Gjuha shqipe 5 - Albas

11
Libër mësuesi për tekstin “Gjuha shqipe ”
• me pyetjet e çdo rase;
• rasa gjinore ka përpara gjithmonë nyjet i, e, të, së;
• rasa dhanore përdoret gjithmonë pa parafjalë;
• rasa kallëzore përdoret pa parafjalë dhe me parafjalët: me, në, për, nëpër etj.;
• rasa rrjedhore përdoret zakonisht me parafjalët: prej, pas , para, nëpërmjet etj.,
por edhe pa parafjalë.
Shënim: U sqarohet nxënësve se në r. rrjedhore, të pashquar, n. shumës, emri mund
të dalë në dy trajta me mbaresën -sh dhe -ve.
P.sh.: emrash, emrave; peshqish, peshqve; lulesh, luleve.
�Realizimi i kuptimit: punë e drejtuar – ushtrohu me ushtrimet përkatëse.
Hapet teksti në faqen 108.
- Lexohen shembujt e tekstit dhe rregullat gjuhësore.
- Kalohet në rubrikën “Ushtrohu”.
� Ushtrimi 1: Dalloni lakimin e emrave, në fi llim i ktheni në trajtën e shquar
(njëjës). Mirë është të bëhet një tabelë.
lakimi I lakimi II lakimi III lakimi IV
ar- ari, akull-i pirg-u, zog-u shkrepëse – shkrepësja, dallëndysh-e/ja
syri, qelq-i prag-u Borë-a, varfëri-a, nat-a/ë, lagj-ja/e
� Ushtrimi 2: Plotësoni tabelën e lakimit të emrit vëlla, kalë.Mësuesi tërheq
vëmendjen e nxënësve se emrat : vëlla, baba - në rasën kallzore bëjnë vëllanë,
babanë, kurse kalë bën kalin.
� Ushtrimi 3: Nënvizo emrat e lakimit të parë. Thuaj rasën.(Edhe këtu mund
të përdoret tabelë.)
mëngjes → kallëzore; kryetari → emërore; këshilltarin → kallëzore; pirgut →
rrjedhore; sytë → kallëzore; statuja → emërore, zot → emërore; princi → rasa
emërore; çudi → rasa emërore; këshilltarët → rasa emërore; rubini → rasa emërore;
sytë → rasa emërore; ari → rasa rrjedhore; kryetari → rasa emërore, një lypës
– emërore; urdhëresë → kallëzore, këmbët → kallëzore, ndalimin → kallëzore;
zogjve → gjinore, i bashkisë → gjinore; propozim → kallëzore.
�Refl ektimi: punë e pavarur – zbatim i njohurive të marra.
- Lakoni emrat lumë dhe djalë duke krijuar dhe fjali. P.sh.:
lumë: Një lumë i madh kalon mes përmes Shqipërisë.
Emri i lumit është Drin. Lumit është ndryshuar drejtimi.
Dritoni e kaloi lumin me varkë. Fshati ynë lagej prej lumit Osum.
djalë - Djali po pikturon me bojëra uji. Vizatimi i djalit është shumë
magjepsës. Djalit i pëlqen të pikturojë shumë. Mamaja ndihmon
djalin e saj. Afër djalit qëndron mamaja e tij.
- Vlerësimi i nxënësve për punën e bërë.
�Detyrë shtëpie. Lakoni emrat plumb, qytet dhe krijoni fjali me to.
Punim i ushtrimeve të Fletores së punës, fq 34 - 35.
të punuarit
të mësuarit