60Mungesa e kompetencavedhe<strong>për</strong>gjegjësive <strong>të</strong>deleguara <strong>në</strong> shkollë,drejtorët e"zhveshur" ngaautorizimet, autonomiae munguar dhee domosdoshmeshkollore, politizimi i<strong>arsimi</strong>t, ka<strong>në</strong>ndikime negative <strong>në</strong>sigurimin e njëambienti estetik dhe<strong>të</strong> <strong>për</strong>shtatshëm <strong>për</strong><strong>të</strong> nxënit e avancuardhe zhvillim <strong>njerëzor</strong>motivues dhe <strong>të</strong> <strong>për</strong>shtatshëm<strong>për</strong> kreaciondhe risi.je <strong>të</strong> tij ka 3 <strong>për</strong>faqësues <strong>të</strong> prindërve, 5 <strong>për</strong>faqësues<strong>të</strong> mësuesve <strong>të</strong> shkollës dhe një <strong>për</strong>faqësues <strong>të</strong>nxë<strong>në</strong>sve, dhe udhëhiqet nga një <strong>për</strong>faqësues iprindërve. Në kë<strong>të</strong> këshill, <strong>në</strong> pozi<strong>të</strong>n e sekretarit <strong>të</strong>këshillit bën pjesë edhe drejtori i shkollës, që zgjidhetnga MASHT-i, <strong>në</strong> bazë <strong>të</strong> konkursit publik. 36Në mënyrën se si ësh<strong>të</strong> hartuar ligji <strong>për</strong> <strong>arsimi</strong>nfillor dhe <strong>të</strong> mesëm <strong>në</strong> Kosovë, ai nuk parashehshumë kompetenca <strong>për</strong> Këshillin e Shkollës, me<strong>për</strong>jashtim <strong>të</strong> disa çështjeve, siç ja<strong>në</strong>: hartimi i rregullave<strong>të</strong> shkollës (që më pastaj duhen miratuar ngakomuna), caktimi i veprimtarive jash<strong>të</strong>shkolloredhe mbajtja e dorëzimi i dokumentacionit <strong>në</strong>komu<strong>në</strong> <strong>për</strong> para<strong>të</strong> e marra dhe <strong>të</strong> shpenzuara. Kykufizim i kompetencave <strong>të</strong> shkollës bën që shkolla<strong>të</strong> kryejë <strong>funksion</strong>e ve<strong>të</strong>m<strong>për</strong>ve<strong>të</strong>m administrative,po jo dhe qeverisëse. Shkolla mund <strong>të</strong> marrë iniciativagati <strong>të</strong> çfarëdoshme që ka<strong>në</strong> <strong>të</strong> bëj<strong>në</strong> me sigurimine një cilësie më <strong>të</strong> lar<strong>të</strong> <strong>të</strong> ambientit <strong>të</strong>pu<strong>në</strong>s, po ajo ësh<strong>të</strong> e kufizuar që <strong>të</strong> mos shkojë mëtutje sesa deri <strong>në</strong> nivelin ku ato parashtroj<strong>në</strong>kërkesë <strong>në</strong> DKA ose MASHT, ngaqë ato ve<strong>të</strong> nuke menaxhoj<strong>në</strong> buxhetin që u ndahet nga komuna.Komuna sh<strong>për</strong>ndan fondet <strong>në</strong><strong>për</strong> shkolla sipasparimit ‘<strong>për</strong> nxë<strong>në</strong>s’, ku çdo shkollë merr mesatarisht4 € <strong>në</strong> vit <strong>për</strong> një nxë<strong>në</strong>s. Por, kjo ësh<strong>të</strong> ajo çkaparashihet me ligj dhe urdhëresë administrative. Nëpraktikë gjërat ja<strong>në</strong> më <strong>të</strong> komplikuara; drejtorët eshkollave, megjitha<strong>të</strong>, shprehen <strong>të</strong> frustruar se realishtata nuk menaxhoj<strong>në</strong> asnjë cent <strong>të</strong> buxhetit, qëthuhet <strong>të</strong> je<strong>të</strong> i shkollës së tyre. Ata ja<strong>në</strong> <strong>të</strong> detyruarqë <strong>për</strong> çdo nevojë – që nga shpenzimet materialebazë e deri te investimet e vogla dhe <strong>të</strong> mesme36Për më shumë <strong>në</strong> lidhje me strukturën e Këshillit <strong>të</strong> Shkollës dhe mënyrën e <strong>funksion</strong>imit <strong>të</strong> tij, shih: Ligjimbi Arsimin Fillor dhe <strong>të</strong> Mesëm <strong>në</strong> Kosovë (neni 29), MASHT, Prishti<strong>në</strong>, korrik 2002.
