Árbók Háskóla Íslands 1999 - Háskóli Íslands

Rannsóknastofa
Krabbameinsfélags
Íslands í sameindaog
frumulíffræði
Almennt yfirlit
Rannsóknastofa Krabbameinsfélags Íslands í sameinda- og frumulífræði var
opnuð formlega í mars 1988. Gengið var frá tengslum hennar við Háskólann með
sérstökum samningi sem síðast var endurnýjaður í apríl 1996 til 5 ára. Samkvæmt
honum eru Helga M. Ögmundsdóttir, læknir og forstöðumaður, og Jórunn
Erla Eyfjörð, sameindaerfðafræðingur og yfirmaður sameindalíffræðideildar, dósentar
við læknadeild í 50% starfshlutfalli hvor. Annað starfsfólk rannsóknastofunnar
er líffræðingar í 4,7 stöðugildum og meinatæknar í 2,3 stöðugildum. Enn fremur
hefur líffræðingur sem er sérfræðingur í læknadeild starfsaðstöðu á rannsóknastofunni
og þar vinna að jafnaði tveir nemendur að meistaraverkefnum.
Rannsóknir
Meginviðfangsefni rannsóknastofunnar hefur verið rannsóknir á brjóstakrabbameini.
Rannsóknastofan átti þátt í því alþjóðlega verkefni að finna brjóstakrabbameinsgenið
BRCA2. Nýlegar niðurstöður stofunnar sýna fram á að áhætta þeirra
sem bera stökkbreytt eintak af BRCA2-geninu á að fá brjóstakrabbamein hefur
verið talsvert ofmetin í erlendum rannsóknum. Enn fremur er greinilegt að fjölskyldur
sem bera íslensku stökkbreytinguna í BRCA2-geninu eru ólíkar hvað
varðar sýnd, sem kemur fram í því að brjóstakrabbamein er misalgengt og misjafnt
hvort tíðni annarra krabbameina er einnig aukin. Um þessar mundir er unnið
að rannsóknum á því hvað veldur þessum mismun á sýnd og beinast sjónir að
genum sem ákvarða efnaskiptaferli svo og þáttum sem tengjast barneignum og
brjóstagjöf. Þetta verkefni er styrkt myndarlega af sérstökum sjóði bandaríska
hersins til styrktar rannsóknum á brjóstakrabbameini. Rannsóknastofan er í
samvinnu við ýmsa starfsmenn Háskólans og þannig tengist ofannefndu verkefni
rannsókn undir stjórn Ingibjargar Harðardóttur, dósents við læknadeild, á áhrifum
fæðu á hættuna á því að fá brjóstakrabbamein. Rannsóknin fékk sérstaka styrkveitingu
frá Rannís undir heitinu „Upplýsingar og umhverfi“. Af öðrum verkefnum
má geta samvinnuverkefnis við Kristínu Ingólfsdóttur, prófessor í lyfjafræði, um
áhrif efna úr íslenskum fléttum á illkynja frumur, en það verkefni hlaut nýlega
einn af hæstu styrkjunum úr Rannsóknasjóði Háskólans.
Annað
Vikuleg málstofa í læknadeild er liður í starfsemi rannsóknanámsnefndar læknadeildar,
þar sem Helga M. Ögmundsdóttir, forstöðumaður stofnunarinnar er formaður.
Nokkur undanfarin ár hefur málstofan farið fram í sal Krabbameinsfélagsins
og hefur verið fjölsótt og umræður oft fjörugar. Eins og að ofan er getið
tekur rannsóknastofan virkan þátt í þjálfun stúdenta í rannsóknatengdu framhaldsnámi
við læknadeild og líffræðiskor og allnokkur námskeið læknadeildar
fyrir framhaldsnema fara fram í húsakynnum Krabbameinsfélagsins.
Rannsóknastofa um
mannlegt atferli
Meginhluti starfsemi Rannsóknastofu um mannlegt atferli (RMA) snýst um þróun
og beitingu fræðilíkans, aðferða og hugbúnaðar til rannsókna á formgerð og
virkni atferlis og samskipta. Á stofnuninni hefur verið þróaður hugbúnaður sem
ber heitið „Theme“. Aðeins er eitt fast stöðugildi á stofnuninni, Magnús S. Magnússon,
forstöðumaður rannsóknastofunnar, er vísindamaður við H.Í. Auk hans
starfar Guðberg K. Jónsson við rannsóknastofuna, en hann er doktorsnemi við
sálfræðideildina við University of Aberdeen og RMA. Annar doktorsnemi, Caroline
112