Ekonomski i fiskalni program za Crnu Goru 2007 - Vlada Crne Gore

Tabela 8: Republika Crna Gora – glavni ekonomski indikatori, 2006–2010.Godina 2006 2007 2008 2009 2010BDP u tekućim cijenama, mil. EUR 2003.64 2278.14 2528.73 2768.96 3004.32Realni BDP, mil. EUR 1271.23 1360.22 1455.43 1542.76 1627.61Rast nominalnog BDP, % 10.09 13.5 11.0 9.5 8.5Inflacija, % 10 2.0 6.7 4.0 3.5 3.0Rast zaposlenosti (osobe), % 4.4 5.7 3.7 2.1 2.1Stopa nezaposlenosti, % 14.7 12.2 10.8 9.8 8.8Suficit/deficit javnog sektora, % BDP 3.4 3.1 0.7 1.0 1.1Izvoz roba i usluga, tekuće cijene, mil. EUR 1.081.88 1.240.00 1390.37 1547.69 1767.62Stope rasta izvoza roba i usluga, % 36.9 14.6 12.1 11.3 14.2Uvoz roba i usluga, tekuće cijene, mil. EUR 1.714.8 2.057.1 2.231.7 2.402.9 2.549.0Stope rasta uvoza roba i usluga, % 54.7 20.0 8.5 7.7 6.1Bilans razmjene roba i usluga, tekuće cijene, mil. EUR -632.9 -817.1 -841.2 -855.2 -781.4Bilans razmjene roba i usluga, % BDP -31.59 -35.87 -33.27 -30.89 -26.01Bilans tekućeg računa, tekuće cijene, mil. EUR -511.90 -733.49 -773.06 -797.09 -718.29Bilans tekućeg računa, % BDP -25.55 -32.20 -30.57 -28.79 -23.91Bruto kapitalna formacija, nominalno, mil. EUR 610.7 727.7 769.9 760.1 749.8Realne stope rasta bruto kapitalnih formacija, % 87.2 19.2 5.8 -1.3 -1.4Spoljni dug, mil. EUR 504 481 504 521 513Spoljni dug, % BDP 25.15 21.15 19.97 18.85 17.11Koeficijent između spoljnog duga i izvoza, % 46.59 38.79 36.25 33.66 29.02SDI i ostale investicije net, mil. EUR 11 603.70 785.20 793.79 795.70 718.89SDI i ostale investicije net, % of BDP 30.13 34.47 31.39 28.74 23.93Rast produktivnosti rada (realni BDP na zaposlenog), % 3.5 1.3 3.2 3.8 3.4Privatna (lična potrošnja)U periodu 2007–2008. godine evidentno je da domaća štednja nje dovoljno velika da finansira velike investicione projekte ida za posljedicu imamo visok priliv stranih direktnih investicija. Ukoliko se nastavi trend iz 2006. godine u toku 2007. godine netoiznos investicija može dostići iznos od oko 34% BDP-a. Sagledavajući potrošnu strukturu BDP-a uočava se da veliki suficit nakapitalnom računu utiče na rast deficita tekućeg računa. Naime, rast kapitalne formacije koja je samo u 2006. godini porasla zaviše od 10 p.p. kao i struktura uvoza u ovoj godini, ukazuju da je crnogorska ekonomija pod uticajem velikog investicionog talasa.Sa druge strane, kreditna ekspanzija kao i rast lične potrošnje nastala kanalisanjem stranih direktnih investicija u nekretninekao i rastom špekulativnih prinosa na sekundarnom tržištu, stvorili su uslove koji bi mogli dovesti do pregrijavanja ekonomije,i koji se pokazuje kao potencijalna prijetnja daljem razvoju crnogorske privrede.U tom pravcu, djelovanje monetarne ekonomije sa raspoloživim instrumentima u periodu 2008–2010. godine usmjerena jena smanjenje kreditne ekspanzije i biće bazirana na: 101110 Kao odgovarajuća mjera inflacije koristi se indeks cijena na malo, obzirom da ima kvalitetniju vremensku seriju za potrebe prognoze od indeksatroškova života. Monstat od 2008. godine uvodi CPI indeks. Bazna godina za izračunavanje CPI će biti 2007. Naime u ovoj godini se formira baza saproizvodima koji će biti grupisani prema COICOP-u, prema kojem je urađena i Anketa o potrošnji domaćinstava (HBS) koja je osnov za izračunavanjepondera u CPI.11 SDI i ostale investicije net pozicija se odnosi na zbir stranih direktnih investicija i tzv. ostalih investicija, koji podrazumijevaju kreditnearanžmane banaka i privrednih društava u inostranstvu i koji u toku 2007. godine mogu doseći nivo od 15% nominalnog BDP-a. Primjenom Zakona otekućim i kapitalnim poslovima sa inostranstvom („Sl.list RCG” 45/05), postoji slobodan protok kapitala nad kojim je teško vršti bilo boji vid diskrecionepolitike, u toku 2007. godine došlo je do velikog priliva investicija po osnovu zaduživanja prije svega bankarskog sektora u inostranstvu, a koji se sa neštomanjim tempom može očekivati i tokom 2008. godine. Obzirom daje ovaj tip investicija zajedno sa stranim direktnom investicijama teško pratiti odlučilismo se na agregatno prikazivanje ove dvije pozicije.35