<strong>në</strong> infrastrukturë, t’iu <strong>në</strong>nshtrohen procedurave <strong>të</strong>prokurimit, <strong>të</strong> vendosura nga komuna. Ka raste kur<strong>në</strong> ndonjë klasë xhami i thyer, dera e prishurmbesin ashtu me javë <strong>të</strong> <strong>të</strong>ra derisa <strong>të</strong> je<strong>në</strong> <strong>për</strong>funduarprocedurat e prokurimit dhe shkolla <strong>të</strong> ke<strong>të</strong>marrë mjetet <strong>për</strong> riparim.Problem <strong>për</strong>bën fakti që shumë shkolla ka<strong>në</strong>mungesë <strong>të</strong> theksuar <strong>të</strong> personelit administrativëdhe teknikë, që <strong>në</strong> shumë raste zvogëlon mundësi<strong>në</strong>që shkolla <strong>të</strong> ke<strong>të</strong> një ambient më <strong>të</strong> mirë <strong>për</strong>pu<strong>në</strong>. Sipas ligjit dhe udhëzimit administrativ <strong>në</strong>fuqi, shkollat mund <strong>të</strong> ke<strong>në</strong> zëvendësdrejtorë, <strong>në</strong>seka<strong>në</strong> më te<strong>për</strong> se 1000 nxë<strong>në</strong>s; sekretarë, <strong>në</strong>se ka<strong>në</strong>më shumë se 500 nxë<strong>në</strong>s; pastrues, sipas kriteritnjë pastrues <strong>për</strong> 350 metra katrorë si<strong>për</strong>faqeshkolle; rojtarë dhe sh<strong>të</strong>piakë. 37 Por udhëzimi<strong>për</strong>mban edhe një nen që parasheh pu<strong>në</strong>sim <strong>të</strong> stafitadministrativ dhe teknik <strong>në</strong> shkollë <strong>në</strong> varësi <strong>të</strong>buxhetit <strong>të</strong> komu<strong>në</strong>s. Pra, mungesa e stafit teknikdhe administrativ e <strong>për</strong>im<strong>të</strong>son edhe më rolin eshkollës, sa i <strong>për</strong>ket sigurimit <strong>të</strong> cilësisë së ambientit<strong>të</strong> pu<strong>në</strong>s.Autonomia e shkollës <strong>për</strong> t’i menaxhuar shumëçështje, <strong>për</strong>fshirë ato që ka<strong>në</strong> <strong>të</strong> bëj<strong>në</strong> me ambientine pu<strong>në</strong>s, ësh<strong>të</strong> diçka e huaj <strong>në</strong> realitetin kosovar.Me një vendim <strong>të</strong> mëhershëm <strong>të</strong> Ministrisë sëEkonomisë dhe Financave <strong>të</strong> Kosovës ja<strong>në</strong>bllokuar <strong>të</strong> gjitha llogari<strong>të</strong> rrjedhëse <strong>të</strong> shkollave.Për më te<strong>për</strong>, <strong>në</strong> rastet kur shkollat ka<strong>në</strong> pasurmjete <strong>të</strong> grumbulluara <strong>në</strong> llogari<strong>të</strong> e tyre rrjedhëse– mjete që ja<strong>në</strong> siguruar nga burime <strong>të</strong> ndryshme –ato ja<strong>në</strong> derdhur <strong>në</strong> buxhetin e Kosovës. Kjo ësh<strong>të</strong>bërë me arsyetimin se dyshohet <strong>të</strong> ke<strong>të</strong> pasur raste,61Standardet e paraparaligjore, heqja epajustifikuar e shërbimitpedagogjikdhe psikologjik,mosinkurajimi ishërbimeve