Conceptrichtlijn colorectaal carcinoom 2013 - Oncoline

38438.3 Lokale therapie bij niet resectabele levermetastasen3844384538463847384838493850385138523853385438553856385738583859386038613862386338643865386638673868386938703871387238733874387538763877387838793880388138823883388438853886388738883889389038913892Indien de colorectale levermetastase(n) primair niet resectabel worden geacht door localisatie en ditis niet veranderd na vena porta embolisatie en/of inductie systemische therapie, dan kunnenalternatieve lokale behandelingen van de lever in aanmerking komen. De lokale therapieën kunnenworden onderverdeeld in drie categorieën: Lokaal ablatieve thermale therapie, lokaal vasculairebehandelingen en lokaal niet-vasculaire behandelingen.Radio Frequentie AblatiePrincipe van de techniekRFA is een techniek die gebruik maakt van lokale applicatie van hitte door middel van hoogfrequenteradiogolven. Met deze techniek wordt weefsel verhit tot een temperatuur boven de 50°C, waardoordenaturatie van intracellulaire eiwitten en vernietiging van celmembranen (coagulatie necrose)optreedt [Macgahan 1990; Curley 1999; Solbiati 2001]. De tumor wordt aangeprikt met een naald(open buik, laparoscopisch of percutaan). Het aanprikken van de tumor gebeurt meestalechografisch, maar zo nodig met CT. De naald is een gedeeltelijke geïsoleerde schacht (14-17,5gauge diameter) met een niet-geïsoleerde distale tip. Er zijn verschillende typen RFA-naaldenverkrijgbaar. Zodra de naald correct is gepositioneerd wordt de RFA-procedure gestart waarbijhoogfrequente radiogolven, vanuit de tip, het omliggende weefsel instromen. Hierdoor vindt deapplicatie plaats van thermale energie, totdat een adequate temperatuur wordt bereikt.ComplicatiesEen uitgebreide review van Mulier, waarin 82 artikelen met 3.670 patiënten vanaf 1990 tot 2002werden geëvalueerd, meldde een morbiditeit van 8,9% en mortaliteit van 0,5% [Mulier 2002]. Eensystematische review van Decadt, waarin 44 artikelen met 1.931 patiënten vanaf 1995 tot 2003werden geëvalueerd, meldde vergelijkbare resultaten: morbiditeit in 137 (7,1%) en mortaliteit in 10patiënten (0,5%).In een recente meta-analyse blijken er bij RFA significant minder complicaties op te treden dan bijchirurgische resectie (3,9 vs 18,3%) en een significant kortere opnameduur (3,9 vs 9,2 dagen).Lokale controle en overlevingLokale controle is beter te bereiken bij tumoren kleiner dan 3 cm volgens Solbiati. Een andere studievan Solbiati vermeldt ook dat het recidiefpercentage hoger is bij grote laesies (21% bij laesies ≤ 2,5cm, 52,8% bij laesies van 2,6- 4,0 cm en 68,4% bij laesies ≥4 cm). Dit blijkt ook uit een recentuitgevoerd prospectieve studie [Berber 2005]; zij rapporteerden een mediane overleving van 38, 32en 21 maanden voor laesies 5 cm.De meeste studies rapporteren kleine patiëntengroepen [Gillams 2000; Oshowo 2003; Abdalla 2004;White 2004 , of het betreft studies met gecombineerde data van primaire levertumoren en metastasenvan verschillende origine [Curley 1999; Kuvshinoff 2002; Bleicher 2003; Solbiati 1997; Lencioni 1998;Jiang 2002]. Er zijn een aantal publicaties met lange termijn gegevens over overleving van grotegroepen patiënten met colorectale levermetastasen die behandeld zijn met RFA, echter geengerandomiseerde trials.In een prospectieve studie van Solbiati, werden 117 patiënten (179 metastasen variërend van 0,6 tot9,6 cm) gevolgd die met RFA voor metachrone colorectale levermetastasen werden behandeld[Solbiati 2001]. Eventuele lokale recidieven werden opnieuw met RFA behandeld. In deze studie werdeen 1-, 2- en 3-jaars overleving gemeld van respectievelijk 93%, 69% en 46% en een medianeoverleving van 36 maanden. Dezelfde auteurs hebben hun data geüpdate (166 patiënten met 378metastasen) met een 1, 2, 3, 4 en 5-jaars overleving van respectievelijk 96%, 64%, 45%, 36% en22% [Solbiati 2003; Lencioni 109] met 423 patiënten en 615 metastasen, variërend van 0,5 tot 5,0 cm,rapporteerde 1, 2, 3, 4 en 5-jaars overleving van 86%, 63%, 47%, 29% en 24% respectievelijk. OokRichtlijn Colorectaal carcinoom en Colorectale levermetastasen 2013 - CONCEPT 97