BALII<HANE NAZlRI Ali RlZA BEY

299
isterse bir kadını yollar bu kadın kolbaşı hanımı bulur,
pazarlığa girişir. Pazarlık iki şarttan biri seçilmek
esası üzerinden yapılır, o da fasıllar sona erdikçe
def tutup para toplamak veya toplamamak şekilleri
olup, · kibarcası misafirleri iz'ac etmemek için para
toplattırmamaktır. Raks esnasında hoşuna gidip
bahşiş vermek veya altın yapıştırmak isteyen misafirler
arzularında serbest bırakılır. Hangi şart intihap
edilmiş olursa olsun oyun esnasında icab ettikçe
düğün sahibesi hanımlar tarafından mutad olduğu
üzere basma veya .sair kumaşlardan askı asılmak ve
bahşiş verilmek mecburi idi.
. Eğlenti günü belirli vaidtte en önde, yelpazeli, yaşınaklı
ve san çizmeli kolbaşı hanım ve muavini ve onları
takiben ince yaşmaklı, renk renk feraceli çeng.iler
ve arkada kılıfları içinde sazlan ellerinde olduğu
halde sıracılar ve hizmetçiler ve yardakçılar, daha
arkada oyun edevatı ve elbise bobçaları taşıyan hamallar
olduğu halde yola düzülürler. Küçük çerkez
cariye de kolbaşı hamının yakı takımı sarılı (1), bobca
koluğunda, siyah çuhadan yapılmış, kenarları
zımbalı uzun çubuk kesesi elinde olarak kolbaşı hanımın
peşinde gider. Çengilerin eski hallerini bilenler
bu edalı yasmaların nasıl açık saçık tazeler olduklarını
ve sokaklar vaziyet ve tavırlarının ve yürüyüşlerinin
ne derece serbest bulunduğunu hatırlar. Sokakta
giderlerken havai erkeklerden sarkıntılığa cür'et
(1) Eskiden kadın ve erkek başlannın ekserisi yerli ya·
kı açarak daima işlettrlerdi.