profesionale<strong>në</strong> shkolla(shërbimit social,mjekësor, <strong>të</strong> bibliotekarisë)ndikoj<strong>në</strong>negativisht <strong>në</strong> CIABdhe <strong>në</strong> ZhH.Autonomia emunguar eshkollave, mungesae xhirollogarive <strong>të</strong>shkollave bllokonkreacionin dhe sigurimine një ambientishkollor <strong>të</strong> <strong>për</strong>shtatshëm<strong>për</strong> <strong>të</strong>nxënit e avancuardhe <strong>për</strong> indeks <strong>të</strong>lar<strong>të</strong> <strong>të</strong> <strong>zhvillimit</strong><strong>njerëzor</strong>.Pasojat e një veprimi<strong>të</strong> këtillë ja<strong>në</strong> <strong>të</strong>pallogaritshme <strong>për</strong>ZhH-<strong>në</strong>.37Për më shumë detaje, shih: Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë e Kosovës, UdhëzimiAdministrativ 04/2003: Organet qeverisëse profesionale dhe stafi tje<strong>të</strong>r i shkollës, Prishti<strong>në</strong>, 28 janar 2003
- Page 1 and 2:
ARSIMI BAZIK CILËSOR NË FUNKSIONT
- Page 3 and 4:
3Forumi 2015 është koalicion i pa
- Page 5 and 6:
5KREU 1PËRMBAJTJAi. Akronimetii. P
- Page 7 and 8:
4.3. Strukturat për menaxhimin e s
- Page 10 and 11: 10i. AKRONIMET (Shkurtesat)ABABKBAN
- Page 12 and 13: 12IZhNj-ja ka krijuarmundësi që z
- Page 14 and 15: 14E ardhmja eKosovës nuk ështëas
- Page 16 and 17: 16A janë shkollat eKosovës INDUST
- Page 18 and 19: 18Kur e themi këtë, mendojmë në
- Page 21 and 22: KREU I21HALIM HYSENIHYRJE: EFIKASIT
- Page 23 and 24: 23BOKSI 1. 2. EFIKASITETI I AB-sëE
- Page 25 and 26: caktuar, etj. Kjo do të thotë se
- Page 27 and 28: 27Sipas këtij parimi,investimi në
- Page 29 and 30: përgatitje të dobët teknike ilus
- Page 31: Vigotski, Talizina, etj., ndërtojn
- Page 34 and 35: 34IZhNj-ja është njëmjet që mat
- Page 36 and 37: 36shtuar në liritë bazike politik
- Page 38 and 39: 38Me qëllim që të zbardhim shkal
- Page 40 and 41: 40Për të zbardhur këtë gjendje,
- Page 42 and 43: 42Edhe pse përfaqësuesit e Kosov
- Page 44: 44Sk. 3. 4. “Godina” e ndikimit
- Page 48 and 49: 48sit edukativ dhe arsimor, por edh
- Page 50 and 51: 50Për rolin e godinavedhe të hap
- Page 52 and 53: 52Ligji ekzistues nukështë i mjaf
- Page 54 and 55: 54Moszbatimi i ligjit kaimplikime n
- Page 56 and 57: 56pengesave të ndryshme procedural
- Page 58 and 59: 58Drejtorët ankohenpër mungesë k
- Page 62 and 63: 62Mosbesimi në drejtorose ështëp
- Page 64 and 65: 64Ajo që nuk po ecështë mosshfry
- Page 66 and 67: 66. IAB-i, i trajtuar nëkëtë asp
- Page 68 and 69: 68Puna në kontejnerë,në objekte
- Page 70 and 71: 70Sipas bindjes tonë,mungesa e mje
- Page 72 and 73: 72Numër i konsideruari nxënësve
- Page 74 and 75: 74është e lehtë për të konstat
- Page 76 and 77: 76Aftësimet e mësimdhënësvepër
- Page 78 and 79: 78Sot në Kosovëveprojnë 7 shkoll
- Page 80 and 81: 80Me gjithë arritjet epakontestues
- Page 82 and 83: 82DKA-ve dhe shkollave. Siç shpreh
- Page 84 and 85: 84Sipas zyrtarëve nëMASHT, Qeveri
