Pasaia III - Pasaiako udala

Trintxerpeko
Ospitalilloko instalakuntzak.
Pasaiako
Agintaritzaren
argazki-artxiboa.
34 I
cos. Este Gómez, secretario retribuido del sindicato LA
UNION, enchufista también, como buru socialista, pues es
secretario retribuido del Comité Paritario de la Aguja y del
Comité Paritario de Pescadores, concejal del Ayuntamiento
donostiarra y extraño al país, ha conminado a los armadores
de Pasajes, que de no despedir a los pescadores afiliados a
Solidaridad de Obreros Vascos, declararán la huelga en plazo
perentorio…
Y los cuatro humildes pescadores, (Lerchundi e Hijos lantegitik
kaleratutako lauei buruz ari da) aún sabiendo que de
seguir en las filas de Solidaridad habían de pasar por el duro
trance de ser despedidos por este desdichado patrono, exponiéndose
a los rigores del hambre y la miseria, se han negado
rotundamente a abandonar a Solidaridad para afiliarse en la
UGT.
Ni los alcaldes, ni ningún vasco podemos tolerar que los
obreros extraños al país, que deben gratitud y agradecimiento
a los vascos que tan noblemente los han recibido, lleguen
a consumar su insensato deseo de expulsar de su trabajo a los
honrados obreros vascos…
Todo obrero vasco, consciente de su dignidad, debe alzarse
indignado contra el atropello inhumano de estas organizaciones
extrañas”.
Azkenik, editorialak auzian esku hartzera premiatzen du
Gobernadorea, ondorio penagarriagorik saihesteko.
El Dia egunkari berak abenduaren 3an argitaratutako titularra
aski adierazgarria da une haietan bizi zen giroa arnasteko:
Gómez y su comparsa dispuestos a ceder ante los patronos a
cambio de que se deje sin pan a los obreros vascos (Gomez eta
bere morroiak prest dira patroien aurrean men egiteko, euskal
langileak ogirik gabe uztearen ordainetan).
“El secretario del sindicato LA UNION señor Gómez, adujo
en apoyo de tal pretensión el argumento de que los afiliados
a Solidaridad de Obreros Vascos, contra los que ya se sabe
que van especialmente los tiros, tienen un cierto matiz nacionalista
y por efecto de ello se hacía difícil la convivencia a
bordo de estos obreros vascos con los gallegos.
El señor Gómez añadió que los de LA UNION están dispuestos
a hacer ciertas concesiones en el laudo dictado últimamente
por el Gobierno a cambio de que los armadores accedan
a la pretensión de que sean despedidos los obreros vascos
que tengan enrolados a su servicio. (Gobernuak, 1931ko
maiatzean marinel pasaitarren greba zela eta, erabakitako
laudoari buruz ari dira).
Hicieron ver los armadores que ellos no tenían en cuenta las
ideas políticas de los marineros para admitirlos o rechazarlos,
pero ya que los de LA UNION ofrecían concesiones, no querían
dejar de escucharles.”
Lehendik ere sua pizten lan handirik ez zegoen arren,
prentsa nazionalistak egur gehiago bota zuen garretara.
Hasieran, bai, onartu zuen “argudioa mengela dela, mengelagoa
ezin”, baina gero honela gaineratu zuen: “Bagara hainbeste;
Euskal Herrian galiziarrek ezin badute euskaldunekin
bizi, normalena galiziarrak joatea litzateke. Ideia desberdineko
langile eta enplegatuak nonahi bildu izan dira, eta
inoiz ez da halakorik ezagutu: denak iritzi berekoak ez izatea
inoiz ez da arrazoi nahikoa izan langileetako batzuk
lanik gabe uzteko”.
ELA sindikatuan afiliatutakoen jarrerari dagokionez, prentsak
batzar baterako deialdia berritzen du, abenduaren 2an
egitekoa. Idatzian La Union-eko kideak salatzen ditu, ez oso
hitz gozorekin: “Sozial-faxistak, mugimendu erabat klasistako
traidoreak, langilearen lepotik bizi diren bizizaleak, entxufezaleak,
Primo de Riveraren Diktaduraren kolaboratzaileak,
Telefonicako eskirolak, Bartzelonako portuan, koldar eta
negarti, lan egiteko Guardia Zibilaren babesa eskatzen dutenak,
horiek, adi euskal langile, internazionalismoa goratu
bai, baina egiaz “zuluen” pareko bizikidetza-arauak gainetik
ezarri nahian ari dira. Eta hori, gure euskal espiritu demokratikoak
–edozein eratako tiraniaren etsai– gorrotatu egiten
du”.
Arratsalde hartan bertan egin zen asanblada. “Eusko
Langilekoen eskubideak defendatzeko jarraitu beharreko taktikari
buruz afiliatuei iritzia galdetu zitzaienean –dio egunkariak–,
denak ados agertu ziren: La Union sindikatuaren mehatxua
gauzatzeko ahaleginik egiten bada, eta kaleratutako euren
lankideak berriro onartzen ez badira, Eusko Langilekoek,
defendatzeko, portuko mugimendu oro gelditu beste biderik ez
dute izango. Erraz egin ahal izango dute –zehazten du bileraren
kronikak–, izan ere gehiengoa dute zamaketarien artean
eta osotasuna tiralarien artean”.
Sindikatu nazionalistako sekzio pasaitarrak hala adierazi
zien kazetariei: “Eusko Langilekook, lanik baldin badago, ez
dugu inor gure herritik joaterik nahi, baina nahi duguna da utz
diezagutela euskal langileoi lanean eta gure sostengua zintzo
irabazten”.
Ondoren, “Donostia, Irun, Errenteria, Lasarte, Andoain,
Billabona, Alegia, Tolosa, Azpeitia eta Azkoitiko izaera katolikoko
Langile Sindikatuen eta Nazareteko femeninoen eskutitz
bat argitaratu zuen El Dia-k. Hala diote idatzian:
“Kontzientziak agintzen digu ELAko afiliatuen eskubideen aurkako
bidegabekeria irmo salatzea”.