Richtlijn Diagnostiek en behandeling Acute Diverticulitis van het Colon

5.2.5 Laparoscopische lavage en drainage
Inleiding
De gebruikelijke chirurgische behandeling van een acute gecompliceerde diverticulitis, is resectie van
het aangedane deel van het colon gevolgd door het aanleggen van een colostoma (Hartmann
procedure) of primaire anastomosering van de darmuiteinden eventueel met een devierend
(ileo)stoma. Deze operaties kunnen zowel via een open procedure als laparoscopisch worden verricht.
Beide operaties gaan gepaard met een hoge morbiditeit (20-40%) en mortaliteit (10-20%). Een
alternatief voor deze strategie is de laparoscopische lavage met drainage van de buikholte, waarbij het
aangedane deel van het colon in situ wordt gelaten. Deze procedure lijkt een aantrekkelijk alternatief
voor de acute behandeling van gecompliceerde diverticulitis met mogelijk een lagere morbiditeit en
mortaliteit.
De vraag die in deze paragraaf aan de orde komt is: Wat is de rol van laparoscopische lavage bij een
acute diverticulitis?
Samenvatting van de literatuur
In twee recente systematische reviews worden de resultaten van laparoscopische lavage bij acute
gecompliceerde diverticulitis beschreven. Alamili et al (2009) beschrijft 8 observationele studies
(patiëntenseries, 7 retrospectief, 1 prospectief) gepubliceerd tussen 1996 en 2008, waarin in totaal 213
patiënten waren opgenomen. Inclusiecriteria waren chirurgisch bevestigde acute gecompliceerde
diverticulitis met gelokaliseerde of gegeneraliseerde peritonitis en inclusie van minimaal 5 patiënten.
Het aantal patiënten per studie varieerde van 7 tot 92. Patiënten waren gemiddeld 59 jaar en hadden
een Hinchey classificatie van II (n=43), III (n=162) of IV (n=8). In alle studies kregen de patiënten in
de acute fase een laparoscopische peritoneale lavage gecombineerd met intraveneuze toediening van
antibiotica. Bij één patiënt werd geconverteerd naar een open procedure. Bij vijf patiënten werd later
alsnog een laparotomie verricht wegens complicaties. Bij 22 patiënten (10,3%) traden postoperatieve
complicaties op (met name cardiopulmonaal of gastro-intestinaal), 3 patiënten (waarvan 2
immuungecompromitteerd) overleden (1,4%). De gemiddelde opnameduur was 9 dagen. De followup
periode na de ingreep is niet in alle studies vermeld maar in de studies waarvan deze bekend is
varieerde deze van 2-96 maanden (gemiddeld 38 maanden). De getallen met betrekking tot secundaire
resectie lopen erg uiteen, omdat het beleid in de verschillende studies verschilt. In 4 studies werd in
principe bij alle patiënten een electieve resectie verricht, tenzij er contra-indicaties waren, in één studie
werd geopereerd op basis van leeftijd, ernst van de diverticulitis of recidiverende milde episoden van
diverticulitis, en in 3 studies werd een conservatief beleid gevoerd: alleen opereren als dat bij een
heropname nodig bleek of bij het bestaan van een carcinoom. Van de 105 patiënten in deze studies
werd er één geopereerd vanwege een carcinoom. In totaal kregen 78 patiënten (38%) een electieve
96