- Page 86 and 87: 86temit të arsimit dhe, bashkë me
- Page 88 and 89: 88situatën ku shumica e shkollave
- Page 90 and 91: 90Natyrisht që të arriturat nuk j
- Page 92: 92në komunë: Inspektorati sanitar
- Page 96 and 97: 96Kjo tregon se kashumë problememe
- Page 98 and 99: 98Kurrikulat e orientuarvetëm në
- Page 100 and 101: 100Kurrikuli në funksiontë zhvill
- Page 102 and 103: 102Kjo ka qenë një pikëndarjeje,
- Page 104 and 105: 104Nëse nuk rishikohendhe nuk ndry
- Page 106 and 107: 106Në klasën e IX janëshumë lë
- Page 108 and 109: 108Në kurrikula kalëshime tëpabe
- Page 110 and 111:
11090% apo 90-100%. Mbi të gjitha
- Page 112 and 113:
112Reforma kurrikularenuk është p
- Page 114 and 115:
114Reforma kurrikulareështë bër
- Page 116 and 117:
116Pak dihet se çkandodh brendakla
- Page 118 and 119:
1183.2.3. Zbatimi i kurrikulave dhe
- Page 120 and 121:
120Metodologjia epapërpunuar përm
- Page 122 and 123:
122brendshëm. Ndonëse ka debate s
- Page 124 and 125:
124e arritshmërisë, janë më shu
- Page 126 and 127:
126e metodave të ndryshme të të
- Page 128 and 129:
128Mungojnë politikatpër përgati
- Page 130 and 131:
130Nxënësit pa librapër shkak t
- Page 132 and 133:
132të jetë më e lehtë për nxë
- Page 134 and 135:
134BOKS: 1.5 . DOBËSITË E TASHME
- Page 136 and 137:
136Ndonëse ndryshimet kurrikulare
- Page 138 and 139:
138dhe të brendshëm, në kontekst
- Page 140 and 141:
1404. Të rishikohet ligji, vendime
- Page 142 and 143:
142
- Page 144 and 145:
144të nxjerrë në Jomtien, 10 vje
- Page 146 and 147:
146mundësojnë përfshirjen aktive
- Page 148 and 149:
148Sipas raportit vjetortë MAShT-i
- Page 150 and 151:
150komunale të arsimit (DKA) që d
- Page 152 and 153:
152Nga dhjetë dokumentederi më ta
- Page 154 and 155:
154Mësimdhënësit dheudhëheqësi
- Page 156 and 157:
156Avancimi i cilësisësë zhvilli
- Page 158 and 159:
158këshilli drejtues i shkollës o
- Page 160 and 161:
160Organizimi i trajnimeve për met
- Page 162 and 163:
162Mungesa e njëtransparence më t
- Page 164 and 165:
164klasa të informacioneve të fit
- Page 166 and 167:
166HpH-ja është program për aft
- Page 168 and 169:
168ndikimin e programit të MKLSh-s
- Page 170 and 171:
170in e përfitimit të njohurive n
- Page 172 and 173:
1724.4. Pengesat për sigurimin e n
- Page 174 and 175:
174thjeshtë. Një qasje e tillë k
- Page 176 and 177:
176mësimor, por kanë qenë të zh
- Page 178 and 179:
178Në Kosovë nukekziston një sis
- Page 180 and 181:
180Mospërfshirja nëtrajnim e drej
- Page 182 and 183:
182Problemet mekuadrin e pakualifik
- Page 184 and 185:
184Kosovës duhet të koncentrohet
- Page 186 and 187:
186që i kontribuojnë shkëmbimit
- Page 188 and 189:
188Fakulteti i Edukimit, i themelua
- Page 190 and 191:
190mënyrë që të përgatisin më
- Page 192 and 193:
192hënësve. Aftësimi i mësimdh
- Page 194 and 195:
194me programet për zhvillim profe
- Page 196 and 197:
196është shkalla e përdorimit t
- Page 198 and 199:
198kërkohen dhe nga mësimdhënës
- Page 200 and 201:
200Literatura:1. Kombet e Bashkuara