ZELFSTURING ONDER ZEIL - WINDPILOT

Hydraulische lineaire stuurmachines
van Robertson
4 De kettingstuurmachine
Een elektromotor bedient het roer via een ketting. Stuurmachines met een ketting hebben de
voorkeur als er weinig ruimte is, of als op oudere boten de keuze voor andere stuurmachines is
uitgesloten door de aanwezigheid van een wielbesturing met tandwieloverbrenging of met een
stuurstang. Whitlock heeft een stuurmachine voor stuurwielen waarbij een mechanische motor
rechtstreeks werkt op de overbrenging van het stuurwiel naar het roer benedendeks. Daarbij
hoeven alleen nog maar de centrale systeemeenheid en het bedieningspaneel te worden
geïnstalleerd.
De stuurmachine moet met een relatief korte arm met het roer worden verbonden, hetzij via
zijn eigen kleine helmstok, dan wel aan het kwadrant zelf. Beide alternatieven vereisen een
zeer sterke fundering op de binnenkant van de romp, en vaak zullen daar structurele
verstevigingen nodig zijn.
De bestaande wielbesturing moet worden ontkoppeld als de stuurautomaat in werking is, om
te voorkomen dat het geheel traag werkt. Dit kan worden gedaan door toepassing van:
a) mechanische koppeling d.m.v. een pin (Edson),
b) mechanische vergrendeling d.m.v. een pin (Alpha),
c) een relais bediende mechanische koppeling (Autohelm), of
d) een relais bediende hydraulische omleiding.
Als de handbesturing niet goed is ontkoppeld, zal de stuurautomaat vertraagd werken en
meer stroom verbruiken. Omgekeerd moet tijdens handbesturing de stuurmachine zijn
ontkoppeld of omgeleid, omwille van een grotere gevoeligheid op het roer. Ook wordt de
beperking van de roeruitslag dan opgeheven, die normaal gesproken aan de orde is als op de
automaat wordt gevaren.
Als de stuurmachine op mechanische wijze is ontkoppeld, moet de arm zijn vastgezet om te
voorkomen dat die heen en weer kan zwaaien. De eindstoppen van de stuurmachine moeten
binnen de maximale uitslag van het roer liggen om te voorkomen dat de stuurautomaat de
hydraulische plunjer tegen de roerstoppen drukt.
Het is absoluut noodzakelijk dat iedere stuurmachine een noodstopschakelaar binnen hand-
bereik van de roerganger heeft, voor het geval het systeem faalt of er plotseling op
handbesturing moet worden overgegaan. Deze schakelaar mag nooit benedendeks zitten. De
afstand tussen de roerstand en de kaartentafel of het schakelpaneel is in geval van nood gewoon
te groot, en vertraging kan resulteren in schade aan de stuurautomaat of nog erger. De
stuurautomaten van Robertson hebben allemaal zo’n schakelaar naast elk display aan dek.
Het is uiterst onverstandig om te proberen zelf een stuurautomaat in te bouwen. De
procedure is erg complex en er zijn veel te veel potentiële fouten die de onervaren
jachteigenaar kan maken. Daarom weigert bijvoorbeeld Robertson zonder meer elke garantie
aan doe-het-zelvers.
.
20