ZELFSTURING ONDER ZEIL - WINDPILOT

Gierdemping
59
Fig 5.14 Deze figuur laat zien
hoe het draaimoment op de
pendulumarm op een boot met
een grote waterverplaatsing op
een gegeven moment aan zijn
natuurlijke limiet komt, die
wordt bepaald door de
maximale snelheid van de boot.
ULDB’s (ultralight
displacement boats: boten met
een zeer kleine
waterverplaatsing) kennen zo’n
limiet niet omdat de snelheid
van de boot tijdens surfen
opeens sterk kan toenemen. De
formule heeft hier betrekking op
een Windpilot Pacificsysteem
met een roerblad van 12 x 90
cm en een standaard PL van
190cm.
Een zeiljacht zonder iemand aan het roer is van zichzelf onstabiel: het zal in de wind
opdraaien totdat de zeilen gaan killen. Een zeiljacht met een roerganger, een stuurautomaat of
een windvaan aan het roer is een stabiel systeem. Het verschil tussen deze beide toestanden kan
heel klein zijn of heel sterk afhangen van de trim van de zeilen, de weersomstandigheden en de
karaktereigenschappen van de boot. Soms kun je de boot met twee vingers aan het stuurwiel op
koers houden, maar andere keren kan sturen heel inspannend zijn.
Fig 5.15 Windpilot Pacific: De
roerhoek en de hoek van de
pendulumarm als functie van de
koersafwijking voor een H-vaan met een
ashelling van 20°.
Een koersafwijking van 10° maakt dat de
pendulumarm 27° uitzwaait, hetgeen het
hoofdroer een maximale uitslag geeft
van 13°. Het servo-pendulumsysteem
geeft maar een kleine oversturing (10°
afwijking, 13° uitslag van het hoofdroer).
Dit verklaart de goede stuurprestaties
van zulke systemen.
De enorme potentiële kracht van servo-pendulumsystemen is tevens hun voornaamste
probleem: tenzij de kracht die op het hoofdroer wordt overgebracht op de één of andere manier
gereguleerd kan worden, bestaat het gevaar dat de roerbewegingen te groot zijn of te lang
aanhouden, en dat leidt tot oversturing.