ZELFSTURING ONDER ZEIL - WINDPILOT

Het verhaal gaat dat dit onderdeel nooit is gewijzigd omdat voor de vervaardiging ervan
ooit een gigantische freesbank geïnstalleerd is, zo groot dat het dak van de werkplaats ervoor
verhoogd moest worden. Bij een verandering aan het getande wiel zou al dit werk voor niets
zijn geweest.
De Aries-windvaan heeft op een aantal legendarische reizen dienst gedaan en werd voor
zeilers het symbool voor de robuustheid en de onverwoestbaarheid van mechanische servopendulumsystemen
– ondanks het feit dat er in de praktijk een aantal overduidelijke zwakke
punten waren. De massieve gegoten duwstang die de windvaan met de tandwieloverbrenging
verbindt was overmatig zwaar en maakte dat het systeem in licht weer minder goed presteerde.
Deze duwstang wordt nooit zwaar belast omdat hij alleen maar dient om de kracht over te
brengen waarmee de windvaan het pendulumroer draait. De stappen van 6° waarmee de koers
kan worden ingesteld zijn voor aandewindse koersen vaak te groot: 6° kan net het verschil
uitmaken tussen te laag varen en killende zeilen.
Het is een ingewikkelde operatie om het pendulumroer van de Aries Standard aan te brengen
of weg te nemen en omdat het niet zonder meer uit het water kan worden gehaald, is het lastig
bij het achteruitvaren. Deze nadelen maakten het systeem niet erg geschikt voor dagelijks
gebruik op kortere tochten en hebben naderhand geleid tot de ontwikkeling van de Aries Lift-
Up. Van deze gewijzigde versie kan de basis worden losgemaakt en voorwaarts omhoog
worden geklapt. Deze oplossing is weliswaar ongetwijfeld een verbetering, maar nog steeds
niet ideaal, aangezien het systeem tijdens het opklappen helemaal los op de bevestiging zit, wat
bij zeegang een potentieel gevaarlijke situatie oplevert.
Nick Franklin, de ontwerper van het
Aries servo-pendulumsysteem
De Aries Lift-Up
Halverwege de jaren 80 werd de Aries Circumnavigator geïntroduceerd, in feite een Aries
Standard met een verbeterde bevestiging en een wegneembaar pendulumroer. De
stuurwieladapter heeft een fijn tandwiel, waardoor het systeem goed kan worden ingesteld en
afgesteld.
Ondanks de nadelen is de Aries vaak geïmiteerd door makers die daarmee zelf niet hoefden
te innoveren en zich konden koesteren in de uitstekende reputatie van het origineel.
133