Conceptrichtlijn colorectaal carcinoom 2013 - Oncoline

55565557555855595560556155625563556455655566556755685569557055715572557355745575557655775578557955805581558255835584558555865587558855895590559155925593559455955596559755985599560056015602560356045605Werkhervatting dient bespreekbaar te worden gemaakt en te worden gestimuleerd.Artsen en verpleegkundig specialisten / verpleegkundigen dienen op de hoogte te zijn vanverwijsmogelijkheden voor psycho-oncologische zorg, sociale steungroepen / lotgenotencontact enrevalidatieprogramma’s.Patiënten die hiervan gebruik willen maken dienen hierover te worden geïnformeerd.Duur van de nazorgDe duur van de nazorg dient in overleg tussen arts en patiënt te worden bepaald. Er dient te wordenafgesproken wie de contactpersoon blijft en dit dient ook aan de huisarts te worden doorgegeven.12.4 Ondersteunende zorgOndersteunende zorg omvat alle zorg in aanvulling op de medische zorg, die ten goede komt aan depatiënt met een colorectaal carcinoom. Volgens de werkgroep is ondersteunende zorg niet gebondenaan een bepaalde fase in het behandeltraject, maar dient iedere betrokken professional gedurendehet gehele zorgtraject alert te zijn op een hulpvraag met betrekking tot ondersteunende zorg.LiteratuurbesprekingGegevens uit de TME-trial leverden data op over de fysieke gevolgen en de kwaliteit van leven na debehandeling van het rectumcarcinoom. Patiënten ervaren in meer of mindere mate een veranderdontlastingspatroon, loze aandrang, incontinentie van urine en feces, pijn, en seksueel disfunctioneren[Lange 2007; Lange 2008-a; Lange 2008-b; Lange 2008; Marijnen 2005]. Met name de groeppatiënten die het meest lijkt te profiteren van de peroperatieve bestralingen, in termen van lokalecontrole van de ziekte en overleving, ervaren op korte en langere termijn meer veranderingen[Peeters 2005]. Naast deze fysieke problemen worden meer belevingsgerichte patiënt-ervaringenbeschreven, zoals de onvoorspelbaarheid van het ontlastingspatroon, sociale beperkingen, angst enonzekerheid [Desnoo 2006; Shaha 2008].Het belang wordt onderstreept van realistische informatie en de bereikbaarheid van steun en supportdoor de specialist, stomaverpleegkundige, en specifiek een verpleegkundig specialist oncologie[Fitzgerald-Smith 2003; Rozmovits 2004; Sahay 2000; Taylor 2008].Uitgangsvraag 4 in deze richtlijn (zie hoofdstuk 9.2 Signalering en behandeling van gevolgen) vormdede aanleiding voor een uitgebreide literatuursearch naar mogelijke interventies om de kwaliteit vanleven bij patiënten met deze problematiek te verbeteren. Hoewel er beperkte evidence werdgevonden, zijn er aanwijzingen dat gerichte aandacht voor voeding en leefstijl, en begeleiding dooreen gespecialiseerde bekkenbodemfysiotherapeut bijdragen aan verbetering van de klachten bijfecale- of urine-incontinentie of zit- en balansproblemen na een rectumamputatie.Naar schatting is voor 25-30% van de kankerpatiënten extra gespecialiseerde psychosociale en/ofparamedische zorg noodzakelijk. Het detecteren van een hulpvraag naar psychosociale begeleidingten tijde van de behandeling en follow-up, is uitgewerkt in de richtlijn ‘Detecteren psychosociale zorg’(2009). Het betreft hier screening op ‘distress’, vrij vertaald: “De last die kankerpatiënten kunnenervaren op lichamelijk, emotioneel, sociaal, praktisch en levensbeschouwelijk gebied”. Systematischesignalering voorkomt onderdiagnostiek en onderbehandeling van distress [De Kok 2009; IKNL 2009].Voor het signaleren van distress gaat de voorkeur uit naar de ‘lastmeter’, conform de richtlijn vanIKNL. Omdat het een eenvoudig instrument is met een afkappunt waarop de hulpvraag nadereinterventies behoeft [Tuinman 2008; Bauwens 2008].Richtlijn Colorectaal carcinoom en Colorectale levermetastasen 2013 - CONCEPT 137