Árbók Háskóla Íslands 1999 - Háskóli Íslands

Doktorspróf
Doktorspróf frá læknadeild Háskóla Íslands
Doktor í læknisfræði, doctor medicinae
27. mars 1999
Björn Rúnar Lúðvíksson
Heiti ritgerðar: Hlutverk boðefnanna IL-2 og IL-12 í þroskun T-frumna og myndun
sjálfsofnæmis (The regulatory function of IL-2 and IL-12 in autoimmunity and thymocyte
development).
Andmælendur: dr. Nils Lycke, dósent við læknadeild háskólans í Gautaborg, og dr.
Ingileif Jónsdóttir, dósent í ónæmisfræði við Háskóla Íslands.
Laugardaginn 27. mars 1999 fór fram doktorsvörn við læknadeild Háskóla Íslands.
Björn Rúnar Lúðvíksson læknir varði doktorsritgerð sína „Hlutverk boðefnanna IL-2
og IL-12 í þroskun T-frumna og myndun sjálfsofnæmis (The regulatory function of
IL-2 and IL-12 in autoimmunity and thymocyte development)“. Forseti læknadeildar,
Jóhann Ágúst Sigurðsson prófessor, stjórnaði athöfninni sem fór fram í stofu 101 í
Odda. Andmælendur voru doktor Nils Lycke, dósent við læknadeild háskólans í
Gautaborg, og doktor Ingileif Jónsdóttir, dósent í ónæmisfræði við Háskóla Íslands.
Rannsóknir Björns hafa aukið skilning á því hvernig boðefni T-eitilfrumna geta haft
áhrif á tilurð sjálfsofnæmissjúkdóma. Þannig getur skortur á boðefninu IL-2 orsakað
sjálfsofnæmisbólgu í meltingarvegi. Erfðabreyttar mýs sem geta ekki myndað
þetta boðefni fá ristilbólgu vegna þess að of mikið myndast af öðru ónæmisboðefni
(IL-12). Rannsóknir Björns hafa einnig beinst að áhrifum þessara boðefna á þroskun
T-frumna í hóstarkirtli. Þær rannsóknir hafa leitt í ljós áður óþekkt hlutverk IL-
12 í eyðingu á „óæskilegum“ T-frumum í hóstarkirtli. Nú er verið að rannsaka hvort
meðferð sem dregur úr framleiðslu IL-12 geti hjálpað sjúklingum með þarmabólgu
(Crohns-sjúkdóm). Á grundvelli rannsókna Björns hefur slík meðferð nú einnig verið
reynd á sjúklingum með annan sjálfsofnæmissjúkdóm (Wegener‘s granulomatosis).
Niðurstöður rannsókna Björns og samstarfsmanna hans hafa verið birtar í
erlendum vísindatímaritum og kynntar á fundum víða í Evrópu og Bandaríkjunum.
Björn Rúnar lauk kandídatsprófi frá læknadeild Háskóla Íslands vorið 1989. Hann
starfaði í 2 ár á Íslandi áður en hann fór í framhaldsnám til Bandaríkjanna. Eftir
sérfræðipróf í lyflækningum frá University of Wisconsin vorið 1994 hóf hann sérfræðinám
í klínískri ónæmisfræði við Heilbrigðisstofnun Bandaríkjanna (National
Institute of Health) og lauk því námi 1997. Síðan hefur hann stundað rannsóknir við
sömu stofnun og jafnframt verið innritaður til doktorsprófs við læknadeild Háskóla
Íslands undir handleiðslu Helga Valdimarssonar, prófessors í ónæmisfræði við H.Í.,
og dr. Warrens Strobers við Heilbrigðisstofnun Bandaríkjanna.
Doktor í læknisfræði, doctor medicinae
28. maí 1999
Magnús Gottfreðsson
Heiti ritgerðar: Pharmacodynamics of antibiotics in vitro with special reference to
the postantibiotic effect.
Andmælendur: dr. Haraldur Briem, sóttvarnayfirlæknir, og dr. Frank Espersen, yfirlæknir
við Statens Seruminstitut í Kaupmannahöfn.
Magnús Gottfreðsson læknir varði doktorsritgerð sína „Pharmacodynamics of antibiotics
in vitro with special reference to the postantibiotic effect“ í hátíðasal Háskóla
Íslands föstudaginn 28. maí 1999. Leiðbeinandi Magnúsar í doktorsverkefninu var
dr. Sigurður Guðmundsson, fv. yfirlæknir á Landspítalanum, núverandi landlæknir.
Andmælendur voru dr. Haraldur Briem, sóttvarnayfirlæknir, og dr. Frank Espersen,
yfirlæknir við Statens Seruminstitut í Kaupmannahöfn. Stutt ágrip ritgerðarinnar fer
hér á eftir.
Enda þótt sýklalyf hafi verið í almennri notkun í rúma hálfa öld, er margt ennþá á
175