Door met Duurzaam Veilig; Nationale - SWOV

inschatten, en daarmee hun taakbekwaamheid om zelf
adequate beslissingen te kunnen nemen die een eventueel
ongeval kunnen voorkomen. Omdat er echter verschillen
zijn tussen de vaardigheden van verkeersdeelnemers
zou van de ervarenere verkeersdeelnemers
gevraagd moeten worden zich bewust bezig te houden
met veilig weggedrag gericht op de minder vaardige
weggebruikers. Door een vergevingsgezinde rijstijl kan
het ontstaan van een ongeval uit fouten door andere
weggebruikers op deze manier door het verkeer als
een sociaal systeem worden opgevangen.
De kwetsbare mens dient in het verkeer beschermd te
worden door zijn omgeving, hetzij door fysieke constructies
die conflicten onmogelijk maken, hetzij door
constructies die de vrijkomende bewegingsenergie bij
een botsing absorberen. Hiertoe dienen massa's van
de voertuigen van verkeersdeelnemers in dezelfde
ruimte op elkaar te zijn afgestemd. En als dit niet kan
dient de snelheid te worden gereduceerd. Dit systeem
is ingebed in een verkeerskundige taxonomie van snelle
verkeersstromen enerzijds, en bestemming en verblijf
anderzijds. Tussen deze twee uitersten moet het verkeer
in goede, duurzaam veilige banen worden geleid.
Met deze enigszins aangepaste visie op een duurzaam
veilig wegverkeer, komen we uiteindelijk tot de vijf centrale
principes: functionaliteit, homogeniteit, herkenbaarheid,
vergevingsgezindheid en statusherkenning. Een korte
omschrijving van deze principes is te vinden in Tabel 1.3.
Literatuur
Ashton, S.J. & Mackay, G.M. (1979). Some characteristics
of the population who suffer trauma as pedestrians
when hit by cars and some resulting implications.
In: Proceedings of the Conference of the International
Research Committee on Biokinetics of Impacts (IRCOBI)
on the Biomechanics of Trauma, 5-7 September 1979,
Göteborg, p. 39-48.
Brindle, R.E. (1978). Residential area planning for
pedestrian safety. Paper presented to the Joint
ARRB/DOT Pedestrian Conference, Sydney, 15-17
November, 1978.
Brouwer, W.H. (2002). Attention and driving: A cognitive
neuropsychological approach. In: Applied
Neuropsychology of attention. Theory, diagnosis and
rehabilitation. M. Leclercq & P. Zimmermann (eds.).
Psychology Press, Hove.
Buchanan, C. (1963). Traffic in towns; A study of the
long term problems of traffic in urban areas. Her
Majesty's Stationery Office, London.
Davidse, R.J. (2004). Ouderen en ITS : samen
sterk(er)?; Literatuurstudie naar de toegevoegde
waarde van intelligente transportsystemen voor de veiligheid
van de oudere automobilist. R-2003-30. SWOV,
Leidschendam.
Endsley, M. (1995). Towards a theory of situation awareness
in dynamic systems. In: Human Factors, vol. 37,
nr. 1, p. 32-64.
Duurzaam Veilig-principe
Functionaliteit van wegen
Homogeniteit van massa's en/of snelheid
en richting
Vergevingsgezindheid van de omgeving en
van weggebruikers onderling
Herkenbaarheid van de vormgeving van de
weg en voorspelbaarheid van wegverloop en van
gedrag van weggebruikers
Statusonderkenning door de verkeersdeelnemer
Beschrijving
Monofunctionaliteit van wegen, stroomwegen,
gebiedsontsluitingswegen, erftoegangswegen,
in een hiërarchisch opgebouwd wegennet
Gelijkwaardigheid in snelheid, richting en massa bij
matige en hoge snelheden
Letselbeperking door een vergevingsgezinde
omgeving en anticipatie van weggebruikers op
gedrag van anderen
Omgeving en gedrag van andere weggebruikers die
de verwachtingen van weggebruikers ondersteunen
via consistentie en continuïteit van wegontwerp
Vermogen om taakbekwaamheid te kunnen inschatten
Tabel 1.3. De drie oorspronkelijke en twee nieuwe Duurzaam Veilig-principes: vergevingsgezindheid en
statusonderkenning.
42
ANALYSE