Pasaia III - Pasaiako udala
Pasaia III - Pasaiako udala
Pasaia III - Pasaiako udala
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Bizkaia eta<br />
Bordalabordaren eraldaketa<br />
XX. mendeko<br />
industria berriak hartzeko.<br />
<strong>Pasaia</strong>ko<br />
Agintaritzaren argazki-artxiboa.<br />
Guadalupeko gotorlekua<br />
izan zen pasaitar<br />
askoren destinoa<br />
1934ko urriko zanpaketaren<br />
ondorioz.<br />
Argazkian, arrazoi<br />
berdinengatik leku<br />
berean zegoen<br />
Arrasateko talde bat.<br />
Arrasate 1936,<br />
Belaunaldi Etena liburuan<br />
argitaratua eta<br />
Intxorta 1937 Kultur<br />
Elkarteak utzitakoa.<br />
du honen batzordeak, eta kasu batzuetan baita ANVko eta ELA-<br />
STVko kideek ere. Nolanahi ere, azken sindikatu honek grebaren<br />
aldeko jarrera agertu zuen, iraultzaren aldekoa bainoago.<br />
Gatozen ikerketa-lan honen testuingurura, gatozen iraultza<br />
mugimendu honek <strong>Pasaia</strong>n izan zuen bilakaera aztertzera.<br />
Gipuzkoan, greba iraultzaileak astebete iraun zuen, urriaren<br />
5eko gauerditik urriaren 12ra. Egun horretan eman zuten UGT<br />
eta STV sindikatuek lanera itzultzeko agindua.<br />
Lehen egunean, lanuztea erabatekoa izan zen <strong>Pasaia</strong>n eta<br />
Errenterian. Hurrengo egunean, Gobernadore Zibilak ohar bat<br />
jaso zuen: gaueko 23:30ak aldera grebalariek Trintxerpeko<br />
Sociedad Muelles y Almacenes para Vapores de Pesca elkarteko<br />
arrain-kaxen biltegiak erre zituztela. Eta argindarra ere moztu<br />
zutela, Altza eta Herrera ilunpean utzita.<br />
Suhiltzaileei deitu zien Gobernadore Zibilak, baina hauek<br />
ohartarazi zioten Donostiako alkateak aurrez baimenik eman<br />
ezean, ezin zutela hiriburutik atera. Paternita jaunari deitu zion<br />
orduan Gobernadoreak. Ez zen denbora asko igaro alkatea<br />
Suhiltzaileen Parkean oihuka agertu zenerako: “Azkar, denok<br />
<strong>Pasaia</strong>ra, eta ni zuekin, aurrenekoa!”. Gero, hala erantzun zien<br />
suhiltzaileen galderei: “Berdin da sua hangoa edo hemengoa<br />
izatea, anaiak gara denok”.<br />
Goizaldeko ordu-bietan suhiltzaileek jakinarazi zieten agintariei<br />
sua itzali zutela, eta Parkera bueltan zirela.<br />
Grebaren bosgarren egunean kronika zabala eskaini zion El<br />
Dia egunkari nazionalistak. Orrialde bete zekarren urriaren<br />
12ko aleak, grebak egunez egun izan zuen bilakaera laburbilduz,<br />
matxinadak iraun zuen denboran ez baitzen egunkaririk<br />
kaleratu:<br />
“La actuación de las fuerzas del ejército en toda la provincia ha<br />
sido tan eficaz que se puede asegurar, dicen las autoridades, que<br />
no existe perturbación del orden público más que en San<br />
Sebastián, en sus barrios extremos y en Pasajes, habiendo entrado<br />
al trabajo en la provincia en muchas fábricas y talleres y abriéndose<br />
la mayoría de los establecimientos.<br />
Las perturbaciones de orden público en la tarde de ayer, durante la<br />
noche y esta madrugada última, han tenido lugar en algunos<br />
barrios extremos y en los pueblos de Rentería y Pasajes de San<br />
Pedro, especialmente en el barrio de Trincherpe de este último<br />
pueblo. Los sucesos fueron reprimidos, registrándose bajas entre<br />
los revoltosos de Hernani y Pasajes de San Pedro, sin que las fuerzas<br />
del ejército y auxiliares tuvieran novedad 28 ”.<br />
“Noticias extraoficiales acerca de los sucesos registrados anoche<br />
en Pasajes de San Pedro y barrio de Trincherpe, dicen que el tiroteo<br />
entre los rebeldes y la fuerza pública duró desde las once de la<br />
noche hasta las seis de la mañana.<br />
El Gobernador Militar ha manifestado que dará a conocer el<br />
número de bajas en cuanto tenga conocimiento oficial de ellas”<br />
“En Pasajes Ancho y en las proximidades de la CAMPSA, también<br />
fue agredida la fuerza pública, repeliendo ésta la agresión con<br />
gran energía.<br />
Grupos de rebeldes extendidos en la falda del monte Ulía siguieron<br />
haciendo fuego sobre las fuerzas situadas en el barrio de<br />
Trincherpe y en el barrio de San Pedro.<br />
Sin duda ninguna, el plan de los rebeldes era apoderarse de<br />
Pasajes de San Pedro para adueñarse de la flota pesquera.<br />
Las bajas fueron numerosas porque además de los seis muertos,<br />
hubo bastantes heridos, algunos graves” 29 .