Richtlijn Diagnostiek en behandeling Acute Diverticulitis van het Colon

4.3 Coloscopie
Inleiding
Over de toepassing van coloscopie in het acute stadium en na een episode van acute diverticulitis
wordt wisselend gedacht. Tijdens de acute fase wordt de diagnose veelal gesteld door middel van
echografie of CT scan. De bijdrage van de coloscopie bij het stellen van de diagnose is onduidelijk en
de kans op een iatrogene perforatie is aanwezig. Ook over de indicaties voor coloscopie om andere
diagnosen uit te sluiten bestaat onduidelijkheid. In deze paragraaf wordt ingegaan op de vraag of bij
patiënten met een diverticulitis van het colon een coloscopie geïndiceerd is.
Samenvatting van de literatuur
Indicaties voor coloscopie bij acute diverticulitis
Sakhnini et al (2004) beschrijven in een observationele pilot studie de klinische relevantie van vroege
en late coloscopie bij acute diverticulitis. 107 Patiënten (m/v: 47/60; mediane leeftijd: 63 (30-89) jaar)
die verdacht werden van acute diverticulitis (acute lage buikklachten, koorts >38˚C en leukocytose >
12.000) werden geïncludeerd. Zij ondergingen een CT scan. Indien de CT divertikels, antimesenteriale
wandverdikking van het colon en vet infiltratie liet zien werden de patiënten geïncludeerd, als er
extraluminaal gas of een perforatie werd gezien werd de patiënt geëxcludeerd. 14 patiënten kwamen
niet in aanmerking voor een coloscopie vanwege extraluminaal gas of perforatie. Bij de overige 93
patiënten werd binnen 4-12 dagen na ziekenhuisopname een coloscopie uitgevoerd. Bij 75 patiënten
werd een volledige coloscopie uitgevoerd, bij 18 lukte dit niet vanwege een stenose (10 patiënten),
pijn (5 patiënten), maligne obstructie (1 patiënt) of slechte darmvoorbereiding (2 patiënten). Na 6
weken werd opnieuw een coloscopie verricht bij patiënten waar de eerste scopoie mislukt was. In
tweede instantie was de coloscopie bij 16 van de 18 patiënten compleet. Bij 87 van de 91 patiënten
werden divertikels gezien. Bij één patiënt werd een maligne obstructie gevonden, bij 9 patiënten
poliepen (waarvan één maligne), en bij één werd een kippenbotje uit een divertikel verwijderd. Bij één
patiënt werd na de coloscopie een perforatie geconstateerd, die chirurgisch werd behandeld.
De auteurs concluderen dat een vroege coloscopie invloed kan hebben op de diagnose en het beleid
en daarom van therapeutische waarde kan zijn, maar dat er vanwege de grotere kans op
onvolledigheid en complicaties een goede indicatie moet zijn voor het verrichten van een coloscopie.
De resultaten van deze studie moeten met enige terughoudendheid bekeken worden aangezien het
een beschrijvend niet-vergelijkend onderzoek is van methodologisch matige kwaliteit.
Gebruik makend van een deel van dezelfde data uit de pilotstudie van Sakhini et al (2004) beschreven
Lahat et al in respectievelijk 2007 en 2008 de resultaten van een RCT waarin een vroege met een late
coloscopie vergeleken werd. Het doel van de RCT van Lahat et al uit 2007 was tweeledig. Ten eerste
60