Door met Duurzaam Veilig; Nationale - SWOV

11. Jongeren
11.1. Jongeren en Duurzaam Veilig
In Duurzaam Veilig is de mens de maat der dingen.
Maar, de menselijke maat is niet voor iedere verkeersdeelnemer
gelijk. Er bestaat niet zoiets als een 'normmens'.
De maat der dingen is voor jongeren die voor
het eerst zelfstandig aan het verkeer deelnemen in
steeds andere rollen (fietser, bromfietser, automobilist)
duidelijk anders dan voor oudere, meer ervaren verkeersdeelnemers
(zie Kader 11.1). Onder jongeren
worden in dit hoofdstuk mensen in de leeftijd van 12
t/m 24 jaar verstaan. Voor deze leeftijdscategorie is
gekozen, omdat échte zelfstandige verkeersdeelname
met een vervoermiddel zo rond het 12 e jaar begint (voor
het eerst op de fiets naar de middelbare school) en
rond die leeftijd kinderen jongeren worden. Pas tegen
de 25 jaar komen er geen nieuwe verkeersrollen meer
bij en ontwikkelingspsychologisch gezien is met ongeveer
het 25 e levensjaar het stadium van de 'echte' volwassenheid
bereikt.
Verkeer vormt voor jongeren de grootste
doodsbedreiging
11.2. Hoge risico's die maar langzaam
dalen
De kans om als verkeersdeelnemer slachtoffer te worden
bij een verkeersongeval is voor jongeren beduidend
groter dan voor kinderen en volwassenen (gerekend
per afgelegde kilometer). In Afbeelding 11.1 staat weergegeven
hoeveel verkeersslachtoffers er gemiddeld
over de jaren 2001, 2002, 2003 in een zekere leeftijdscategorie
vielen per miljard reizigerskilometers (zowel
overleden, in ziekenhuis opgenomen als gewonde
slachtoffers). Reizigerskilometers over de weg worden
afgelegd in verschillende modaliteiten (fiets, auto, bus,
enzovoort) en in verschillende rollen (bestuurder,
passagier). Interessant is het om het verloop van het
ongevalsrisico in de rol van bestuurder - waarbij voetgangers
ook als 'bestuurder' worden gezien - te scheiden
van die in de rol van passagier. Daarom laat
Afbeelding 11.1 naast de slachtoffers per totaal afgelegde
reizigerskilometers over de weg, ook de slachtoffers
per miljard bestuurderskilometers en passagierskilometers
apart zien.
In de onderstaande afbeelding is per leeftijdscategorie
te zien welk percentage van alle overledenen
in 2003 het gevolg was van een verkeersongeval
(Bron: CBS). Van de jongeren tussen de 15 en 20
jaar die in 2003 overleden zijn, is iets meer dan
35% omgekomen in het verkeer. Verkeer is daarmee
de belangrijkste doodsoorzaak voor deze
leeftijdscategorie.
Slachtoffers per miljard reizigerskilometers
1200
1000
800
600
400
200
0
Alle reizigerskilometers
Kilometers als autopassagier en in het OV
Kilometers als bestuurder
0-5 6-11 12-14 15-17 18-19 20-24 25-29 30-39 40-49 50-59 60-64 65-74 75+
Leeftijdscategorie
Percentage verkeersslachtoffers
40
35
30
25
20
15
10
5
0
1-4 10-14 20-24 30-34 40-44 50-54 60-64 70-74 80-84 90-94
Leeftijdscategorie
Kader 11.1.
Afbeelding 11.1. Gemiddeld aantal slachtoffers (overleden,
ziekenhuisopname, gewond) over de jaren 2001,
2002 en 2003 per miljard reizigerskilometers (alle reizigerskilometers,
kilometers als passagier en kilometers als
zelfstandig verkeersdeelnemer - bestuurder en voetganger).
Bronnen: AVV-BI en CBS (OVG).
Te zien is dat de kans van 12- t/m 24-jarigen om
als zelfstandig verkeersdeelnemer slachtoffer te
worden bij een verkeersongeval relatief groot is. Na
een daling op middelbare leeftijd wordt dit risico weer
groter als men op leeftijd begint te geraken. Vooral de
11. JONGEREN
173