BALII<HANE NAZlRI Ali RlZA BEY

126
tığı görülmüştür (1). Bu konak ve ev sahiplerinin ve
hizmetçilerinin girip çıktıkları bu kapıları silip süpürmeyip
böyle' acaip ve yakışıksız bırakmaları maazal.
- 1
lahı Taala hastalık getirebileceği gibi, kalplere de sıkıntı
vereceğinden başka (Temizlik imandan gelir) s
zü müslümanlığın şıarı olduğundan bu gibi ev ve konaklann
ve dükkanıarın sokak yüzleri ve kapıları da
örümcek ve çamurdan temizlenmelidir. Evlerin önüne
süprüntü ve hayvan leşleri atılrnamalı. Padişahımız
cami içinde ve yolda iken halk edeple harereket
etmelidir. Padişahımız bir yerde otururken önünden
geçmiyelim, yahut saparak başka yoldan gidelim
gibi hareket edilmemelidir. Gerek atlı ve gerek yya
herkes ırz ve edebi ile padişahın önünden gelip geçmelidir.
Padişahımız camide iken veya bir yerden bir
yere giderken rastayanlar gözlerini dikerek bakmamalı,
ancak bulunduğu yerden biraz geri çekilerek ellerini
kavuşturup, önlerine bakarak durmalı, efendi-
(1) Yakın zamanlara kadar İstanbul'un evleri ahşap ve
çoğu boyasız ve boyalı olanlar da büyük konaklardı,
bunlar aşı boyası ile boyalı idi. Evlerin çoğu çamur
kuruları ile kirlenmiştt. Evler birbirlerine bitişik, basık
girintili, çıkıntılı şeylerdi. İ çlerinde tareler ve
iirümcekler mekdn tutmuş gibi idi. Avlular, daima
loş, ıslak solucanlı, sokaklardan çirkef sızardı. O
kasvetli çarpık, çapraşık sokaklarda, yarık, yıkık duvarların
dipleri yaz, kış çamur ve mezbele idi, kiipek
ve fare leşleri ile dolu idi. En işlek Hocapaşa ile
Bab-ı Ali caddesi olduğu halde, bu . caddeler de gayet
dar olduğundan karşılıklı evlerin damlanndan kedi·
ler atlar, evlerin pencere ve cumbalannda kadınların
karşılıklı konuştukları duyulurdu.