100Kurrikuli <strong>në</strong> <strong>funksion</strong><strong>të</strong> <strong>zhvillimit</strong><strong>njerëzor</strong>, <strong>për</strong> dallimnga kurrikuli tradicionalqë ësh<strong>të</strong> i orientuar<strong>në</strong> <strong>për</strong>mbajtje,ësh<strong>të</strong> i <strong>për</strong>qendruar<strong>në</strong> nxë<strong>në</strong>s,zhvillimin e <strong>të</strong>rësishëm<strong>të</strong> tij.Reforma kurrikularee vonuar <strong>për</strong> shkak<strong>të</strong> riparimit <strong>të</strong> infrastrukturëssëshka<strong>të</strong>rruar gja<strong>të</strong>luf<strong>të</strong>s, vonesa <strong>në</strong>reformën kurrikulareka ndikuar qëndryshimet <strong>të</strong> je<strong>në</strong><strong>të</strong> shpejta dhe papilotime.<strong>të</strong> gjitha <strong>për</strong>vojat që fëmija i <strong>për</strong>fiton <strong>në</strong>n udhëzimine mësuesit. Apo, kurrikuli konceptohet si njëmjedis ku fëmijët realizoj<strong>në</strong> veten duke marrë pjesëaktive <strong>në</strong> mësim (Hunskin dhe Ornstein, fq. 15) 53 .Theksi te nxë<strong>në</strong>si <strong>në</strong> qendër <strong>të</strong> procesit <strong>të</strong> mësimdhëniesdhe <strong>të</strong> nxënit <strong>në</strong>nkupton objektiva dhe synimeqë ndihmoj<strong>në</strong> kalimin prej <strong>të</strong> mbajturit mend(memorizimit) <strong>të</strong> fakteve, ngjarjeve, emrave,datave, formulave <strong>në</strong> kurrikul <strong>në</strong> sfidim <strong>të</strong> <strong>të</strong> menduarit,<strong>të</strong> analizuarit e ideve dhe <strong>për</strong>vojave personale<strong>të</strong> tij/saj. Synimet e tilla ka<strong>në</strong> rikonceptuar kurrikulinduke e shndërruar a<strong>të</strong> <strong>në</strong>, siç theksoj<strong>në</strong>Oakes dhe Lipton, “model real i af<strong>të</strong>simit <strong>të</strong>nxë<strong>në</strong>sit <strong>për</strong> zgjidhjen e problemeve <strong>për</strong> <strong>të</strong> krijuarpersona që di<strong>në</strong> <strong>të</strong> identifikoj<strong>në</strong> dhe zgjidhin probleme(Oakes dhe Lipton, fq. 122) 54 . Pra, ndryshimete kurrikulit anoj<strong>në</strong> drejt lidhshmërisë së <strong>për</strong>mbajtjesdhe realizimit <strong>të</strong> <strong>për</strong>mbajtjes me <strong>për</strong>vojat <strong>njerëzor</strong>e,meqë edhe <strong>arsimi</strong> shihet si <strong>për</strong>vojë e lidhurme pu<strong>në</strong>n dhe je<strong>të</strong>n e komunitetit siç pohon Dwey“shkolla <strong>të</strong> je<strong>të</strong> një miniaturë e një shoqëriedemokratike ku fëmijët jetoj<strong>në</strong> dhe jo një vend kuve<strong>të</strong>m mësoj<strong>në</strong> njësi mësimore” 55 .Nga një këndvështrim tje<strong>të</strong>r më teknik, kurrikulidefinohet si një plan veprimi apo dokument ishkruar që <strong>për</strong>mban strategji<strong>në</strong> <strong>për</strong> arritjen e objektivaveapo qëllimeve <strong>të</strong> caktuara (Hunskin andOrnstein, fq. 15). Kurrikuli lëndor shqyrtohet melëndën (gj. shqipe, matematikë, histori<strong>në</strong> etj.) ose<strong>për</strong>mbajtjen (mënyrën se si e organizojmë dhe<strong>për</strong>ve<strong>të</strong>sojmë <strong>për</strong>mbajtjen) <strong>në</strong><strong>për</strong> nivele dhe klasë<strong>të</strong> ndryshme (Hunkins dhe Ornstein, fq. 16) 56 . Këto53Hunkins dhe Ornstein (2003) Kurrikula, baza, parime dhe probleme (fq.15)54Oakes dhe Lipton, (2003)., Teaching to Change the World, (p.122)55Hunkins dhe Ornstein (2003) Kurrikula, baza, parime dhe probleme56Hunskin dhe Ornstein (2003) Kurrikula, baza, parime dhe probleme (fq.16)
ikonceptime ja<strong>në</strong> gjithashtu edhe bazë endryshimeve <strong>të</strong> <strong>arsimi</strong>t <strong>në</strong> Kosovë. Tendencat efundit <strong>të</strong> <strong>zhvillimit</strong> <strong>të</strong> kurrikulave <strong>të</strong> avancuara <strong>në</strong>mësimdhënien dhe <strong>të</strong> nxënit konstruktiv me fëmijën<strong>në</strong> qendër, e cila do <strong>të</strong> zhvillonte af<strong>të</strong>si<strong>të</strong> dheshkath<strong>të</strong>si<strong>të</strong> si mendimi kritik, zgjidhja e problemeve,kreativiteti e kërshëria, af<strong>të</strong>si<strong>të</strong> <strong>të</strong> lartaintelektuale, ka<strong>në</strong> qe<strong>në</strong> qëllimet e ndryshimevekurrikulare <strong>në</strong> Kosovë. Ashtu siç thuhet <strong>në</strong>kornizën kurrikulare, dokumenti bazë i kurrikulit<strong>në</strong> Kosovë, “kurrikuli vlerësohet, si artikulimkoherent i synimeve dhe objektivave, <strong>për</strong>mbajtjeve,metodave <strong>të</strong> mësimdhënies e nxënies dhe sibazë <strong>për</strong> vlerësim… dhe parashikon se si do <strong>të</strong>duhej <strong>të</strong> <strong>për</strong>gatiteshin nxë<strong>në</strong>sit <strong>për</strong> t’u ballafaquarme sukses me sfidat e ndryshme <strong>të</strong> realitetit <strong>të</strong><strong>për</strong>ditshëm (fq. 13)” 57 .2.2. Inicimi i ndryshimeve kurrikulareInteresimi <strong>për</strong> ndryshimet kurrikulare ka filluar<strong>në</strong> periudhën e pasluf<strong>të</strong>s, me fillimin e misionit <strong>të</strong>OKB-së <strong>në</strong> Kosovë (UNMIK) më 1999-2000. Nëmungesë <strong>të</strong> institucioneve vendore, <strong>në</strong> periudhën emenjëhershme <strong>të</strong> pasluf<strong>të</strong>s, <strong>në</strong> kuadër <strong>të</strong> UNMIKut,ka <strong>funksion</strong>uar Departamenti i Arsimit dheShkencës (DASh). UNICEF-i, që ka koordinuarriparimet e infrastrukturës së shka<strong>të</strong>rruar arsimoregja<strong>të</strong> luf<strong>të</strong>s, me kërkesë <strong>të</strong> UNMIK-ut, ka iniciuarreformimin e <strong>arsimi</strong>t duke i dhë<strong>në</strong> prioritetndryshimeve kurrikulare duke marrë parasysh statusquo-<strong>në</strong> e reformimeve <strong>të</strong> <strong>arsimi</strong>t dhe