Conceptrichtlijn colorectaal carcinoom 2013 - Oncoline

50235024Niveau 2B Korner 2005; Borie 2004; Renehan 2004; Bleeker 2001Het is aannemelijk dat echografie het meest kosteneffectief is. De schattingen van dekosteneffectiviteit van CEA bepaling lopen sterk uiteen.B Borie 2004; Bleeker 20015025 10.2 Signalering en behandeling van de gevolgen colorectaal carcinoom5026502750285029503050315032503350345035503650375038503950405041504250435044504550465047504850495050505150525053505450555056505750585059506010.2.1 Fecale incontinentieWelke interventies hebben een positief effect op de kwaliteit van leven bij patiënten die na lowanteriorrectum resectie vanwege rectum kanker klachten van fecale incontinentie hebben?Een low anterior resectie beïnvloedt altijd in meer of mindere mate het faecale continentiesysteem.Het continentiesysteem bestaat uit een complexe samenwerking van somatische dwarsgestreeptebekkenbodemspieren, de externe sphincter, de door het autonoom zenuwstelsel geinnerveerdegladde interne sphincter, de discriminatie in het anorectale gebied, de reservoirfunctie van de ampullarecti en verdere fine tuning van het ophangsysteem in het kleine bekken. Veel factoren kunnen vaninvloed zijn op delicate samenwerking van al deze elementen: Leeftijd, een obstetrische voorgeschiedenis, spier- of neurologische ziekten, diabetes endarmfunctiestoornissen, waardoor de consistentie van ontlasting dunner is en dedefaecatiefrequentie hoger is, kunnen reeds preoperatief aanwezig zijn. De voorbehandeling door middel van radiotherapie, al dan niet gecombineerd met chemotherapie,kan leiden tot zenuwschade, maar ook tot het ontstaan van fibrose in het kleine bekken, waardoorde ophangsystemen niet meer goed functioneren. Indien bij laaggelegen tumoren het perineummeebestraald moet worden, wordt het continentiesysteem vaak dusdanig beschadigd datcontinentie zeer moeilijk is. Bij low anterior resectie wordt de ampulla recti geheel of grotendeels verwijderd, waardoor dereservoirfunctie sterk verminderd. Indien er een colo-anale naad nodig is, wordt ook een deel vansensibele systeem ter hoogte van de anorectale overgang verwijderd en wordt discriminatiezin tennadele beïnvloed, evenals de functie van de interne sphincter. Met name kan de techniek vanreconstructie door middel van een pouch, side-to-end anastomose, coloplastiek of end-to-end decontinentie de eerste maanden beïnvloeden. Overigens verdwijnt dit verschil tussen de diversereconstructietechnieken meestal binnen één jaar. Complicaties, zoals een presacraal abces, al dan niet in combinatie met een naadlekkage,kunnen, indien ze al niet tot verlies van de continuïteit leiden, tot ernstige fibrosering en verlies vancompliance in het kleine bekken leiden. Ook zonder complicaties kan tijdens de chirurgische procedure het autonome zenuwstelsel en hetsomatische zenuwstelsel (de nervus levator ani enerveert 2/3 van de bekkenbodem en de nervuspudendus enerveert de externa sphincter en de plexus hypogastricus inferior geeft autonometakken via het rectum af richting de interne sphincter) beschadigd worden. Met name bij lokaalvoortgeschreden tumoren, die de mesorectale fascie bereiken of zelfs penetreren, ligtzenuwbeschadiging voor de hand.Richtlijn Colorectaal carcinoom en Colorectale levermetastasen 2013 - CONCEPT 125