Conceptrichtlijn colorectaal carcinoom 2013 - Oncoline

34328 METASTATISCHE ZIEKTE34338.1 Diagnostiek levermetastasen34343435343634373438343934403441344234433444344534463447344834493450345134523453345434553456345734583459346034613462346334643465346634673468346934703471347234733474347534763477Diagnostische laparoscopieDiagnostische laparoscopie in combinatie met echografie is een techniek die ook toegepast kanworden voor de diagnostiek van extrahepatische afwijkingen en kleine, subcapsulair gelegen,levermetastasen. Vanwege de benodigde extra opname en narcose wordt deze techniek alleenincidenteel als aanvullend onderzoek toegepast. Om deze reden is geen uitgebreidliteratuuronderzoek verricht naar de diagnostische waarde van diagnostische laparoscopie.Uit een aantal studies blijkt dat diagnostische laparoscopie de selectie van patiënten met resectabelecolorectale levermetastasen optimaliseert en daardoor onnodige laparotomieën voorkomt. Echter, inde meeste studies heeft de preoperatieve work-up plaatsgevonden door middel van conventioneleimaging of betreft het retrospectieve studies of zijn patiënten met ook andere aandoeningen dancolorectale levermetastasen geïncludeerd.Uit een recente meta-analyse lijkt de toegevoegde waarde van laparoscopische diagnostiek bijcolorectale levermetastasen beperkt te zijn [Deepak 2012]. De kanttekening wordt gemaakt dat bijpatiënten met een hoge risico score (bijvoorbeeld de CRS van Fong 4 en 5), de opbrengst van dediagnostische laparoscopie hoger is en de diagnostische laparoscopie overwogen zou kunnenworden.ConclusieNiveau 3Er zijn aanwijzingen dat na uitgebreide beeldvorming bij colorectale levermetastasen detoegevoegde waarde van diagnostische laparoscopie beperkt is.C Deepak 2012; Jarnagin 2001; Angelica 2003Overige overwegingenDe lage prevalentie van kleine, subcapsulair gelegen, levermetastasen en extrahepatischeafwijkingen bij patiënten na uitgebreid diagnostiek en het doorgaans ontbreken vanbeleidsconsequenties van kleine levermetastasen (mee reseceren) tegen de achtergrond van deinvasiviteit van de diagnostische laparoscopie beperken de rol van deze techniek in de praktijk.AanbevelingenEr is in de routinepraktijk geen plaats voor diagnostische laparoscopie.Beeldvorming speelt een belangrijke rol speelt in de work-up op drie momenten:1. ten tijde van de diagnostiek en behandeling van de colorectale tumor (detectie van synchronelevermetastasen en beoordeling longvelden),2. in de follow-up (detectie van metachrone levermetastasen) en3. bij de bepaling van resectabiliteit (detectie van lever metastasen alsook extrahepatischeafwijkingen).Puncties levermetastasenIndien levermetastasen op grond van het beeldvormend onderzoek en toestand van de patiëntirresectabel lijken, (irresectabele tumoren), wordt over het algemeen getracht om de diagnose doormiddel van punctie te bevestigen. Bij dergelijke puncties is er echter kans op het ontwikkelen vanentmetastasen [Metcalfe 2004]. Er zijn veel case-reports in het verleden hierover gerapporteerd. 10%van de patiënten die een punctie van colorectale levermetastasen ondergingen, ontwikkeldenentmetastasen [Ohlsson 2002].AanbevelingenRichtlijn Colorectaal carcinoom en Colorectale levermetastasen 2013 - CONCEPT 86