Árbók Háskóla Íslands 1999 - Háskóli Íslands

Rannsóknir
Rannsóknastarfsemi heimspekideildar fer fram á vegum fimm rannsóknastofnana
deildarinnar og standa þær einnig fyrir margvíslegri útgáfustarfsemi. Auk
þess sinna kennarar rannsóknum sínum sjálfstætt, í samvinnu við stofnanir
deildarinnar eða aðra aðila innanlands sem utan. Nánar er fjallað um rannsóknirnar
í kaflanum um Hugvísindastofnun.
Alþjóðasamskipti
Heimspekideild er eina deild Háskólans sem hefur ráðið til sín sérstakan alþjóðafulltrúa
til að annast alþjóðasamskipti deildarinnar. Það er Guðrún Birgisdóttir og
hefur hún aðsetur á skrifstofu deildarinnar í Nýja-Garði. Hún sér m.a. um að
meta nám þeirra íslensku skiptinema sem fara utan á vegum Sókrates- og Nordplus-áætlananna
og jafnframt þeirra sem fara sem skiptinemar til Bandaríkjanna
og Kanada. Þá sér hún um að kynna nám deildarinnar fyrir erlendum skiptinemum
og er þeim til aðstoðar. Guðrún ritstýrir og sér um útgáfu á árlegum bæklingi
Háskóla Íslands „Guide and English Course Catalogue For Incoming Exchange
Students". Bæklingur þessi er á ensku og er ætlaður erlendum nemum og
skiptinemum við Háskólann. Hann hefur að geyma almennar upplýsingar um
nám við Háskóla Íslands og skrá yfir öll námskeið sem kennd eru á ensku við
Háskólann.
Erlendir stúdentar við deildina voru 216 á árinu, þar af lögðu 116 stund á íslensku
fyrir erlenda stúdenta. Hafði þeim fjölgað umtalsvert frá árinu áður. Námskeið í
tungumálagreinum fara að jafnaði fram á viðkomandi tungumáli en auk slíkra
námskeiða voru átján námskeið og málstofur haldin á ensku fyrir erlenda stúdenta.
Nefna má tvö námskeið fyrir erlenda stúdenta sem byrjað var að kenna á
vormisseri 1999 fyrir styrk úr kennslumálasjóði. Annað er kennt í íslenskuskor,
„Highlights of Icelandic Literature", en hitt í sagnfræðiskor, „History of Iceland
from the Settlement to the Present". Þá stóð skor íslensku fyrir erlenda stúdenta
að námskeiðinu „Icelandic Culture, Language and Literature" fyrir erlenda skiptinema
sem hingað eru komnir til að stunda annað nám en íslensku. Námskeiðið
hefur verið í boði á hverju misseri undanfarin fjögur ár og aðsóknin hefur aukist
ár frá ári.
Stúdentar deildarinnar sem fóru til erlendra háskóla á vegum Sókrates-áætlunarinnar
á háskólaárinu 1998–1999 voru 37 talsins og fóru 36 þeirra utan haustið
1999. Á vegum Nordplus-áætlunarinnar fóru 11 utan árið 1998–1999 og 5 um
haustið 1999.
Kennarar deildarinnar tóku þátt í margvíslegum samskiptum við erlenda háskóla.
Ásdís Egilsdóttir, dósent í íslenskum bókmenntum, kenndi í tvær vikur í janúar
við norrænudeild háskólans í Bonn. Kennslan var felld að námskeiði um
dýrlingadýrkun og helgisagnaritun á Norðurlöndum. Ásdís hélt einnig einn opinberan
fyrirlestur á vegum deildarinnar: „Frauen, Bischöfe und Wunder.“ Þessi
kennsla var þáttur í starfsemi Sókrates-netsins „Heathen and Christian Religion
in Early Germanic Literature and its Latin Counterparts." Þeir háskólar sem taka
þátt í því eru háskólarnir í Bonn, Durham, Reykjavík og Róm. Umsjónarmaður
netsins er John McKinnell í Durham.
Á vegum þessa sama nets kom Rudolf Simek, prófessor í norrænum fræðum við
háskólann í Bonn, hingað til lands og kenndi við íslenskuskor í tvær vikur í október.
Kennslan var felld að námskeiðinu „Sagnaritun II“ og fjallaði hann einkum um
víkinga og heiðin minni í fornaldarsögum. Hann hélt einnig opinberan fyrirlestur á
vegum heimspekideildar um Selju og Seljumenn og málstofu með framhaldsnemum
og nokkrum fræðimönnum um ný viðhorf í rannsóknum á goðafræði.
Á vegum heimspekiskorar fóru fram fjölbreytileg alþjóðleg kennaraskipti:
• Valeria Ottonelli frá háskólanum í Genúa kenndi málstofunámskeiðið „Í leit að
lýðræði“ í febrúar–mars 1999 og tók þátt í málstofunámskeiðinu „Rætur
boðanna“. Hún kom til landsins sem gistikennari á vegum heimspekiskorar.
• Neil MacCormick, lagaprófessor við Edinborgarháskóla sem nú er orðinn
Evrópuþingmaður, kom til landsins í febrúar á vegum heimspekiskorar og
rektors og flutti opinberan fyrirlestur í boði rektors. Hann kenndi „ákafaviku“
(intensive week) um stofnunarlegt samhengi lagaboða í tengslum við málstofunámskeiðið
„Rætur boðanna“.
• Roger Pouivet frá Rennes-háskóla 1 kom til landsins sem Sókrates-skiptikennari
í apríl 1999 og kenndi „ákafaviku“ (intensive week) um skynsemiseðli
tilfinninganna í tengslum við málstofunámskeiðið „Rætur boðanna“.
• Nigel Dower frá Aberdeenháskóla kenndi málstofunámskeiðið „Alþjóðasið-
52