kurrikulave.Kurrikuli ka qe<strong>në</strong> pjesë e sistemit <strong>të</strong>unifikuar <strong>të</strong> <strong>arsimi</strong>t <strong>të</strong> ish-Jugosllavisë dhe nuk kapasur ndryshime <strong>për</strong>mbajtjesore <strong>në</strong> <strong>të</strong>. Në gjendjen101Për ndryshime kurrikularesi agjenciudhëheqëse ësh<strong>të</strong>caktuar UNICEF-i, icili <strong>në</strong> bashkëpunimme UNESCO-n,<strong>për</strong>ka<strong>të</strong>sishtInternational Bureauof Education-ByronInternacionale <strong>për</strong>Edukim, me seli <strong>në</strong>Gjenevë, ka trajnuardhje<strong>të</strong>eksper<strong>të</strong> <strong>në</strong> mesin e<strong>të</strong> cilëve ka pasuredhe minoritarë, me<strong>për</strong>jashtim <strong>të</strong> serbëve,<strong>të</strong> cilit <strong>për</strong> qëllimepolitike, nukka<strong>në</strong> marrë pjesë<strong>në</strong> kë<strong>të</strong> af<strong>të</strong>sim.57Korniza Kurrikulare
- Page 1 and 2:
ARSIMI BAZIK CILËSOR NË FUNKSIONT
- Page 3 and 4:
3Forumi 2015 është koalicion i pa
- Page 5 and 6:
5KREU 1PËRMBAJTJAi. Akronimetii. P
- Page 7 and 8:
4.3. Strukturat për menaxhimin e s
- Page 10 and 11:
10i. AKRONIMET (Shkurtesat)ABABKBAN
- Page 12 and 13:
12IZhNj-ja ka krijuarmundësi që z
- Page 14 and 15:
14E ardhmja eKosovës nuk ështëas
- Page 16 and 17:
16A janë shkollat eKosovës INDUST
- Page 18 and 19:
18Kur e themi këtë, mendojmë në
- Page 21 and 22:
KREU I21HALIM HYSENIHYRJE: EFIKASIT
- Page 23 and 24:
23BOKSI 1. 2. EFIKASITETI I AB-sëE
- Page 25 and 26:
caktuar, etj. Kjo do të thotë se
- Page 27 and 28:
27Sipas këtij parimi,investimi në
- Page 29 and 30:
përgatitje të dobët teknike ilus
- Page 31:
Vigotski, Talizina, etj., ndërtojn
- Page 34 and 35:
34IZhNj-ja është njëmjet që mat
- Page 36 and 37:
36shtuar në liritë bazike politik
- Page 38 and 39:
38Me qëllim që të zbardhim shkal
- Page 40 and 41:
40Për të zbardhur këtë gjendje,
- Page 42 and 43:
42Edhe pse përfaqësuesit e Kosov
- Page 44:
44Sk. 3. 4. “Godina” e ndikimit
- Page 48 and 49:
48sit edukativ dhe arsimor, por edh
- Page 50 and 51: 50Për rolin e godinavedhe të hap
- Page 52 and 53: 52Ligji ekzistues nukështë i mjaf
- Page 54 and 55: 54Moszbatimi i ligjit kaimplikime n
- Page 56 and 57: 56pengesave të ndryshme procedural
- Page 58 and 59: 58Drejtorët ankohenpër mungesë k
- Page 60 and 61: 60Mungesa e kompetencavedhepërgjeg
- Page 62 and 63: 62Mosbesimi në drejtorose ështëp
- Page 64 and 65: 64Ajo që nuk po ecështë mosshfry
- Page 66 and 67: 66. IAB-i, i trajtuar nëkëtë asp
- Page 68 and 69: 68Puna në kontejnerë,në objekte
- Page 70 and 71: 70Sipas bindjes tonë,mungesa e mje
- Page 72 and 73: 72Numër i konsideruari nxënësve
- Page 74 and 75: 74është e lehtë për të konstat
- Page 76 and 77: 76Aftësimet e mësimdhënësvepër
- Page 78 and 79: 78Sot në Kosovëveprojnë 7 shkoll
- Page 80 and 81: 80Me gjithë arritjet epakontestues
- Page 82 and 83: 82DKA-ve dhe shkollave. Siç shpreh
