BALII<HANE NAZlRI Ali RlZA BEY

39
. ÇATMA, KİLİM VE HALI ESNAFI
İ stanbul ve Bilecik tezgahlarında yapılmakta olan
çatma yastıklar da milli sanayiimizin başlıcalarından
idi. Bir vakitler unututmaya yüz tunnuştu. İ stanbul
Hayriye tüccarlarından Ahmet ve Emin efendiler 1862
tarihinde istida ile büklımete baş vurdular, bu iç sanayiimizin
eski haline getirilmesi için on yıl vergiden
muaf tututmasını ve çatma dokumak için Avrupa'dan
getirtilecek makine ve diğer aletlerden gümrük vergisi
alınmamasını istediler, Bab-ı Ali'den bu müsaade verilmesi
üzerine imalat arttı.
Gene İ stanbul Hayriye tüccarlarından Uşaklı Hacı
Mehmet Ağa ile Gördesli Hacı Ahmet Ağa Uşak ve
Gördeste halı, kilim, seccade işliyerek ucuz fiyatla satmak
üzere muafiyet istelider. 1847 tarihinde bu eşyanın
gümrük vergisinden muaf tutulması kararı verildi
ve ülkede bu gibi işler yapmak istiyenlere de bu karar
tatbik edilerek halıcılık teşvik edildi.
1851 ve 1862 tarihlerinde Londra'da açılan sergiye
Anadolu, Rumeli ve İ stanbul'da çıkan ürün ve sanayi
mȧddelerinden birçok çeşit gönderildi. O zaman
bu
gibi eşya gönderenlerden çoğu, diğer devletlerden
daha çok ilgi görmüşler ve imtiyaz nişanları almışlardı.
Çünkü bu sergilerde teşhir edilen eşyalarda dayanıklık
ve nefaset yanında ucuz olması da göz önünde
tutularak Türk eşyası bu vasıflara uygun görülerek beğenilmişti.
Uşak, Kula ve Gördeslilerin yaptıklan kitimleri
Avrupa'lılar taklit etmek istemişlerse de muvaffak
olamadıkları için bu halı ve kilimler hala makbul
tutulmaktadır.