Pasaia III - Pasaiako udala

España (PYSBE) elkartearen osaera ere, 1919an. Luis Legasse
armadore frantziarrak eta Gaudioso de Zelaia eta Zabala errenteriarrak
sortu zuten. Hasiera batean bakailaoa salerosi besterik
ez zuen egiten, baina 1927tik aurrera arrantzan ere hasi zen.
Halaxe osatu zuen sei ontziko flota, 1.250 tonakoa bakoitza:
Hispania (hasieran Alfonso XIII zena) eta Euskal-Erria 1927an
hasi ziren lanean; 1929an Galerna eta Vendaval itsasoratu ziren
eta, azkenik, 1930ean, Tramontana eta Mistral. 1937an beste bi
ontzi bildu ziren flotara: Abrego eta Cierzo, biak Danimarkan
eraikiak.
Bestalde, lehorrean, 175 laguni ematen zien lan PYSBE faktoriak.
Altuera handiko arrantzaren balioari dagokionez, 10.000
tona inguru arrantzatzen eta prestatzen zuen PYSBEK; 12 milioi
pezeta, dirutan.
Arestian aipatu ditugu hazkunde honek hirigintzan eta gizartean
ekarri zituen ondorioak. Horiez gain, ordea, industria garapen
honek guztiak ezarritako lan-baldintzen katetik oso langilemugimendu
bizia sortu zen. Nabaria zen langile-giro hori
Pasaiako badian, Alvaro Riconek 5 neurri egokian deskribatu
moduan:
- Langile antolakuntzen eta jardueren garapena.
- II. Errepublikaren garaian izan ziren hauteskundeetako
emaitzak herrian.
- Burgesiaren berezitasunak eta Pasaiako portu inguruan
sartzeko maniobrak.
- Langile pasaitarrek faxisten altxamenduaren hasieratik
Pasaia erori arte (1936ko irailaren 13a) izan zuten jarrera.
Hain zuzen, langileen antolakuntzari eskainiko diogu arreta
Salbio inguruak XX.
mendea arte gorde
izan zuen San
Pedroko errege ontziola
bertan egon izanaren
aztarna.
Pasaiako
Agintaritzaren argazki-artxiboa.
I 21