BALII<HANE NAZlRI Ali RlZA BEY

238
yakıp bay-i huy ettirdikten sonra mumu söndürdükte
karanlıkta bu suretler kaybolacak, bu dünyada her ne
kadar rahat, alış · veriş, harp, kıtal, zevk-u safa, elem
ve gam ve ibadet ve can çekişme zubur ettikte • bu gibi
zıll-ü hayale benzer deyu temsil etmişti. Sonra zıll-ü
hayal oyununu bulup dütün ve helva geceleri vakit
geçirmek için ve s ile yaptılar. Ukin hasiret eb li yine
basiret"göziyle nazar kıldıkta şeybin kerametiyle irşad
olur.•
Bursa Mebusu Tahir Beyefendi tarafından yazılan
bir makale ile Maarif Meclisi eski azasından
Ziya
Beyefendinin bana gönderdi cevabi yazısı bu hayal
oyunu hakkında etraflı bilgileri taşımaktadır. Bunun
sUretini ve hayal oyunculannın
meşhurlanndan tahkik
edebildikJrimin isimleriyle sanatlarını ve maharet
derecelerini aşaAtya yazdım:
TAHİR BEYİN YAZDIKIARI
Yüksek tabaka arasında «Hayal•, halk ve çocuklar
arasında «Karagöz• denilir, terbiye ve edep dahilinde
oynatılır. Hele oyuncu olan kimse nüktedan bu·
lunursa çoğu zaman ibret alıcı ve uyancı olur. Hatta
ibr.et göziyle bakılırsa hayatin oynatılınasına cevaz bulunduğu
hakkında din adamlarının fetvası bile vardır.
Kibarlar arasındaki şöhreti dolayısıyle bu oyun
«vahdeh nokta-i nazanndan icat edilmiştir. İcat eden
de Bursa'da Hükumet Caddesinde medfun Şeyh Kuşteri
namında bilgin bir zat imiş. Rivayete göre Yıldırım
Bayezit devrinde •Hacı İvazıo, «Hacı Evhah, halk dilinde
«Hacivat ve Karagözıo namlarında iki nüktecinin