Conceptrichtlijn colorectaal carcinoom 2013 - Oncoline

4921492249234924492549264927492849294930493149324933493449354936493749384939494049414942494349444945494649474948494949504951495249534954495549564957495849594960496149624963496449654966496749684969497049714972Follow-up brengt een grote werklast met zich mee voor de behandelend artsen in de ziekenhuizen.Daarom wordt in toenemende mate gezocht naar alternatieven. Daarbij kan geprotocoleerde followupworden gedaan door gespecialiseerde verpleegkundigen, en wordt er momenteel onderzocht of defollow-up van het colorectaal carcinoom ook (voor een deel) in de eerste lijn bij de huisarts kanplaatsvinden. Verder heeft Nederlands onderzoek, de zogenaamde CEA-watch studie, laten zien datmet behulp van ondersteunende software het aantal polikliniek bezoeken veilig kan wordenteruggebracht [Verberne 2012].Bij het formuleren van aanbevelingen heeft de werkgroep ook rekening gehouden met de bestaandepraktijk en gekeken naar aanbevelingen uit andere richtlijnen.AanbevelingenAlgemeenPer ziekenhuis en per patiënt moet duidelijk zijn wie de follow-up coördineert.T1N0Halfjaarlijkse spreekuurcontrole gedurende 2 jaar, daarna jaarlijks tot 5 jaar na operatie, daarnaalleen 3-5 jaarlijks coloscopie. Lichamelijk onderzoek alleen op indicatie. Routinebepaling van het CEA en beeldvormend onderzoek zijn niet geïndiceerd vanwege degeringe diagnostische opbrengst.Alle andere tumoren zonder afstandsmetastasen Coloscopie tot maximaal 3 maanden postoperatief, indien preoperatief geen totalecolonvisualisatie heeft plaatsgevonden. Halfjaarlijkse controle gedurende 2 tot 3 jaar, daarna jaarlijks tot 5 jaar na operatie. Echografie van de lever halfjaarlijks gedurende het 1e jaar, daarna jaarlijks tot 5 jaar naoperatie. CT-scan is geïndiceerd indien echografie technisch niet goed uitvoerbaar is,bijvoorbeeld bij obese patiënten of veel lucht in de darmen. Drie- tot zesmaandelijks CEA bepaling gedurende 3 jaar, daarna halfjaarlijks tot 5 jaar nabehandeling.Colonscopie na 2 tot 3 jaar na operatie, vervolgens volgens consensus follow-up colonpoliepen (5jaar bij 0-2 poliepen, 3 jaar bij meer dan 2 poliepen). Bij onmogelijkheid van totale colonoscopie isCT-colografie een alternatief.10.1.1 KosteneffectiviteitVoor het bepalen van het optimale follow-up programma zal rekening moeten worden gehouden metde kosteneffectiviteit. Indien ervan wordt uitgegaan dat intensieve follow-up meerwaarde heeft bovenreguliere of minimale follow-up moeten de kosten van de extra testen en operaties wordenafgewogen tegenover de overlevingswinst en verbetering van kwaliteit van leven.In de NICE richtlijn worden 8 studies over de kostenimpact van follow-up besproken. Slechts ééndaarvan is een echte kosteneffectiviteitstudie [Norum 1997], de andere zijn kostenstudies waarvanwe alleen de Nederlandse bespreken [Bleeker 2001].Norum maakte een schatting van de kosten van het follow-up programma geadviseerd door deNorwegian Gastrointestinal Cancer Group [Norum 1997]. Dit bestaat uit: driemaandelijkse CEA bepaling gedurende twee jaar, daarna halfjaarlijks gedurende twee jaar; een leverecho, bij patiënten met normale preoperatieve CEA-waarden en X-thorax halfjaarlijksgedurende twee jaar, daarna jaarlijks; coloscopie bij patiënten met colorectaal carcinoom na 1 en 4 jaar;Richtlijn Colorectaal carcinoom en Colorectale levermetastasen 2013 - CONCEPT 123