alt mellom himmel og jord - Lokalhistorie.no
alt mellom himmel og jord - Lokalhistorie.no
alt mellom himmel og jord - Lokalhistorie.no
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
MARGIT LØYLAND<br />
Skriftlege kjelder til forståing<br />
av religion <strong>og</strong> kyrkjeliv<br />
i lokalmiljø før 1800<br />
For ein del år sidan var eg vit.ass. på NLI, <strong>og</strong> skulle lage eit oversyn<br />
av kva som fanst av bygdebøker, kor mange, kva type <strong>og</strong> kor dei<br />
kom frå. NLI var opptatt av i kva grad denne type litteratur<br />
omfatta kro<strong>no</strong>l<strong>og</strong>iske eller tematisk oppbygde bøker. Det er ikkje<br />
alltid like lett å skilje som ein skulle tru. Nokon har ei kro<strong>no</strong>l<strong>og</strong>isk<br />
ramme, men er svært tematisk inndelte likevel, <strong>og</strong> omvendt. Dei<br />
fleste forfattarane tek oppgåva samvitsfullt. Men <strong>no</strong>kre grev seg<br />
lenger ned i tematikken enn andre. Ei litt eldre bok frå ein telemarkskommune<br />
inneheld ulike kapittel om <strong>jord</strong>bruk, jakt, foreiningsliv<br />
osb., <strong>og</strong> <strong>mellom</strong> dei eit kapittel om skulen. Og grundig<br />
som bygdebokskrivaren var, byrja han det kapitlet like kro<strong>no</strong>l<strong>og</strong>isk<br />
som dei hine, <strong>og</strong> kalla første delen "Undervisninga i steinalderen"!<br />
Eg skal ikkje starte i steinalderen, men kjenner meg om lag<br />
like samvetsfull når eg <strong>no</strong> startar kro<strong>no</strong>l<strong>og</strong>isk <strong>og</strong> går ganske<br />
langt tilbake i tid. Eg lovar å ende opp i tida rundt 1800, men<br />
har ingen ambisjonar om å gje eit fullstendig bilete av kjeldetilfanget<br />
i denne lange perioden. Eg har heller ikkje tenkt å nemne<br />
alle store kjeldeseriar. Det følgjande er hovudsakleg døme på<br />
kjelder som eg sjølv har brukt eller funne nyttige.<br />
Runer<br />
Eg vil starte denne gjen<strong>no</strong>mgangen av ein del skriftlege kjelder<br />
til forståing av religion <strong>og</strong> kyrkjeliv i lokalmiljøa med å nemne<br />
runeinnskrifter. 75
Change language