Ekonomski i fiskalni program za Crnu Goru 2007 - Vlada Crne Gore

Oblast drumskog saobraćaja reguliše se novim Zakonom o prevozu u drumskom saobraćaju 2005. godine, („Sl. list RCG”, br.45/05), koji je usaglašen sa pravnim okvirom i praksom zemalja EU. Njegova implementacija ocjenjuje se kao vrlo dobra i pozitivniefekti su vidljivi u povećanju kvaliteta usluge, većem broju linija u državnom i međudržavnom putničkom prevozu, pojavomnovih savremenijih vozila, poštovanju propisanih redova vožnje itd. Direkcija za saobraćaj je preuzela operativne aktivnosti poosnovu Zakona o prevozu u drumskom saobraćaju u dijelu izdavanja licenci za obavljanje djelatnosti prevoza putnika, prevozatereta, licenci za autobuske i teretne stanice, ovjeru i registraciju redova vožnje i izdavanje dozvola za prevoz putnika i tereta. Poraslaje zainteresovanost stranih prevoznika za Crnu Goru, pa je otvoren i veliki broj novih međunarodnih autobuskih linija.Direkcija za saobraćaj formirana je Uredbom o izmjenama i dopunama Uredbe o organizaciji i načinu rada državne uprave,koja je objavljena u „Službenom listu CG”, br. 32/06. Ovom Uredbom precizno su definisane nadležnosti ovog organa uprave,a iste su detaljnije razrađene kroz Zakon o putevima i Zakon o prevozu u drumskom saobraćaju, budući da ova dva zakona tretirajumateriju koja se odnosi dijelom i na poslove iz djelokruga organa uprave, odnosno Direkcije za saobraćaj. U nadležnostiDirekcije su poslovi razvoja, izgradnje, rekonstrukcije, održavanja, zaštite, korišćenja i upravljanja državnim putevima, dok pomenuteposlove koji se odnose na opštinske puteve obavljaju nadležni organi jedinice lokalne samouprave.Buduće aktivnosti. Strategija razvoja saobraćaja utvrdila je smjernice u sektoru puteva i drumskog saobraćaja koje se odnosena: kvalitetno korištenje, upravljanje, održavanje, rekonstrukciju i izgradnju putne mreže u cilju povećanja efikasnosti saobraćaja,poboljšanje bezbjednosti, sigurnosti i smanjenja broja saobraćajnih nesreća; Regulaciju drumskog saobraćaja u skladu sameđunarodnim standardima i stvaranje adekvatnih uslova za suzbijanje sive ekonomije u ovom sektoru; Ostvarivanje fizičkih,pravnih, fiskalnih i tehničkih uslova u cilju povezivanja saobraćajnog sistema Crne Gore na TEN-T mrežu.Najznačajnije buduće aktivnosti u oblasti puteva odnose se na pripremljeni i usvojeni program eliminisanja uskih grla naputnoj mreži (16 uskih grla), kojima bi se obezbijedila veća prohodnost saobraćaja, posebno u toku trajanja turističke sezone.Bitno je istaći da će se realizacija programa eliminisanja uskih grla na saobraćajnoj mreži odvijati, pored učešća Vlade u otplatiizvođačkog kredita, uz kontribuciju opština. Stoga će biti potrebno u 2008. godini, intenzivirati poslove projektovanja, a sredstvasu predviđena u budžetu Direkcije za saobraćaj. Aktivnosti će se odvijati u periodu od 2007–2009. godini.U skladu sa tim, inteziviraće se aktivnosti na izgradnji već započetog putnog pravca od Risna prema Žabljaku i to kroz izradudokumentacije na pojedinim dionicama, kao i izgradnjom dionica za koje već postoji pripremljena projektna dokumentacija. Utoku 2008. godine biće urađen projekat za dionicu puta Šavnik – tunel „Ivica”, a sredstva su planirana u programskom budžetuza 2008. godinu. Dionica puta Dragalj – Osječenica biće završena do polovine 2009. godine. Dionica