BALII<HANE NAZlRI Ali RlZA BEY

16 .
Falakada çocuğun ayaklarını iki kişi tutar, hoca veya
kalfa kızgınlığını giderineeye kadar kızılcık değneğini
yapıştırıp dururdu .. Çocuklar ağlar, feryad eder ama
acıyan yok. İş bitince topallaya topallaya gider yerine
otururdu. Sübyan okullannda kulağı çekmek, şamarlamak,
falakaya yatırmak adet haline gelmiş olduğundan,
gelişmiş çocuklar artık dayaktan yılmaz, azarlanmaktan
utanmaz olurlardı. Bunların işi gücü nasıl bir
yaramazlık ve arsızlık yapacaklarını düşünmekti, kendilerinden
küçük olanlara da bu yolu gösterirlerdi. .
Okulların çoğu bir katlı bina idi. Dört taş duvar ve
toprak bir oda .. İçinde sıra sıra diziimiş rahleler Ço
..
cuklar bu ralıle önünde karşılıklı, evlerinden getirmiş
oldukları minderler üzerine otururlardı. Öğretmenin
yeri köşede idi.. Baş ucunda uzun bir sırık ile değnekleri
asılı dururdu. Sırıkla oturduğu yerden çöcuklan
döğebilirdi. Kalfalar da birer köşede otururlardı.
O zamanlar çocukların hava almaya bahçeye çıkmaları
adet olmadığından yüzlerce çocuk-sabahtan ak-.
şama kadar kafese tıkılmış kuşlar gibi tıkılı kalırlar-
• dı. Hep _
çıkma saatini beklerlerdi. Dışarı salıverildikleri
zaman da ortalığı velveleye verirlerdi.
Bazı aileler çocuklarını haylazlıktan kurtarmak
için beş, altı yaşında iken esnaf yanına verirlerdi. ve
tabii cahil kalırlardı.
Bir de babalarımız çocukların terbiyesini diz çöküp
utangaç bir halde oturmalarında gördüklerinden
mesela onbeş yaşına gelmiş bir çocuk, konuşmalara
karışır da bir soru sorarsa: Büyüklerin sözüne karışılmaz»
diye bir de azar işitirdi. Bundan dolayı da ko-