Ekonomski i fiskalni program za Crnu Goru 2007 - Vlada Crne Gore

­EKONOMSKI I FISKALNI PROGRAM ZA CRNU GORU 2007–2010prevoznike. Isto tako veoma važne aktivnosti će se sprovoditi na izradi katastra puteva, baze podataka, kao i primjeni nove tehnologijeu održavanju puteva. Posebna pažnja posvetiće se saradnji sa opštinama u vezi održavanja i unapređenja lokalne putnemreže koja je u nadležnosti lokalnih zajednica. Intenziviraće se aktivnosti osposobljavanja zaposlenih u Direkciji za saobraćaj(Jedinica za implementaciju projekata – PIU), u smislu izgradnje kapaciteta projektnog upravljanja, odnosno realizacije pojedinačnihprojekata bilo da se radi o izgradnji, rekonstrukciji modernizaciji ili izgradnji saobraćajne infrastrukture.Željeznički saobraćajPostojeće stanje. Cjelokupna željeznička mreža ima ukupno 248,6 km otvorene pruge i 79 km staničnih kolosjeka. Mrežučine tri pravca: međunarodne pruge Bar – Bijelo Polje i Podgorica – Tuzi i pruga Podgorica – Nikšić. Prosječna brzina koju dopuštastanje infrastrukture je 68,2 km/h. Na 30% dužine pruga dozvoljene brzine su manje od 50 km/h. Vrijednost željezničkeinfrastrukture procjenjuje se na oko 2.2 milijarde eura. Generalno, željeznički sistem se u dijelu infrastrukture suočava sa sljedećimproblemima:• održavanje i rekonstrukciju pruge zahtijevaju velika sredstava (samo sanacija sa kojom bi se dostigli projektovani standardina pravcu Bar – Bijelo Polje koštala bi oko 100 miliona eura);• zastarjeli uređaji i oprema za regulisanje saobraćaja;Pruga na 168 km dužine ima 106 tunela, 107 mostova, 9 galerija i 371 propust, odnosno oko 37% pruge predstavljaju komplikovaniinfrastrukturni projekti. Ovo je sa stanovišta održavanja čini jednom od najkomplikovanijih i najskupljih pruga u Evropi.Prema standardima u okruženju za održavanje mnogo manje komplikovanih pruga neophodno je obezbjeđivati oko 70.000eura/km godišnje. Po ovom standardu za prugu Bar – Vrbnica bilo bi neophodno za redovno održavanje obezbijediti oko 11.8mil eura godišnje, što do sada nije bio slučaj. Programi koji su rađeni za željeznicu, zahtijevali su oko 17 mil eura, ali se nisu nikadarealizovali. Za njeno održavanje u 2006. godini utrošilo se 8.1 mil eura, a u 2007. godini 8.3 mil eura.Tehničko stanje voznih sredstava je loše, jer su se radi o starim sredstvima koja nisu redovno i kvalitetno održavana i kojaimaju nepovoljne eksploatacione parametre. Saobraćaj se organizuje sa manje od 50% od ukupnog broja vozila. Vozni park željezniceje prosječne starosti 30 godina i stoga su neophodna značajna ulaganja za koja željeznica nema sredstava, tako da se snažnijamodernizacija može očekivati jedino kroz proces restrukturiranja i privatizacije preduzeća.U oblasti željezničkog saobraćaja u skladu sa Zakonom o željeznici koji je donešen 2004. godine, stvoreni su uslovi za restrukturiranjei privatizaciju željeznice, kao i mogućnost pojave većeg broja operatera. Definisane su obaveze države u pogledu održavanjaželjezničke infrastrukture po osnovu Ugovora za održavanje željezničke infrastrukture u iznosu od 8.3 mil. €.Zakon o željeznici je u velikoj mjeri usklađen sa EU 2001 direktivama, u smislu uređenja upravljanja željezničkom infrastrukturomi obavljanja željezničkog saobraćaja. Na taj način se utvrđuje neophodnost potpunog organizacionog i funkcionalnog razdvajanjainfrastrukture od prevoza. Infrastruktura je definisana kao dobro u opštoj upotrebi, koje je u državnoj svojini i dostupnoje na korišćenje, pod jednakim uslovima, svim zainteresovanim prevoznicima. Upravljanje infrastrukturom je djelatnost odopšteg interesa koju obavlja privredno društvo – upravljač.Vlada CG je u oktobru 2007. godine utvrdila predlog Zakona o bezbijednosti u željezničkom saobraćaju a njegovo usvajanjeu Skupštini CG se očekuje do kraja godine. Zakonom se propisuju uslovi i način za bezbjedno, uredno i nesmetano odvijanježeljezničkog saobraćaja i funkcionisanje željezničkog sistema. U procesu izrade Zakona transponovane su materijalne odredbeiz direktiva 2004/49/EC, 96/48/EC, 2001/16/EC, 2004/50/EC, 95/18/EC i 2001/14/EC. Zakon o bezbijednosti u željezničkomsaobraćaju omogućuje nastavak redefinisanja i usklađivanja prava i obaveza subjekata na željeznici, koji su proizašli iz odredbiZakona o željeznici.Kada govorimo o investicijama u infrastrukturi, prvom fazom rehabilitacije pruge Beograd – Bar izvršena je njena sanacija uperiodu od 2003. do 2007. godine, u iznosu od 15 mil eura – kredit Evropske investicione banke (EIB). U toku je rekonstrukcija,modernizacija i elektrifikacija pruge Podgorica – Nikšić. Ovaj projekat finansiran je od strane Češke Exportne banke u iznosuod 57 mil eura, i očekuje se da će biti završen do kraja 2009.godine.Buduće aktivnosti. Strategija razvoja saobraćaja utvrdila je smjernice u sektoru željezničkog saobraćaja. One se odnose na:Siguran i bezbjedan saobraćaj u okviru cijele željezničke mreže; eliminisanje kritičnih mjesta na kojima je prevoz usporen usljedloših tehničkih uslova na pruzi; Restrukturiranje željeznice, odvajanje operative od infrastrukture, Privlačenje novih operaterana željeznici; koordinisanje aktivnosti sa željeznicom Srbije i spriječavanja daljeg propadanja mreže; Promociju međunarodnogsaobraćaja na željezničkom pravcu Bar – Beograd; intenziviranje prevoza na relaciji Podgorica – granica sa Albanijom.U toku 2008. godine biće pripremljen i Zakon o ugovornim odnosima u željezničkom saobraćaju. Ovim zakonom će se urediti:ugovorni i drugi obligacioni odnosi u oblasti prevoza putnika i stvari u željezničkom saobraćaju, kao što su ugovor o prevozuputnika, ugovor o prevozu tereta, mješoviti-kombinovani prevoz i odgovornost prevozioca.Zaokruživanje pravnog i institucionalnog okvira će se postići donošenjem odgovarajućih podzakonskih akata, koji se pripremajuu resornom Ministarstvu i jačanjem kapaciteta Direkcije za saobraćaj – Sektora za željeznički saobraćaj. U nadležnosti Sektorasu razvojni i upravni poslovi koji se odnose na: vrednovanja kriterijuma i određivanja naknada za korišćenje infrastrukture,78