Árbók Háskóla Íslands 1999 - Háskóli Íslands

Unnt er að taka viðbótarnám að loknu B.A.-prófi í bókasafns- og upplýsingafræði,
kennslufræði til kennsluréttinda, námsráðgjöf, hagnýtri fjölmiðlun og félagsráðgjöf.
Nemendafjöldi var nokkuð svipaður og undanfarin ár eða 1.139.
Helstu nýmæli í kennslustarfi er uppbygging framhaldsnáms í deildinni. Haustið
1996 hófst kennsla til meistaraprófs í uppeldis- og menntunarfræðum. Námið er
skipulagt sem tveggja ára nám og er lögð áhersla á rannsóknamiðað framhaldsnám.
Tveggja ára meistaranám í opinberri stjórnsýslu og stefnumótun innan
stjórnmálafræðiskorar hófst haustið 1997. Á sama tíma hófst einnig tveggja ára
meistaranám í mati á skólastarfi innan uppeldis- og menntunarfræðiskorar.
Framhaldsnám í sálfræði hófst síðan haustið 1999 og stefnt er að því að námið
uppfylli skilyrði laga nr. 40/1976 um sálfræðinga, með síðari breytingum, um rétt
til að kalla sig sálfræðing.
Samhliða uppbyggingu framhaldsnámsins hefur nemendum sem leggja stund á
slíkt nám eðlilega fjölgað. 88 nemendur stunduðu framhaldsnámnám á árinu
1999 (þar af voru 3 í doktorsnámi) og hafði þá fjölgað um nær helming frá árinu á
undan.
Á árunum 1995–1999 útskrifuðust 18 nemendur með M.A.-próf úr félagsvísindadeild
úr eftirfarandi greinum: bókasafns- og upplýsingafræði, félagsfræði, mannfræði,
sálfræði, stjórnmálafræði og uppeldis- og menntunarfræði.
Félagsvísindadeild hefur ákveðið að bjóða upp á námskeið kennd á ensku sem
nema 30 einingum hið minnsta á hverju háskólaári, til þess að koma til móts við
þarfir þeirra erlendu stúdenta sem hingað sækja. Á árinu var boðið upp á 11
námskeið, samtals 40 einingar, í bókasafns- og upplýsingafræði, mannfræði,
stjórnmálafræði og þjóðfræði. Alls stunduðu 42 erlendir stúdentar nám við deildina
árið 1999.
Rannsóknir
Kennarar í félagsvísindadeild hafa á undanförnum árum verið afkastamiklir við
rannsóknir og ritstörf. Rannsóknir þeirra hafa birst í sérstökum bókum, í íslenskum
og alþjóðlegum fræðitímaritum og safnverkum.
Fyrsta ráðstefnan sem bar heitið „Rannsóknir í félagsvísindum" var haldin árið
1994 og önnur ráðstefnan í febrúar árið 1997. Þriðja ráðstefnan var svo haldin 29.
og 30. október 1999 og var hún fjölsótt að vanda. Allar ráðstefnurnar hafa verið
haldnar í samvinnu við viðskipta- og hagfræðideild.
Meginmarkmiðið með þessum ráðstefnum er að kynna það nýjasta í íslenskum
rannsóknum á þessu sviði. Yfirumsjón með skipulagningu ráðstefnanna hafði
Friðrik H. Jónsson, dósent í sálfræði, og er hann einnig ritstjóri ráðstefnurits sem
gefið hefur verið út í kjölfar þeirra.
Við deildina starfar Félagsvísindastofnun sem hefur það markmið að auka tengsl
Háskólans við atvinnulífið og efla jafnframt fræðilegar rannsóknir í félagsvísindum.
Meðal stærri rannsóknarverkefna stofnunarinnar undanfarið má nefna rannsókn
á framhaldsskólakerfinu, fjölþjóðlega rannsókn á lífsskoðun og framtíðarsýn,
rannsókn á búsetu á Íslandi, samnorrænt verkefni um fátækt, tekjuskiptingu
og lífskjör, rannsókn á almannatryggingum á Íslandi með fjölþjóðlegum
samanburði. Stofnunin hefur einnig gefið út mikið af fræðiritum. Félagsvísindastofnun
hefur aflað sér tekna með rannsóknarstyrkjum og þjónusturannsóknum
fyrir aðila utan og innan Háskólans. Í árslok 1999 tók Friðrik H. Jónsson, dósent í
sálfræði, við stjórnarformennsku í Félagsvísindastofnun af Stefáni Ólafssyni, prófessor.
Stefán hafði verið formaður stjórnarinnar frá því að stofnunin var sett á fót
árið 1986.
Félagsvísindadeild á aðild að Alþjóðamálastofnun, Rannsóknastofu í kvennafræðum,
Sjávarútvegsstofnun, Umhverfisstofnun og Mannfræðistofnun.
Kennarar deildarinnar hafa margvísleg samskipti og samstarf við erlendar stofnanir
og fræðimenn. Áhugi nemenda á því að stunda hluta náms síns erlendis á
vegum Erasmus- og Nordplus-áætlananna fer vaxandi.
Opinberir fyrirlestrar
• 31. maí 1999. Erik Olin Wright, prófessor í félagsfræði við University of
Wisconsin- Madison: „Class, Exploitation and the Shmoo“.
• 13. sept 1999: Mette Skougaard, danskur þjóðfræðingur: „Ævisögur og
46