Pasaia III - Pasaiako udala
Pasaia III - Pasaiako udala
Pasaia III - Pasaiako udala
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
zen <strong>Pasaia</strong>tik kanpo, noiz itzuli zen eta zenbateko soldata zuen<br />
hilean. Azken datu hori Udalak berak eskatzen zien enpresei,<br />
eta funtsezkoa zen zerrendako pertsona bakoitzari zenbateko<br />
puska konfiska ziezaioketen kalkulatzeko.<br />
Lege hori 1945eko apirilaren 13an indargabetu zuten,<br />
Gobernuak harekin lortu nahi zituen helburuak bete zituenean.<br />
7.3 Purgaketak herriko<br />
irakaskuntzan<br />
“Utzi hezkuntza nire eskuetan eta mundua jasoko dut”.<br />
Leibnizen esaldi horrek boutade bat irudi lezake, baina ezin<br />
hobeto adierazten du hezkuntza zein garrantzizkoa den gizartearen<br />
gain kontrola ezartzeko. Hezkuntza ez da soilik jakintzak<br />
besteei transmititzea (erakustea), Estatuak duen aparailu<br />
ideologiko handiena ere bada, bere eragina betikotzeko eta<br />
bere sistema politikoaren eta ekonomikoaren egiturak iraunarazteko.<br />
Frankismoak bultzatutako hezkuntzak sinestarazi zuen eskolan,<br />
familian eta elizan irakatsitako balioak sakratuak zirela,<br />
betirako eta aldaezinak. Gobernuari komeni zitzaion ikasleak<br />
esanekoak izatea, goragokoen aginduak zintzo betetzen jakitea,<br />
Boterearen jokabidea zalantzan inoiz ez jartzeko moduan.<br />
Bestalde, frankismoa jabetzen zen Errepublikaren<br />
Gobernuak bultzatutako hainbat esperientzia pedagogiko<br />
aurreratuk eta ideologia errepublikarrak defendatzen zuen laikotasunak<br />
(eskola Elizaren eraginetik aparte) talka egiten zutela<br />
frankismoa bezalako erregimen militar baten Ordena eta<br />
Uniformetasun postulatuekin.<br />
Azkenik, bai Katalunian eta bai Euskal Herrian indar hartzen<br />
ari zen katalanez eta euskaraz irakasteko grina –hortxe zeuden<br />
Euzko Ikastola Batza eta Donostiako Muñoa Fundazioa, adibidez–<br />
eta hori, sistema bateratzaile, nazionalista espainiar eta<br />
zentralistaren aurkako atentatu gisa hartu zuen frankismoak.<br />
Horregatik guztiagatik, ez da harritzekoa frankismoak bere<br />
mende hartutako eskualdeetan irakasleen purgaketa egitea,<br />
errepublikarren espedienteetan oinarrituta. Frankismoaren<br />
eginkizun nagusietako bat izan zen hasiera haietan. Pedro<br />
Barrusok dio frankistek “Espainia onbidean jartzeko asmoarekin”<br />
justifikatzen zutela purgaketa, “pentsamendu librea, ideia<br />
liberalak eta, laburbilduz, errepublikaren aurkako altxamendua<br />
ekarri zuten ideal erreakzionarioentzat mehatxu izan zitekeen<br />
guztia baitzen garbitu beharrekoa” 50 .<br />
Gipuzkoako Karlisten Gerra-Batzordeak 1936ko abuztuaren<br />
31n –Gipuzkoa euren esku erori baino lehen– iragarri<br />
zuen jada, “mugimendu honetako agintariek arreta berezia<br />
eskainiko ziotela hezkuntzari, Espainia berriaren espiritua<br />
osatzeko berebiziko garrantzia duela badakitelako”. Eta<br />
ondoren hala erantsi zuen: “Irakasleek langintza horretara<br />
lotu beharko dute irmotasunez, bestela euren karguetatik kenduko<br />
dituzte”.<br />
<strong>Pasaia</strong>ko Angel<br />
Lorenzo Ansola<br />
UGTko militantearen<br />
heriotza-zigorra, besteak<br />
beste. Eta Genaro<br />
Estebani emandako hil<br />
arteko espetxe zigorraren<br />
agindua. Aranzadi-<br />
Eusko Jaurlaritzako<br />
Gizarte Gaiene eta<br />
Etxebizitza saila:<br />
“Localización de documentaciónde<br />
personas<br />
privadas de libertad<br />
durante la Guerra Civil<br />
y la posguerra”<br />
Aranzadi-Eusko<br />
Jaurlaritzako Justizia,<br />
Lan eta Gizarte<br />
Segurantza saila<br />
“Proyecto de investigación<br />
y localización de<br />
fosas de las personas<br />
desaparecidas durante<br />
la Guerra Civil”.<br />
I 109
Change language