BALII<HANE NAZlRI Ali RlZA BEY

244
.
nun icat hakkına sahip olmasına nasıl ihtimal verile·
bilir? Kaldı ki Fütuhat'ın satırlarında bimz dikkat edilirse
bu oyunun Fütuhat'ın telif tatibinden de çok zamaiı
evvel Arap diyannda mevcut ve meşhur oldu
anlaşılır.
Buna binaen denilebilir ki, Osmanlı medeniyetinin
zuhur ve intişan üzerine Bursa'ya gelmiş olan Şeyh
Küşteri, evvelce Arap diyannda görüp belledi oyunu
-Osmanlı medeniyetini teşkil eden heyetin kabiliyetini
görerek- o sırada Arapçadan Türkçeye nakil ve
terceme· etmiştir.
İşte Şeyh Küşteri olsa olsa Osmanlılık dünyasında
bunun ilk önce nakli ve neşri hak ve şerefini muhafaza
edebilir. Esasında icadına sahip olamaz. Bu
Acizleri Arap medeniyetine ait tafsilltı maalesef görüp
mütalAa etmeye muvaffak olamadım. Ümit ederim ki
göremedimiz eserlerde bu oyunu icat edene ve icat
tarihine ait tafsillt da vardır.
lAkin şurası gayrikabil-i jnklrdır ki, Osmanlı müelliflerinden,
Şeyh KUşteri'nin mucitliine inananlar
kütüphanelerimizde ve memleketimizde nüshası pek
çok olan Fütühat'ı da okumaya muvaffak olamamışlardır.•
Yukandaki tafsillttan anlaşıldına göre hayal
oyunu çok zaman evvelmevcut olup fakat Orhan Gazi
asn ricalinden Şeyh Küşteıi, Osmanlılann kabiliyetlerine
göre deştirmiş, düzenlemiş, Yıldınm Bayezit za-
. manında da bitişara başlamıştır •
.
Tarihler, Bayezit'in birçok nedimleri oldunu yazarlar.
Bunlardan Kör Hasan adında bir zat, bu sanatı
çok iyi . biliriniş ve . padişahin huzurunda oynatırmış.