- Page 84 and 85: 84Sipas zyrtarëve nëMASHT, Qeveri
- Page 86 and 87: 86temit të arsimit dhe, bashkë me
- Page 88 and 89: 88situatën ku shumica e shkollave
- Page 90 and 91: 90Natyrisht që të arriturat nuk j
- Page 92: 92në komunë: Inspektorati sanitar
- Page 96 and 97: 96Kjo tregon se kashumë problememe
- Page 98 and 99: 98Kurrikulat e orientuarvetëm në
- Page 102 and 103: 102Kjo ka qenë një pikëndarjeje,
- Page 104 and 105: 104Nëse nuk rishikohendhe nuk ndry
- Page 106 and 107: 106Në klasën e IX janëshumë lë
- Page 108 and 109: 108Në kurrikula kalëshime tëpabe
- Page 110 and 111: 11090% apo 90-100%. Mbi të gjitha
- Page 112 and 113: 112Reforma kurrikularenuk është p
- Page 114 and 115: 114Reforma kurrikulareështë bër
- Page 116 and 117: 116Pak dihet se çkandodh brendakla
- Page 118 and 119: 1183.2.3. Zbatimi i kurrikulave dhe
- Page 120 and 121: 120Metodologjia epapërpunuar përm
- Page 122 and 123: 122brendshëm. Ndonëse ka debate s
- Page 124 and 125: 124e arritshmërisë, janë më shu
- Page 126 and 127: 126e metodave të ndryshme të të
- Page 128 and 129: 128Mungojnë politikatpër përgati
- Page 130 and 131: 130Nxënësit pa librapër shkak t
- Page 132 and 133: 132të jetë më e lehtë për nxë
- Page 134 and 135: 134BOKS: 1.5 . DOBËSITË E TASHME
- Page 136 and 137: 136Ndonëse ndryshimet kurrikulare
- Page 138 and 139: 138dhe të brendshëm, në kontekst
- Page 140 and 141: 1404. Të rishikohet ligji, vendime
- Page 142 and 143: 142
- Page 144 and 145: 144të nxjerrë në Jomtien, 10 vje
- Page 146 and 147: 146mundësojnë përfshirjen aktive
- Page 148 and 149: 148Sipas raportit vjetortë MAShT-i
- Page 150 and 151:
150komunale të arsimit (DKA) që d
- Page 152 and 153:
152Nga dhjetë dokumentederi më ta
- Page 154 and 155:
154Mësimdhënësit dheudhëheqësi
- Page 156 and 157:
156Avancimi i cilësisësë zhvilli
- Page 158 and 159:
158këshilli drejtues i shkollës o
- Page 160 and 161:
160Organizimi i trajnimeve për met
- Page 162 and 163:
162Mungesa e njëtransparence më t
- Page 164 and 165:
164klasa të informacioneve të fit
- Page 166 and 167:
166HpH-ja është program për aft
- Page 168 and 169:
168ndikimin e programit të MKLSh-s
- Page 170 and 171:
170in e përfitimit të njohurive n
- Page 172 and 173:
1724.4. Pengesat për sigurimin e n
- Page 174 and 175:
174thjeshtë. Një qasje e tillë k
- Page 176 and 177:
176mësimor, por kanë qenë të zh
- Page 178 and 179:
178Në Kosovë nukekziston një sis
- Page 180 and 181:
180Mospërfshirja nëtrajnim e drej
- Page 182 and 183:
182Problemet mekuadrin e pakualifik
- Page 184 and 185:
184Kosovës duhet të koncentrohet
- Page 186 and 187:
186që i kontribuojnë shkëmbimit
- Page 188 and 189:
188Fakulteti i Edukimit, i themelua
- Page 190 and 191:
190mënyrë që të përgatisin më
- Page 192 and 193:
192hënësve. Aftësimi i mësimdh
- Page 194 and 195:
194me programet për zhvillim profe
- Page 196 and 197:
196është shkalla e përdorimit t
- Page 198 and 199:
198kërkohen dhe nga mësimdhënës
- Page 200 and 201:
200Literatura:1. Kombet e Bashkuara
Change language