J. Hall, After the Vacuum. Post-Communism in the Light of Tocqueville, [w:] Markets, States and Democracy. The Political Economy of Post-Communist Transformation, red. B. Crawford, Berkeley, CA, 1995. Przęgląd polskiej literatury politologicznej odwołującej się do pojęcia kultury politycznej zob. J. Lubecki, L. Szczegóła, Polish Exceptionalism? What explains low turnout in Polish post-communist elections, „The Polish Review” 2007, t. 51, nr 3. 4 Na określenie historycznych tradycji galicyjskich, a także społeczno-politycznej specyfiki współczesnych ukraińskich obwodów: lwowskiego, tarnopolskiego i iwanofrankiwskiego w literaturze ukraińskiej używane jest pojęcie Hałyczyna (przyp. red.).
Page 2 and 3:
NOWA UKRAINA Zeszyty historyczno-po
Page 4 and 5:
Nowa Ukraina. Zeszyty historyczno-p
Page 6 and 7:
Od redakcji Oddajemy do rąk czytel
Page 8 and 9:
Paweł Krokosz Uniwersytet Papieski
Page 10 and 11:
Iwan Mazepa i Piotr I. Wojna na uni
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27: Iwan Mazepa i Piotr I. Wojna na uni
Page 32 and 33: Ukraińska rewolucja 1917-1921… 3
Page 40 and 41: Grzegorz Pawlikowski Uniwersytet Rz
Page 42 and 43: Przesiedlenia ludności ukraińskie
Page 60 and 61: Analiza SWOT dokumentów statutowyc
Page 68 and 69: Marta Studenna Uniwersytet im. Adam
Page 70 and 71: Oligarchiczne klany Donbasu na tle
Page 78 and 79: Kultura polityczna na terenach był
Page 102 and 103: Hałyna Kuc Charkowski Uniwersytet
Page 104 and 105: Rozłam elektoralny w Ukrainie. Kon
Page 114 and 115: Ihor Paśko Centrum Nauk Humanistyc
Page 116 and 117: Ukraina — walka o władzę czy zd
Page 124 and 125: Ołeh Demkiw, Lidija Kondratyk Naro
Page 126 and 127:
Moralność ekonomiczna społeczeń
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Lilija Honiukowa Narodowa Akademia
Page 140 and 141:
Mechanizmy równoważenia udziału
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Michał Pliszka Uniwersytet Papiesk
Page 150 and 151:
Wołodymyr Biłećkyj Akademia Nauk
Page 152:
Czasopismo „Wschód” w przestrz
show all

nowa ukraina

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?