BALII<HANE NAZlRI Ali RlZA BEY

ıs
lannın çoğu vakıftı (1). İmamla beraber Kur'an-ı Kerimi
ezberlemiş; Hafız olmuş olan öetmenler idare ederlerdi.
Ama Hafız olamamış ölretmenler . de babalarından
kendilerine . geçen tmenlili. başlarına bir . sa- .
nk sarmak suretiyle yapariardı (2).
Bu sübyan okullarıılın Kalfa adı verilen. iki de öğretmen
yardımcısı vardı. Bu Kalfalar da geçindirimek
için kayırılmış cahil kimselerdi. Bunlar, zengin çocuk-
.
larına yüz vermekle yüzsüz, fakir çocuklannı da hırpalayarak,
.hakaretler ederek arsız ederlerdi. Kalfalar,
hafta başı olan Cumartesi günleri haftalıklarını almaktan
başka birşey düşünmezlerdi. Haftalıklarını getirmemiş
çocuklan sıkıştınrlar, bu yüzden başlan ağnyan
ana baba ne yapıp yaparak Kalfalatın haftalıklannı
temin ederlerdi. Çocuklar okusa da olurdu okumasa
da .. Okula gidiyordu ya bu yeterdL. Hoca ve Kal··
falar çocukların derslri ile fazla da ilgilenmezlerdi..
Yalnız her çocuk okula getirildiği gün ana ve babası
ölretmen Hocaya: «Eti senin kemiği benim• dediği
için yaramazlık yapan çocuk hemen falakaya yatınrdı. ·
(1) Bu gibi Vakıf okullann çoğunda Çocuklara Kapama
adiyle her yıl bayramlık elbise ve ayakkabı verilir·
di. Bu Kapamalar, Ramazan'ın onbeşinden sonra
Üsküdar tarafında olanlara Ayazma, İstanbul tara·
tında olanlara Hamidiye İmarethanelerinde verilir·
di. Halk çocuklannı kapama veren mekteplere yerleştirmeye
çalışırdı. Bu usul 1861 yılına kadar $Ür·
müştü.
(2) 1911 tarihinde yayınlanan bir nizarnname ile bu gibi
okulZara verilecek öğretmenlerin iyi ·seçilmesi ka·
rarlaştı . ve int-ızama sokuldu.