ZELFSTURING ONDER ZEIL - WINDPILOT

Vergeleken bij de snelle ontwikkelingen op het gebied van stuurautomaten is de vooruitgang
in de windvaanbesturing met een slakkengang gegaan. Veel van de systemen die vandaag op de
markt zijn, hebben sinds ze voor het eerst werden geïntroduceerd geen enkele verandering
ondergaan. Een mogelijke verklaring hiervoor is het feit dat de meeste fabrikanten te klein zijn
om nieuwe projecten te financieren, met name nu research en ontwikkeling zulke hoge kosten
met zich meebrengen. Anderzijds is er echter ook sprake van een zekere traagheid en een
weerstand om een product te veranderen dat nog steeds goed verkoopt. Ten slotte doen
sommige fabrikanten gewoon niet mee met productinnovatie en laten ze zich liever inspireren
door de producten van diegenen die wel grensverleggend bezig zijn in deze markt. Aangezien
over het algemeen de consument vrij kritisch en veeleisend is, hebben zulke na-apende
fabrikanten het moeilijk op deze markt.
Dat in de zeilwereld sommigen nog steeds geloven dat Aries gewoon het allerbeste servopendulumsysteem
is komt waarschijnlijk doordat de meeste zeilers simpelweg geen inzicht
hebben in de verschillende systemen die op de markt zijn en daardoor geen goede
productvergelijking kunnen maken. Alle belangrijke fabrikanten van servo-pendulumsystemen
met een kegelwielkoppeling passen in feite identieke kinematische verhoudingen in de
overbrenging toe. Toch verschillen hun producten aanmerkelijk qua uitvoering,
productiemethode en vormgeving.
De snelle opmars van de elektrische concurrent heeft sommige fabrikanten van mechanische
windvaansystemen tot nadenken gestemd, ondanks het feit dat de glossy folders, die
automatische besturing voor grote zware boten beloofden voor minder dan 1 ampère, bij een
groot aantal zeilers veel irritatie opwekten. Het soms verhitte debat over de voor- en nadelen
van de beide systemen heeft vele jaren geduurd. Tegenwoordig hebben zeilers een veel beter
beeld van de voors en tegens van alle opties en zijn ze zich goed bewust van het grote belang
van een goede zelfstuurinrichting op lange reizen.
In de afgelopen 25 jaar is de definitie van wat we onder een goede windvaanstuurinrichting
moeten verstaan, drastisch veranderd. In het begin had elk systeem dat een boot enigszins in de
buurt van de gewenste koers kon houden, succes. Het onbeholpen uiterlijk, het grote gewicht,
de moeizame bediening en de grote onderhoudsbehoefte stonden dit niet in de weg.
Tegenwoordig opereren fabrikanten van windvaanstuurinrichtingen op een markt waar de klant
een heel goed productinzicht heeft en waar hij alles afweegt tegen de eenvoud van een
stuurautomaat: de druk op de knop!
Opvallend is dat bijna iedereen die de aanschaf van een windvaan overweegt, al een
stuurautomaat heeft. Als de windvaan eenmaal is geïnstalleerd, doet die 80 % van het werk en
komt als de zeilen bijstaan de stuurautomaat er nauwelijks meer aan te pas. Jimmy Cornell
heeft deze bevindingen bevestigd, waarbij hij zich baseert op zijn eerder genoemde enquêtes.
Over de 10 ARC-races die tot nu toe zijn gehouden, is de tendens onder jachten om beide
systemen aan boord te hebben steeds duidelijker geworden. Windvaanstuurinrichtingen zijn
nog altijd uiterst belangrijk om op lange onderbemande reizen betrouwbaar te kunnen sturen.
Praktische tips
Met de criteria die in dit boek zijn behandeld, is de lezer nu goed in staat om een windvaan
voor zichzelf te kiezen, en hetzelfde geldt voor de keuze van een kuipstuurautomaat. Bij de
keuze van een inbouwstuurautomaat is echter deskundige hulp nodig voor de berekeningen ten
aanzien van roeroppervlak, roerdruk en belasting. In de regel is dit bij de belangrijke
fabrikanten onderdeel van de bestelprocedure, om te kunnen bepalen welke aandrijving nodig
is.
De laatste jaren heeft er op de markt voor zelfstuurinrichtingen een grote concentratie
plaatsgevonden. Nog maar weinig aanbieders kunnen aan de eisen van internationale marketing
voldoen, met meertalige brochures en de voortdurende aanwezigheid op de internationale
bootshows, waar de aandacht en het vertrouwen van de potentiële klant moet worden verdiend.
120