Conceptrichtlijn colorectaal carcinoom 2013 - Oncoline

5188518951905191519251935194519551965197519851995200520152025203520452055206520752085209521052115212521352145215521652175218521952205221522252235224522552265227522852295230523152325233Conclusies:Patiënten met een colorectaal carcinoom dienen uitgebreid geïnformeerd te worden overzijn ziekte en de behandelingsmogelijkheden met bijbehorende voor- en nadelen.Niveau 3C Blanchard 1988; Cassileth 198011.2 BesluitvormingTijdens het ziektebeloop dienen er voortdurend beslissingen te worden genomen over de toe tepassen behandelingen. Dit vraagt van de behandelend arts en andere betrokken zorgverleners goedecommunicatieve vaardigheden.Veel aandacht is er in de literatuur voor wat wordt genoemd ‘gezamenlijke besluitvorming' (‘shareddecision making'). Gezamenlijke besluitvorming is het meest wenselijk bij ernstige ziekten zoalskanker, in situaties waarin er meer dan één redelijke optie is, waarbij er mogelijk ongewenste effectenbestaan of waarbij de wijze waarop individuele patiënten mogelijke voor- en nadelen waarderen sterkkan variëren [Muller-Engelmann 2011; Wong 2012].Er is sprake van gezamenlijke besluitvorming als aan de volgende voorwaarden is voldaan: Zowel patiënt als arts zijn betrokken bij het besluitvormingsproces. Zowel patiënt als arts wisselen informatie uit. Zowel patiënt als arts uiten hun preferenties ten aanzien van de betreffende behandelingen. Er wordt een behandelingsbeslissing genomen waarmee zowel patiënt als arts instemmen[Charles 1999; Jansen 2002].Deze wijze van besluitvorming geeft bij de patiënt en zijn naasten een grote mate van tevredenheid,gelet op de ervaren betrokkenheid bij de besluitvorming en de daarbij ervaren emotioneleondersteuning [Gattellari 2001]. Daarnaast wordt de noodzaak van gezamenlijke besluitvormingonderstreept doordat de voorkeuren van patiënten ten aanzien van behandelingen ofbehandelingsuitkomsten sterk uiteenlopen en moeilijk te voorspellen zijn op grond van sociaaldemografischefactoren en ziektekenmerken [Pieterse 2007; Pieterse 2011; Degner 1992].Uit onderzoek blijkt dat de mate waarin patiënten willen participeren in de besluitvorming over debehandeling sterk varieert en afhankelijk is van bepaalde patiëntkarakteristieken. Zo blijkt de matevan actieve participatie af te nemen bij het toenemen van de leeftijd, en hoger te zijn bij patiënten meteen hogere opleiding en actievere ‘coping'-stijl. Daarnaast blijken vrouwen zich actiever op te stellendan mannen [Arora 2000]. Echter, patiënten die zich aanvankelijk terughoudend opstellen in debesluitvorming, willen juist wel betrokken worden in de besluitvorming nadat zij over hunbehandelingsmogelijkheden geïnformeerd zijn [van Tol-Geerdink 2006]. Bovendien blijken patiënten,ongeacht hun gewenste rol in het besluitvormingsproces, betere gezondheidsuitkomsten te hebbenzodra zij meer betrokken zijn [Kiesler 2006; Hack 2006]. Patiënten die actief betrokken zijn, hebbeneen grotere mate van tevredenheid, zijn meer toegewijd aan het behandelplan, begrijpen hun ziekteen behandeling beter, en ervaren een grotere verbetering in gezondheid dan passieve patiënten[Stewart 1995]. Artsen zouden daarom:1. patiënten van de benodigde informatie moeten voorzien,2. patiënten moeten uitnodigen om deel te nemen aan de besluitvorming,3. de voorkeuren van patiënten moeten vaststellen,4. de patiënt moeten ondersteunen in het maken van een beslissing.[Stiggelbout 2012]Los van de mate van participatie bij de besluitvorming op zich, wil de overgrote meerderheid van depatiënten uitgebreid worden geïnformeerd over zijn ziekte en mogelijke behandeling [Blanchard 1988;Richtlijn Colorectaal carcinoom en Colorectale levermetastasen 2013 - CONCEPT 129