Conceptrichtlijn colorectaal carcinoom 2013 - Oncoline

3983.2 Aanvullende beeldvorming rectumcarcinoom399400401402403404405406407408409410411412413414415416417418419420421422423424425426427428429430431432433434435436437438439440441442443444Rectumcarcinomen zijn geassocieerd met een slechte prognose door de hoge kans op een lokaalrecidief en metastasen op afstand. Na een in opzet curatieve resectie van een rectumcarcinoom,varieert de kans op een lokaal recidief van 3% tot 32%. Inmiddels is bekend, dat het merendeel vandeze lokaal recidieven te wijten is aan de incomplete resectie van de laterale uitbreiding van detumor. Quirke heeft aangetoond dat een microscopisch positieve resectie marge leidt tot eenpercentage lokaal recidieven van 83%. Een lokaal recidief heeft niet zo zeer invloed op de overleving,maar wel een aanzienlijke invloed op de kwaliteit van leven door ernstige pijn, immobiliteit,chemotherapie, radiotherapie en lange en multipele hospitalisatie voor chirurgische behandeling. Omdeze reden wordt veel aandacht besteed aan het definiëren van de juiste behandeling van deprimaire tumor, om een optimale lokale controle te bereiken.De Nederlandse TME trial heeft aangetoond dat het risico op het krijgen van een lokaal recidiefverschillend is voor verschillende groepen patiënten met een rectumcarcinoom. Aan één zijde van hetspectrum staat de laag-risico groep: patiënten met een oppervlakkige tumor, die met alleen chirurgiebehandeld kunnen worden (transanale resectie). Anderzijds de hoog-risico groep: patiënten met eennauwe of betrokken resectie marge bij TME-chirurgie en de lokaal (zeer) uitgebreide tumoren, die eenintensievere behandeling nodig hebben - lange (chemo)radiatie gevolgd door uitgebreide chirurgie.Voorwaarde voor de gedifferentieerde behandeling is echter een betrouwbare manier vanpreoperatieve stadiëring om de hoog- en laagrisico te onderscheiden. Diagnostische beeldvormingwordt meer en meer gebruikt voor de preoperatieve selectie van de verschillende risicogroepen. Totop heden echter bestaat er nog geen consensus over de rol van diagnostische beeldvorming in dezorg voor patiënten met een primair rectumcarcinoom.In deze richtlijn wordt de literatuur besproken omtrent de preoperatieve diagnostiek vanrectumcarcinomen, waarbij met name gekeken wordt naar het lokale proces: T-stadium, N-status,circumferentiële resectie marge en de relevantie van ieder voor het bepalen van de lokaleuitgebreidheid van het primair rectumcarcinoom.Bipat publiceerde een meta-analyse naar de waarde van endo-echografie, CT-scan en MRI bij hetstadiëren van het rectumcarcinoom (T-stadiëring en N-stadiëring). Negentig studies, gepubliceerdtussen 1985 en 2002, zijn geïncludeerd. Door één beoordelaar zijn de studies geselecteerd waarinmeer dan 20 patiënten zijn geïncludeerd en waarbij pathologie als referentietest is gebruikt. Derelevante informatie is door twee beoordelaars uit de artikelen geëxtraheerd. De sensitiviteit enspecificiteit zijn geschat, waarbij gecorrigeerd is voor enkele studiekarakteristieken. De sensitiviteitvan endorectale echografie is 94% voor het vaststellen van het stadium T1-2, 90% voor T3, en 70%voor stadium T4. De specificiteit is 86%, 75% en 97% respectievelijk. De sensitiviteit voor vaststellenvan het T stadium door middel van MRI ligt is voor stadium T1-2: 94%, T3: 82%, T4: 74%. Despecificiteit voor het vaststellen van T1-2, T3, en T4 is 69%, 76% en 96% respectievelijk. Bijsubgroepanalyses zijn kleine verschillen gevonden voor typen van MRI (wel/niet contrast; type spoel)en echografie (hoger of lager dan 7,5 MHz). De karakteristieken van de onafhankelijke studies zijnniet weergegeven. Tevens is niet weergegeven of de studies op validiteit zijn beoordeeld en wat deuitkomsten daarvan waren (behalve het inclusiecriterium met betrekking tot de referentietest).In de meta-analyse van Lahaye is een overzicht gegeven van de literatuur met betrekking tot hetvaststellen van de circumferentiële resectie marge (CRM). In 7 klinische studies varieerde desensitiviteit voor het voorspellen van de CRM tussen 60% en 88%. De specificiteit varieerde tussen73% en 100%. Tevens is een Reciever Operating Characteristic (ROC) curve opgesteld waaruit blijktdat een sensitiviteit van 80% samenhangt met 20% foutpositieven. In de meta-analyse zijn tevensartikelen samengevat waarin de accuratesse voor echografie, MRI of CT-scan bij het vaststellen vande N-stadiëring is onderzocht. Op basis van de studies is de diagnostische odds ratio (DOR)Richtlijn Colorectaal carcinoom en Colorectale levermetastasen 2013 - CONCEPT 11