wocihac2011_human_development

Pendahuluan
Manusia merupakan makhluk yang diciptakan dengan pelbagai keistimewaan dan
kelebihan mengatasi makhluk lain di muka bumi.Kelebihan manusia dinilai
berdasarkan bentuk kejadiannya yang terdiri daripada dua unsur iaitu unsur fizikal
dan spiritual. 1 Ini terbukti berdasarkan firman Allah Ta‟ala dalam Surah al-Hijr ayat
26-29 yang bermaksud:
“Dan sesungguhnya Kami telah menciptakan manusia (Adam)
daripada tanah liat kering (yang berasal) daripada lumpur hitam
yang diberi bentuk. Dan Kami telah menciptakan jin sebelum
(Adam) daripada api yang sangat panas. Dan (ingatlah) ketika
Tuhanmu berfirman kepada para malaikat: “Sesungguhnya Aku
akan menciptakan seorang manusia daripada tanah liat kering
(yang berasal) daripada lumpur hitam yang diberi bentuk. Maka
apabila Aku telah menyempurnakan kejadiannya dan telah
meniupkan ke dalamnya roh (ciptaan)-Ku, maka tunduklah kamu
kepadanya dengan bersujud.” 2
Selain itu, kelebihan manusia ialah berdasarkan daya akal fikiran yang
dikurniakan oleh Allah Ta‟ala kepada setiap manusiadan tidak kepada makhluk
yang lain. Akal berfungsi untuk berfikir berdasarkan pengamatan terhadap dirinya
sendiri, alam semesta dan segala kewujudan yang berada di sekeliling manusia.
Namun penekanan asas dalam berfikir menggunakan akal ialah mengenai
kewujudan Allah yang dimanifestasikan melalui tanda-tanda-Nya berupa ciptaan 3
dan kitab suci 4 .
Kertas kerja ini akan mebicarakan mengenai peranan manusia dalam
pembentukan dan pembangunan kebudayaan menurut pandangan Malik Bennabi.
1 Syed Muhammad Naquib al-Attas (1990), The Nature Of Man And The Psychology Of
The Human Soul: A Brief Outline And A Framework For An Islamic Psychology And
Epistemology. Kuala Lumpur: International Institute Of Islamic Thought And Civilization, h.
1.
2 Untuk maklumat lanjut mengenai kelebihan dan keistimewaan manusia sila rujuk Surah
al-Mu‟minun (23): 12-14.
3 Di antara tanda-tanda ciptaan Allah Ta‟ala ialah penciptaan alam semesta seperti langit
dan bumi, sebagaimana firman-Nya dalam Surah al-Mulk (67): 3 yang bermaksud: “Dialah
yang menciptakan tujuh petala langit yang berlapis-lapis. Tidak akan kamu lihat sesuatu
yang tidak seimbang pada ciptaan Tuhan Yang Maha Pengasih. Maka lihatlah sekali lagi,
adakah kamu lihat sesuatu yang cacat”.
4 Kitab suci yang dimaksudkan ialah mukjizat yang dikurniakan kepada para Rasul yang
terpilih iaitu kitab Tawrat, Zabur, Injil dan al-Qur‟an, sebagaimana firman-Nya dalam Surah
Ali-„Imran (3): 50 yang bermaksud: “Dan (aku datang kepadamu) membenarkan Tawrat
yang datang sebelumku dan untuk menghalalkan bagimu sebahagian yang telah
diharamkan untukmu dan aku datang kepadamu dengan membawa suatu tanda (mukjizat)
dari Tuhanmu. Kerana itu bertakwalah kepada Allah dan taatlah kepadaku.” Lihat;Syed
Muhammad Dawilah al-Edrus (1993), Epistemologi Islam; Teori Ilmu dalam al-Qur‟an.
Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, h. 1.
112