Pasaia III - Pasaiako udala
Pasaia III - Pasaiako udala
Pasaia III - Pasaiako udala
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
110 I<br />
Recaredo Besga,<br />
Antxoko eskolako<br />
ikasleek inguratua.<br />
Junta Teknikoaren Batzordeak, 66. zka. zuen dekretuaren<br />
bidez –Burgosen, 1936ko azaroaren 8an zigilatua– Irakaskuntza<br />
garbitzeari ekin zion. Horretarako, espediente bakoitzean<br />
tokian tokiko Udalak egindako txostena, parrokoak egindakoa<br />
eta herriko Falangisten Elkarteak egindakoa zeuzkan.<br />
<strong>Pasaia</strong>ri dagokionez, Donibaneko maisu-maistrek Udalaren<br />
aldeko txostena jaso zuten, eta haien kontrako espedientea<br />
zabaldu zen berririk ez dago. Milagros Perez de Arenaza,<br />
Gabriel Villarreal, Valentin Perez, Evaristo Vazquez eta Elena<br />
Blanco ziren, garai hartan, Donibaneko maisu-maistrak.<br />
San Pedro–Trintxerpen, aldeko txostena jaso zuten<br />
Fernando Lomasek, Maria Anabitarte Arrietak, Petra Alonso<br />
Francosek, Encarnacion Esnaolak, Maria Ferro Gonzalezek<br />
eta Asuncion Casillas Ama Agurgarriak, “Colegio Eucaristico”<br />
haur eskolako zuzendaria azken hau. Baita Pablo Robert<br />
Calafek ere. Hari buruz, hala dio Udalaren txostenak:<br />
“Pertsona ezaguna da eskuindar peto-petoa delako. Marxisten<br />
mehatxuen ondorioz, Frantzian errefuxiatu behar izan zuen.<br />
Espainiako Armada Loriatsuak bere nazioan sartzeko bidea<br />
libratu zuenean handik itzuli zen, eskolako ardura hartzeko”.<br />
Aurrez aipatutako Maria Ferrok burutazio bitxia izan zuen:<br />
1937ko maiatzean 25 pezeta eman zizkion Gipuzkoako<br />
Diputazioari, zertarako eta Bilbo hartu orduko, Bizkaiko<br />
Diputazioan Espainiako bandera jartzen zuen aurrenekoari<br />
eskura emateko.<br />
Aldiz, Alkatetzak kontrako txostena eman zuen<br />
Hermogenes Palacioren kasuan. Irailean herritik kanpo egon<br />
zen, eta UGTri atxikitako Irakaskuntzako Langileen<br />
Federazioko (FETE) kide izatea leporatu zioten. Kontrako txostena<br />
eta arrazoi berberak Genaro Barrutia Saez de Asteasuren<br />
kasuan ere; Irakaskuntzako Langileen Federazioko<br />
Gipuzkoako presidentea zen Barrutia. Bi irakasleok zerbitzutik<br />
kanpo utzi zituzten, ez zirelako euren lanpostuetara itzuli.<br />
Hermogenes Palacio, gainera, lan-batailoi batera bidali zuten.<br />
Nolanahi ere, 1945ean aintzat hartu zuten haren errekurtsoa,<br />
eta murriztu egin zioten zigorra; bi urteko kargugabetzea eta<br />
Gipuzkoatik kanpora joan beharra, horretan geratu zen bere<br />
pena.<br />
Bitxia izan zen Maria Trinidad Salaberriaren kasua.<br />
Donibanen bizi arren, San Pedron ematen zuen eskola.<br />
Frankisten tropak sartu zirenean, herritik kanpo zegoen, baina<br />
Alkatetzak aldeko txostena eman zuen haren profesionaltasun<br />
eta jokabidearen gainean, baita Mateo Alberdi San Pedroko<br />
parrokoak ere. Alabaina, Gobernu Zibilak espedientea zabaltzea<br />
erabaki zuen 1937ko urtarrilaren 4ean, izan ere falangisten<br />
txostenean Salaberriaren ideia nazionalistak nabarmentzen<br />
ziren eta PNVko kide izatea. Instruktoreak lana eta soldata<br />
kentzea erabaki zuen, eta, ondoren, erantsi zuen Trinidad<br />
Salaberria bere lanpostura bueltatzean erabakiko zela behin<br />
betiko zigorra. Haren espedientean jasotzen denez, 1937ko<br />
ekainean, Bizkaiko hiriburua erori zelarik, lanera aurkeztu<br />
zenean, jakinarazi zioten kargutik kenduta zegoela, eta Udalak<br />
amortizatu zuela bere lanpostua.<br />
Zer diren kontuak: Bilbon zegoela, maistra hori <strong>Pasaia</strong>ko<br />
erbesteko Udalaren idazkaria izan zen, hara joan baitziren<br />
hainbat udalkide.
Change language