puta od Risna do Nikšićabi trebala biti završena do polovine 2009. godine, dok će kompletan put Risan – Grahovo – Žabljak biti završen do kraja 2010.godine. Ukupna sredstva za finalizaciju ovog puta iznose oko 50 miliona eura.U toku su i nastaviće se intezivne aktivnosti na stvaranju preduslova za izgradnju autoputa Bar – Boljari i Jadransko-jonskogautoputa u Crnoj Gori. Realizacija izgradnje autoputeva u Crnoj Gori pored strateškog značaja sa ekonomskog i socijalnog aspekta,ima i strateški značaj sa aspekta adekvatne integracije Crne Gore u region.Realizacija projekta izgradnje autoputeva je podijeljena na tri faze: prva faza – izrada Studije izvodljivosti za dva autoputa uCrnoj Gori; druga faza – izrada Studije o opcijama partnerstva javnog i privatnog sektora i treća faza – raspisivanje tendera zaizgradnju (dodjela koncesije ili neki drugi aranžman, zavisno od ishoda prve dvije faze). Ovako usklađena dinamika omogućavastvaranje preduslova i platforme za donošenje odluka Vlade Crne Gore o modelu finansiranja i izgradnje autoputeva u CrnojGori, u periodu april/maj 2008. Implementacija prve faze je otpočela potpisivanjem Ugovora (avgust 2007. godine) sa Louis BergerSAS, Francuska, kao odabranom konsultantskom kompanijom, koja će izraditi Studiju izvodljivosti za dva autoputa u CrnojGori.Ministarstvo će se od samog početka realizacije koncesionih aranžmana, pridržavati međunarodnih standarda i preporukafinansijskih institucija. U tom cilju potpisan je Sporazuma o saradnji sa Svjetskom bankom, Vlada CG i Ministarstvo saobraćaja,pomorstva i telekomunikacija su prihvatili sprovođenje procedura u skladu sa Pravilnikom: Selekcija i zapošljavanje konsultantaza svjetsku banku kao zajmodavca, maj 2004 (Guidelines: Selection and employment of Consultants by World Bank Borrowers,May 2004).U svakom slučaju sinteza rezultata prve i druge faze, pokazaće koji model je optimalan za realizaciju i autoputa Bar – Boljarei jadransko-jonskog autoputa, odnosno u kojem procentu se očekuje učešće Vlade Crne Gore u realizaciji projekata, zatim kakavtip učešća će biti optimalan (kao na primjer: da li će to biti garancije za nedovoljan obim saobraćaja, ili učestvovanje u cijeniizgradnje 1 km autoputa ili dodatno učešće – selidbom dobiti), kao i kakve će biti prednosti i mane izgradnje punog ili polu-profiladionica autoputeva. Za realizaciju koncesije značajno učešće u projektu će biti i dozvola Vlade Crne Gore za komercijalnokorišćenje zemljišta u zoni autoputeva i dužina trajanja koncesionog perioda.Ovako pažljivo planiranom dinamikom aktivnosti, umanjuje se potencijalni rizik i osiguravaju rentabilne investicije, kakobi se iste unaprijed kvantifikovale i reflektovane u sveukupnom budžetskom okviru i prioritetima. To je od velikog značaja kadse ima u vidu ogroman iznos pomenutih investicija koje se razmatraju. Preliminarne procjene ukazuju da bi ukupne investicijepotrebne za izgradnju dva autoputa, mogle biti čak 3 milijarde eura.U oblasti drumskog saobraćaja zaključiće se bilateralni sporazumi na osnovu CEMT-a (Evropska konferencija ministaratransporta), kojima će se na sveobuhvatan način regulisati prevoz na bilateralnoj osnovi. Obezbijediće se tržišni uslovi privređivanjai fer konkurencije, jednak tretman domaćih i stranih prevoznika i zabrana diskriminacije stranih u odnosu na domaće77