feminizam_2_gesamt_v3

174
Neko je rekao feminizam?
dakle, iz vidnog polja isključuje političku dimenziju reprodukcije:
ideja reprodukcije vrste zapravo sledi politički diskurs u kojem
ponovo proizvođeni bivaju i muškarac i sistem potčinjavanja/
dominacije, izražen kroz racionalističke dualizme muško/žensko,
subjekat/objekat, priroda/kultura, itd. Ako je nekada izgledalo
da je dominacija muškaraca rezultat njihove želje da ideološki i
politički nadomeste svoju otuđenost od sredstava reprodukcije
vrste, 28 može se reći da je u savremenom društvu – izlaskom žene
u javnu sferu – značaj sredstava reprodukcije i reproduktivne
tehnologije strukturno zaokrenut u smeru održanja ‘objektivne’
racionalnosti sistema: liberalna politička ekonomija reprodukcije
s depersonalizacijom donosi i široki prostor za manevar žena u
ekonomiji, pod uslovom da racionalnost sistema ne bude narušena.
Iako može da se radi o dodatnom sloju mistifikacije koji ženi
(kao i muškarcu) oduzima mesto subjekta u re/produkciji – upravo
depersonalizacijom marginalizujući pitanje pola/roda u ekonomiji
– ipak je značajno da koncept reprodukcije više nego ikad nosi
pečat reprodukcije društvenih odnosa, pre nego vrste. Kao i u
slučaju naglašavanja značaja seksualnosti, odnosno objektifikacije
žena, za mušku dominaciju u patrijarhatu, 29 pitanje tela mora da
uzme u obzir i tehnologije koje konstruišu telo kao društveno. Te
tehnologije obuhvataju ceo spektar pitanja i dualizama koji nisu
svodivi na biološke determinante, već ukazuju upravo na socijalnu
konstruisanost subjekata i ekonomskih faktora. Pitanje odnosa
između žena i muškaraca, odnosno njihovog položaja u ekonomiji,
posredovano je racionalističkom i humanističkom ideologijom,
čije prihvatanje ne samo da nudi osnovu za socijalno pregovaranje
i reforme, već – što je važnije – reprodukciju te ideologije.
28. O’Brien, M. (1981), The Politics of Reproduction, London: Routledge and Kegan Paul.
29. MacKinnon, C. (1982), „Femininism, Marxism, method, and state: an agenda for
theory“, Signs (7), str. 515–44.