ZELFSTURING ONDER ZEIL - WINDPILOT

? Draai de vaan in de wind
? Koppel de vaan aan het hulproer
? Stel de koers bij met het hoofdroer.
De nadelen van hulproersystemen
Niemand heeft ooit op de kade het fraaie uiterlijk van zijn hulproersysteem staan te
bejubelen. Dit soort systemen zijn groot en zwaar en het uiteinde van een boot – zeker van een
kleine – is niet de ideale plaats om zo’n 30 tot 45 kg. aan extra gewicht te monteren.
De beperkte stuurkracht die je zonder servo-ondersteuning uit dit type systeem kunt halen is
in de praktijk onvoldoende om grotere scheepslengten effectief te kunnen sturen (zie boven).
Als het hulproer niet in gebruik is, wordt het in het algemeen midscheeps vastgezet. Maar
hier beperkt het de manoeuvreerbaarheid van de boot en maakt het de draaicirkel groter.
Vreemd genoeg is dit nadeel voor sommigen een voordeel: het extra nat oppervlak achter het
hoofdroer maakt boten met een lange kiel bij het achteruitvaren gevoeliger op het roer, omdat
het de schroefwerking die de boot zijdelings uit de koers brengt, voor een deel compenseert.
De grote windvaan maakt een hulproersysteem op kits- en yawlgetuigde boten moeilijk
toepasbaar.
De installatie
Een hulproersysteem kan in het midden van de spiegel worden gezet of uit het midden,
bijvoorbeeld om ruimte te laten voor een zwemtrap. Zoals de Vikingen heel lang geleden al
hebben ontdekt heeft plaatsing van het roer uit het midden maar heel weinig effect op de
stuurprestatie. Het roer van hun vikingschepen zat altijd aan stuurboord en de roerganger stond
met zijn rug naar bakboord te sturen.
In bepaalde zeeomstandigheden komen er aanzienlijke dwarskrachten op het hulproer, dus
moet de bevestiging op de spiegel sterk en degelijk zijn. Bij traditionele overhangende spiegels
moet het systeem onderaan van een V-vormige steun zijn voorzien. Bij een moderne positieve
spiegel is een flens onder een hoek aan de onderkant voldoende.
Het hulproer moet tenminste 20 tot 30 cm. achter het hoofdroer zitten (dit kan op moderne
boten met een open spiegel, waarbij het roer ver naar achteren is geplaatst, een probleem zijn).
Als deze afstand korter is, hangt het hulproer in de turbulentie van het hoofdroer, waardoor het
aan kracht inboet en waardoor de efficiëntie van het systeem te lijden heeft.
Plaatsing uit het
midden naast een
zwemtrap. Op
Vikingschepen was het
roer ook uit het midden
geplaatst.
Plaatsing uit het midden bij boten met een aangehangen roer is alleen praktisch uitvoerbaar
als de dwarsscheepse afstand tussen hoofdroer en hulproer tenminste 30 centimeter bedraagt.
51