Pasaia III - Pasaiako udala
Pasaia III - Pasaiako udala
Pasaia III - Pasaiako udala
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Donibaneko errepublikazaleak<br />
bere egoitzaren<br />
ondoan, gaur egun<br />
Badiola jatetxea dagoen<br />
horretan. <strong>Pasaia</strong>ko<br />
Udala, Isaac Prietok<br />
emaniko argazkia.<br />
A<br />
3.1 1931. II. Errepublikaren<br />
Aldarrikapena eta<br />
<strong>Pasaia</strong>n izandako<br />
erantzuna.<br />
RMADA MINDUTA ZEGOEN 1898AN AZKEN KOLOniak<br />
galdu zirenez gero, nekazaritza atzeratua<br />
zegoen oso eta berrikuntza handia behar<br />
zuen, nazionalismoak era modernoan antolatuta<br />
ageri ziren, iraultza sozial baten beldur<br />
bizi zen burgesia... Arazo asko zeuzkan XX. mende hasierako<br />
Espainiak eta, larriak okerragora egin ez zezan, estatu kolpea<br />
jo zuen Miguel Primo de Rivera jeneralak 1923ko irailaren<br />
13an. Konstituzioa derogatu, gerra egoera ezarri eta militarren<br />
esku jarri zuen boterea. Zazpi urte iraun zuen Primo de<br />
Riveraren diktadurak, harik eta Alfonso X<strong>III</strong> erregeak sumatu<br />
zuen arte herriak diktadurarengana zeukan arbuioa monarkiaren<br />
sinesgarritasuna murrizten hasia zela serioski. Jeneralak<br />
dimisioa aurkeztu behar izan zuen 1930ko urtarrilaren 28an,<br />
erregearen konfiantza galduta.<br />
Bi egun geroago, Alfonso X<strong>III</strong>.ak Gobernu berria osatzeko<br />
agindu zion Damaso Berenguer teniente-jeneralari. Halaxe<br />
hasi zen herriak eta klase politikoak Dictablanda (Diktadura<br />
biguna-edo) deitu zuten aldia. Konstituzio aldetik normaltasuna<br />
ekartzea izan zuen egiteko nagusia. 1876ko Konstituzioan<br />
aldarrikatu eta onartutako hura, eta Primo de Riveraren estatukolpeak<br />
zazpi urte lehenago etendakoa.<br />
Diktaduraren erortzea, oro har, pozik hartu zuen herriak,<br />
baina Gobernuko presidente berria ahalegindu bazen ere,<br />
oztopo franko aurkitu zituen exekutiboak. Alde batetik, gizartearen<br />
esparru zabal batek uste zuelako Monarkiak babes handiegia<br />
eman ziola Diktadurako Gobernuari, eta horrek mesfidantza<br />
sortzen zuen Estatuko hierarkia gorenekiko. Eta bestetik,<br />
liberalek ez zutelako gogo onez hartu Damaso<br />
Berenguerrek izendatutako ministro guztiak alderdi kontserbadorekoak<br />
izatea. Hauen artean ere baziren haserreak, batzuen<br />
irudiko bidegabe utzi baitzituzten azken izendapenetatik<br />
kanpo.<br />
Gobernuko Presidente izendatu berriak otsailaren 18an programa<br />
aurkeztu zuenean, klase politikoak bere eszeptizismoa<br />
agertu zuen, ez hainbeste programako ideia eta asmoengatik,<br />
baizik eta plangintza ez zelako gauza agindutakoa zein epetan<br />
eta zein pausoren bidez beteko zuen zehazteko.
Change language